Dự kiến quý 2 năm 2016 BHXH Việt Nam bàn giao sổ BHXH cho người lao động tự quản lý
Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) có hiệu lực từ 1/1/2016 có thay đổi rất lớn trong việc quản lý sổ bảo hiểm. Bà Trần Thị Thúy Nga, Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) cho biết: Thay vì chủ sử dụng lao động quản lý, nắm giữ sổ bảo hiểm của người lao động như trước đây, thì người lao động có quyền tự quản lý sổ BHXH. Ngoài ra người lao động có quyền yêu cầu người sử dụng lao động và cơ quan BHXH cung cấp thông tin về đóng BHXH. Đồng thời, người sử dụng lao động định kỳ 06 tháng phải niêm yết công khai thông tin về việc đóng BHXH cho người lao động; hằng năm, niêm yết công khai thông tin đóng BHXH của người lao động do cơ quan BHXH cung cấp. Cùng với đó Luật cũng bổ sung thêm các quyền đối với tổ chức bảo hiểm xã hội như yêu cầu người sử dụng lao động xuất trình sổ quản lý lao động, bảng lương và thông tin, tài liệu khác liên quan đến việc đóng, hưởng BHXH.
Theo BHXH Việt Nam, hiện nay có khoảng 12 triệu lao động đang có sổ BHXH. Đây là con số không nhỏ, vì vậy việc trả sổ BHXH cho người lao động cần có lộ trình thực hiện. Dự kiến quý 1 năm 2016, BHXH Việt Nam tiến hành rà soát toàn bộ, những trường hợp sổ BHXH bị mất, mất tờ rời sẽ được cấp lại. Sang quý 2 năm 2016 sẽ tiến hành bàn giao sổ BHXH cho người lao động và ký biên bản bàn giao sổ giữa BHXH với doanh nghiệp và người lao động.
Theo bà Trần Thị Thúy Nga, việc trả lại sổ BHXH cho người lao động tự quản lý giúp công khai, minh bạch được thông tin, quá trình đóng BHXH. Đặc biệt, giúp giảm thiểu được tình trạng doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm hoặc đã thu tiền của người lao động nhưng không đóng cho người lao động. Qua đó, người lao động cũng kiểm tra và nắm rõ được việc doanh nghiệp có đóng BHXH cho mình thế nào. Ngoài ra, với trường hợp các doanh nghiệp cố tình “lách”, chậm đóng hoặc trốn đóng bảo hiểm cho người lao động, theo bà Nga, Luật BHXH mới có chế tài mạnh hơn. Cụ thể, mức phạt chậm đóng BHXH trước đây chỉ bằng 1 lần lãi suất đầu tư. Luật BHXH năm 2014 đã nâng mức phạt chậm đóng lên 2 lần lãi suất đầu tư, tính trên cơ sở số tiền cũng như thời gian chậm đóng. Hơn nữa, Bộ Luật hình sự mới đã bổ sung tội danh trốn đóng, lạm dụng tiền đóng BHXH sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Đây cũng là cơ chế để nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong tham gia BHXH cho người lao động.
Dự kiến năm 2017, thu nộp BHXH bằng thẻ giao dịch điện tử (ảnh internet)
Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam đã hoàn thành việc cải cách bộ thủ tục hành chính và tiến hành giao dịch điện tử theo lộ trình. Dự kiến từ năm 2017 sẽ cấp sổ, cấp thẻ điện tử và tiến hành thu nộp tiền BHXH điện tử giống như thu thuế. Đến năm 2018 sẽ tiến hành chi trả BHXH qua tài khoản ngân hàng, nhằm giảm các thủ tục hành chính rườm rà cho người dân và doanh nghiệp.