Sáng nay (12/9), Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Giáo dục (sửa đổi). Nhiều vấn đề “nóng” tiếp tục được các đại biểu đặt ra và thảo luận sôi nổi.
“Thực nghiệm gì mấy chục năm vẫn còn thực nghiệm”
Liên quan đến sách giáo khoa (SGK), Điều 29 dự thảo luật có quy định: Mỗi môn học có một hoặc nhiều sách giáo khoa; thực hiện xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa. Cơ sở giáo dục được lựa chọn sách giáo khoa để sử dụng ổn định trong giảng dạy, học tập.
Nêu quan điểm không thể để nhà trường chọn SGK vì có thể dẫn đến tiêu cực rất lớn, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ cho rằng cần có sự thống nhất, tuỳ thuộc vào đặc điểm địa phương có thể loại bớt nội dung nhưng phải đảm bảo sự tổng thể.
“Chương trình giáo dục đặc biệt gây áp lực cho các cháu. Nghiên cứu giảm tải ngay môn học phổ thông. Làm sao cho các em học mà chơi, chơi mà học. Giờ kiến thức nhồi nhét quá lớn, nhìn học mà thương, tí tuổi đã cận hết rồi!" - ông Đỗ Bá Tỵ nêu thực tế và cho rằng chúng ta hoàn toàn có thể làm được.
“Giờ thương trẻ con, nhìn học khổ sở” - Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân mở đầu phần phát biểu ý kiến của mình; đồng thời chia sẻ thế hệ trước đây học không nặng nề mà rất nhiều kiến thức từ thuở nhỏ còn nhớ mãi, học sinh được hưởng 3 tháng hè trọn vẹn, trong khi giờ gần như không có nghỉ hè, học thêm quá nhiều, không có tuổi thơ vui chơi.
“Cải cách, đổi mới nhưng sau đó phải có tính ổn định, thống nhất, đồng bộ. Không thể có sách giáo khoa tự chọn được. Thực nghiệm gì mấy chục năm vẫn còn thực nghiệm, hết cái này đến cái kia thực nghiệm, học sinh khổ lắm!” - bà Nguyễn Thị Kim Ngân nói, đồng thời nhấn mạnh không có chuyện tỉnh nào có riêng sách của tỉnh đó.
“Chúng ta nói “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”. Vậy từ hôm nay ta phải làm gì để cho các em có thế giới ngày mai” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và đề nghị bố trí thêm thời gian thảo luận vào thời điểm thích hợp về dự án luật này.
“Cử tri bức xúc về SGK dùng một lần quá lãng phí”
Trong báo cáo thẩm tra dự án luật, Ủy ban VH-GD-TN-TN-NĐ cho rằng, do thiếu khuôn khổ pháp lý, hoạt động thí điểm trong lĩnh vực giáo dục thời gian qua còn nhiều lúng túng, hạn chế; một số chương trình thí điểm đã gây nhiều ý kiến trái chiều trong cử tri và dư luận xã hội.
Do vậy, Thường trực Ủy ban đề nghị cần bổ sung quy định Chính phủ trình UBTVQH trước khi quyết định thí điểm chính sách mới trong giáo dục mà việc áp dụng đại trà sẽ có ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ học tập của công dân, trong đó làm rõ các nội dung về quy trình, mục tiêu, nguyên tắc, đối tượng, quy mô, thời gian thực hiện thí điểm.
Đề cập chương trình thí điểm, thực nghiệm, bà Nguyễn Thanh Hải, Trưởng Ban Dân nguyện, dẫn câu chuyện Tiếng Việt 1 - Công nghệ giáo dục đang gây nhiều dư luận và băn khoăn khi có tỉnh đã dùng 100% sách này, tức “thực nghiệm thành đại trà”. Dự luật cần thể hiện rõ quyền của phụ huynh và học sinh. Phụ huynh cần được biết chương trình dạy con mình như thế nào và người ta có quyền tham gia hay không tham gia.
Cũng theo bà Hải, hiện cử tri hết sức bức xúc liên quan đến SGK sử dụng một lần vì quá lãng phí. Riêng năm học 2018-2019, Nhà xuất bản giáo dục đưa ra 100 triệu bản SGK và sang năm hoàn toàn không còn sử dụng được. Trung bình mỗi năm phụ huynh chi 1000 tỷ đồng để mua SGK. Điều mà nữ đại biểu thấy khó hiểu là việc sử dụng một lần chỉ do viết bài tập vào sách mà không phải do lý do gì khác.
“Cử tri và đại biểu Quốc hội nói rất nhiều lần, đề nghị lần này quan tâm” - bà Nguyễn Thanh Hải đề nghị và dẫn số liệu về doanh thu, số lượng SGK do Nhà xuất bản giáo dục phát hành chiếm tỷ lệ lớn cho thấy có gì đó mang tính độc quyền.
Cũng tại phiên họp, báo cáo làm rõ một số vấn đề đại biểu quan tâm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, giáo dục phổ thông của Việt Nam được nhận xét tốt. Giáo dục luôn được cả xã hội quan tâm và nhiều khi có một sự kiện giáo dục thì cộng đồng rất quan tâm góp ý, đó là điều tốt!
“Gân đây rộ lên câu chuyện liên quan tài liệu dạy tiếng Việt cho trẻ mới đi học, còn năm trước là câu chuyện công trình nghiên cứu của một nhà khoa học. Ngay lúc đó tôi đã nói, Chính phủ chưa có chủ trương cải cách tiếng Việt. Việc tranh luận vừa qua Bộ GD&ĐT đã có ý kiến chính thức, đấy chỉ là một phương pháp, dạy chủ yếu phát âm cho trẻ, chứ không phải đổi mới cải cách tiếng Việt” - Phó Thủ tướng khẳng định và cho biết trong giáo dục dù thận trọng nhưng cũng phải đổi mới và quá trình đó cần có thực nghiệm