Đồng bào Bahnar Kriêm giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống

Cũng như các dân tộc anh em chung sống trên dãy Trường Sơn, người Bahnar Kriêm ở làng Kon Blo (xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định) trong quá trình tồn tại và phát triển đã kiến tạo cho mình một bản sắc văn hóa riêng biệt. Ngày nay, cho dù đã có nhiều sự thay đổi, phát triển nhưng đồng bào nơi đây vẫn luôn có ý thức cao trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc mình.

Ở làng Kon Blo, già Vin được xem là người "giữ hồn" văn hóa truyền thống của đồng bào. Hiện già nắm giữ rất nhiều bản trường ca, truyện cổ tích Bahnar Kriêm. Già luôn nỗ lực duy trì hoạt động văn nghệ của làng, củng cố các đội cồng chiêng, múa, hát. Nhờ có già truyền dạy mà làng Kon Blo bây giờ có rất nhiều đội cồng chiêng, múa xoang với 3 thế hệ thiếu niên, thanh niên và người cao tuổi luôn sẵn sàng trình diễn.

Già Vin bảo, chuyện đám trẻ của làng cùng nhau học múa, hát, đánh cồng chiêng, chơi nhạc cụ… đã thành nếp làng từ nhiều năm nay. Mới đầu, già phải chủ động gọi đám trẻ đến, rồi biểu diễn khiến chúng tò mò, hứng thú. Dần dần, già bảo ban thế hệ trẻ về việc tiếp quản, gìn giữ, phát huy vốn văn hóa lưu truyền bao đời.

Với người Bahnar Kriêm ở làng Kon Blo, cồng chiêng là biểu tượng của sự linh thiêng cao quý, tiếng cồng chiêng từ ngàn đời đi vào máu thịt của đồng bào. Từ lúc mới lọt lòng đã được tiếng cồng chiêng dẫn dắt gia nhập cộng đồng, lớn lên dựng vợ gả chồng và cả đến khi từ giã cõi đời cũng được tiếng cồng chiêng tiễn biệt về cõi vĩnh hằng.

Có thể nói, âm vang cồng chiêng đã bám rễ vào đời sống của từng con người, được ướp hương thiên nhiên của trời đất. Văn hóa cồng chiêng không chỉ là mạch suối nguồn âm nhạc nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách của đồng bào mà còn là niềm vui, niềm tự hào, hồn thiêng của người Bahnar Kriêm.

Nhắc đến tiếng cồng chiêng, Trưởng làng Kon Blo Đinh Hú không khỏi tự hào. Ông bảo, năm 2019 là năm mà làng "thu hoạch" nhiều từ tiếng cồng chiêng. Đó là làng đạt giải A trong Ngày hội văn hóa cồng chiêng xã Vĩnh Sơn lần thứ I và là làng duy nhất trong hai đoàn nghệ nhân đại diện huyện Vĩnh Thạnh đã đóng góp một tiết mục trình tấu cồng chiêng với lễ hội đâm trâu tại Liên hoan văn hóa cồng chiêng các dân tộc thiểu số tỉnh Bình Định lần thứ I.

"Làng Kon Blo hiện có khoảng 14 bộ cồng chiêng. Khơi dậy tình yêu, niềm đam mê đánh cồng chiêng, múa, hát cùng các loại nhạc cụ cho thế hệ trẻ để những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc không bị mai một là cách làm của già làng, những người cao tuổi ở làng trong những năm qua", Trưởng làng Đinh Hú cho biết.

Hiện làng Kon Blo có nhà bảo tồn văn hóa truyền thống, là nơi trưng bày, lưu giữ nhiều đạo cụ, nhạc cụ, trang phục truyền thống, đồ dùng lao động, sản xuất, sinh hoạt trong các gia đình như: cồng chiêng, đàn tơ rưng, đàn pơ lơn khơng, khố, chăn, váy, xa quay sợi… Thông qua các lễ hội văn hóa, các buổi sinh hoạt cộng đồng tại nhà bảo tồn văn hóa truyền thống, đồng bào Bahnar Kriêm có thể bảo tồn những giá trị văn hóa, truyền đạt tốt hơn cho thế hệ trẻ về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đời sống tinh thần được nâng cao sẽ giúp người dân ổn định cuộc sống, chung sức đồng lòng xây dựng quê hương.