Món ngon của đồng bào Cor ở miền "cao sơn ngọc quế"
Huyện Trà Bồng (Quảng Ngãi), huyện Bắc Trà My (Quảng Nam) được mệnh danh là vùng "cao sơn ngọc quế" của xứ Quảng. Đồng bào Cor là tộc người cư trú lâu đời nơi đây, bảo lưu nhiều di sản văn hóa đặc sắc, nhất là nghệ thuật ẩm thực.
Khay cơm gạo đỏ nấu cùng củ mì và muối mè đen của người Cor.
Đồng bào có nhiều món ăn sạch, bổ dưỡng, nguyên liệu hoàn toàn khai thác từ thiên nhiên, do thiên nhiên ban tặng. Các công đoạn chế biến đơn giản, không tốn nhiều thời gian, đặc biệt là không sử dụng quá nhiều phụ gia, khi thưởng thức, chúng ta sẽ cảm nhận được hương vị núi rừng.
Cơm lam, cơm nếp lam là món ăn được ưa thích bởi gạo tẻ hoặc gạo nếp được nướng trong ống nứa, ống tre non. Khi ăn, người ta cầm cả ống cơm lam tách phần nứa còn bám lại từng mảnh một cho đến khi hiện dần khối nếp trong ống với mùi thơm phức để lấy cơm nếp ăn. Khi bóc xong ta có thể bẻ hoặc cắt thành từng khúc một để ăn hay dọn lên mâm đãi khách. Cơm lam được ăn kèm với gà nướng là món ăn "chủ lực" trong lễ hội.
Phụ nữ dân tộc Cor đang làm bánh từ nếp nương, gói bằng lá đót; cơm lam nướng và bánh nếp gói bằng lá đót của dân tộc Cor.
Cơm rẫy chấm muối mè là món ăn khá bình dị nhưng được nhiều người ưa thích. Lúa rẫy mới thu hoạch, giã bằng cối gỗ sơ qua cho bong lớp vỏ ngoài, còn nguyên lớp cám gạo bám vào nên có màu đỏ, thường gọi là "gạo đỏ". Cơm rẫy muối mè tuy đơn giản nhưng vẫn chứa đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Không thơm, dẻo, dính... khi nấu như những loại gạo ở đồng bằng. Hạt cơm gạo lúa đỏ của đồng bào Cor tơi, rời nhau và có vị ngọt, bùi rất lạ. Ai đã một lần ăn, khó mà quên được.
Món cơm lam gà nướng và món măng luộc trộn nhộng ong của dân tộc Cor.
Sau cơm gạo đỏ, cơm lam, đồng bào Cor còn có những loại bánh làm từ gạo nếp, gói bằng lá đót (bánh a cot) và bánh ống. Đây là loại bánh truyền thống thường có mặt trong tất cả các nghi lễ, lễ hội ăn trâu huê mừng mùa. Trong mỗi dịp hội làng ngày xưa, người Cor thường gói đến cả ngàn chiếc bánh để cả làng cùng thưởng thức. Bánh thường được ăn kèm với thịt rừng nướng chấm muối ớt, hoặc với bất kì thức ăn nào có trong mâm cỗ.
Món ốc suối xào sả ớt của các dân tộc miền núi Trường Sơn và món canh rau ranh ốc đá, đặc sản của dân tộc Cor.
Ốc đá là món ăn phổ biến của đồng bào Cor. Những con ốc đá ẩn mình trong suối giữa rừng. Những lúc nông nhàn, nước suối cạn, xanh trong, họ thường rủ nhau ra suối bắt ốc. Ốc đá chế biến được nhiều món ăn như nấu canh với lá rừng như lá rau ranh, nấu cháo, xào hoặc hấp với những loại lá thơm như lá sả, lá chanh kèm gia vị như tiêu, ớt. Ốc đá có màu nâu đen, mình tròn. Ốc đem về rửa sạch, chặt bớt phần đầu nhọn rồi xào với lá chanh, lá sả. Mùi thơm của sả, của lá chanh ngấm vào ốc, chỉ cần ngửi mùi thôi đã thấy hấp dẫn, kích thích vị giác.
Món canh khổ qua nấu với cá niêng.
Cá niêng được xem là sản vật đặc trưng của người Cor ở huyện Trà Bồng, Bắc Trà My. Cá niêng chế biến nhanh và đơn giản như nướng, luộc, nấu canh. Khi nướng cá niêng không cần phết lên thân cá bất cứ gia vị gì. Đặt biệt, ruột cá niêng có vị đắng rất riêng biệt. Trước đây, món ăn dân dã này thường xuyên có mặt trong bữa cơm của người dân nơi đây.
Ong rừng là nguồn thực phẩm đặc biệt giá trị. Đồng bào chẳng những lấy mật mà còn thu nhộng ong để làm thức ăn. Mỗi khi việc nương rẫy nhàn rỗi, đồng bào lại tranh thủ rủ nhau đi kiếm tổ ong. Kiếm được đem về thích nhất là được gỡ những chú nhộng ong no tròn lúc nhúc bên trong từng lớp sáp. Theo kinh nghiệm dân gian, nhộng ong tính hàn, có công dụng thanh nhiệt tức phong, trấn kinh an thần... Ngoài ra, những món từ nhộng ong dân dã, bổ dưỡng, trị đau đầu, ói mửa, cảm ho. Chẳng cầu kỳ chế biến, chẳng đủ thứ nguyên liệu, món ăn đậm chất thiên nhiên dân dã vô cùng ngon miệng khiến ai từng ăn đều không thể nào quên. Nhộng ong được chế biến thành món ăn hấp dẫn như trộn, chiên với mắm.
Cô gái Cor đang sửa soạn món ăn trong lễ hội ẩm thực.
Ẩm thực của người Cor mang đậm hương vị đại ngàn. Trong dịp lễ tết, người Cor chuẩn bị nhiều món ăn thức uống để mời nhau cùng thưởng thức các món ăn truyền thống. Đến thăm làng dân tộc Cor, du khách sẽ được chiêu đãi món ăn đặc sản núi rừng. Gần đây các món ngon của dân tộc Cor được giới thiệu trong các cuộc thi, liên hoan ẩm thực cấp huyện, cấp tỉnh và cấp khu vực.
