Những dấu hiệu dậy thì ở bé gái

Tuổi dậy thì dù bất kỳ ở giới nào cũng cần được quan tâm. Trong đó có dậy thì ở bé gái, đây là một giai đoạn trải qua rất nhiều thay đổi không chỉ về thể chất mà còn cả tâm lý. Điều này xảy ra do sự thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể bé gái.

Trong khi đó, nắm rõ những thay đổi trong cơ thể của bé gái cũng giúp cho phụ huynh chăm sóc con cái đúng cách hơn, kiểm soát được các vấn đề tuổi dậy thì mà trẻ gặp phải.

1. Khi nào bé gái bắt đầu bước vào tuổi dậy thì?

Để hiểu được dấu hiệu dậy thì ở bé gái thì cần nắm được thời điểm khi nào bé gái bắt đầu bước vào giai đoạn dậy thì.

Có thể thấy, tuổi dậy thì ở bé gái bắt đầu khi vùng dưới đồi tiết ra hormone giải phóng gonadotropin (GnRH). Khi hormone được tiết ra và giải phóng GnRH sẽ di chuyển đến tuyến yên sẽ và tiếp đến là giải phóng 2 hormone dậy thì gồm: hormone tạo hoàng thể (LH) và hormone kích thích nang trứng (FSH).

Trong lúc đó, các hormone ở trên sẽ di chuyển tới buồng trứng, điều này làm kích hoạt quá trình trưởng thành và phóng thích trứng. Hơn nữa, việc sản xuất hormone estrogen còn giúp cho bé gái trưởng thành sau đó có thể mang thai.

Những thay đổi về hormone của cơ thể bé gái sẽ dẫn đến thay đổi bên ngoài gồm: ngực phát triển, làn da có thể nổi mụn, có cơ bắp, tóc, xương và não bộ đều thay đổi đáng kể.

Thực tế cho thấy, còn tùy thuộc vào từng bé gái cụ thể mà độ tuổi bé gái dậy thì cũng khác nhau. Thông thường tuổi dậy thì của nữ giới bắt đầu vào khoảng 8 đến 13 tuổi và kéo dài tới vài năm. Suốt khoảng thời gian dậy thì này là thời gian mà cơ thể của bé gái phát triển và trưởng thành.

Nhưng còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau trong đó có cả di truyền, cũng sẽ có bé gái dậy thì sớm hoặc muộn hơn so với các bạn bè cùng trang lứa.

Một số yếu tố có thể làm thay đổi thời gian dậy thì của bé gái gồm: Nếu như trẻ thừa cân thì bé gái có thể dậy thì trước 8 tuổi. Trong khi đó các bé tham gia hoạt động thể thao hoặc bị thiếu cân còn có thể bắt đầu tình trạng dậy thì muộn hơn.

Hơn nữa, thời điểm này cũng khiến trẻ phát triển thay đổi về cảm xúc, thể chất cả bên trong lẫn bên ngoài cụ thể gồm: Thay đổi về chiều cao, tỷ lệ cơ thể và các đặc điểm giới tính...

2. Dấu hiệu dậy thì ở bé gái

Sự phát triển của bé gái ở thời gian dậy thì mỗi bé sẽ khác nhau, do đó cần chú ý dấu hiệu dậy thì ở bé gái chi tiết dưới đây để hiểu rõ hơn về bé gái cũng như có cách chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần cho bé tốt nhất.

2.1. Dấu hiệu dậy thì ở bé gái thể hiện qua ngực

Rõ ràng có thể nhìn thấy rất rõ cũng như nhận biết được sự thay đổi khi bé gái dậy thì đó là sự phát triển của ngực.

Thời điểm ngực của bé gái phát triển có thể là một quá trình khó xử cũng như căng thẳng ở bé gái. Hơn nữa, những thay đổi trên cơ thể này còn có thể khiến bé gái so sánh bản thân với những người xung quanh gồm bạn bè hoặc khi có người đưa ra lời nhận xét về cơ thể bé gái.

Hơn nữa, cân nặng của bé gái lúc này cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến hình dạng cũng như kích thước của ngực. Điều này còn khiến mô ngực lớn hơn cũng như trở nên kém săn chắc với thời gian kéo dài khoảng 1 đến 2 năm.

Đặc biệt, sự phát triển của ngực ở bé gái thông thường bắt đầu ở một bên trước. Tuy nhiên, không cần quá lo lắng vì điều này sẽ thay đổi theo thời gian.

Cụ thể về dấu hiệu thay đổi của ngực ở bé gái gồm: Ban đầu khi mới dậy thì ngực sẽ xuất hiện những cục nhỏ săn chắc và mềm còn gọi là nụ và xuất hiện dưới 1 hoặc cả 2 núm vú. Dấu hiệu có thể thấy nụ vú có thể gây đau hoặc ngứa. Ngực sẽ phát triển và thay đổi hình dạng trong vài năm khi cơn đau và ngứa không còn xuất hiện. Ngoài ra, núm vú ở bé gái có thể có màu sắc hồng hoặc nâu, trên núm vú thỉnh thoảng sẽ mọc lông, đặc biệt khu vực sẫm màu hơn xung quanh núm vú cũng mở rộng.

2.2. Mọc lông trên cơ thể

Thời điểm dậy thì diễn ra, trên cơ thể bé gái sẽ mọc lông ở các vị trí mới hoặc dày lên ở một số vùng.

Đặc biệt, lúc này sẽ xuất hiện lông thô hơn, dày hơn ở vùng âm đạo, dưới cánh tay và trên chân cũng là những dấu hiệu dậy thì ở bé gái.

Khi đó, các tuyến thượng thận còn tạo ra một lượng nhỏ nội tiết tố nam ở nữ giới còn được biết đến là androgen tuyến thượng thận, điều này làm kích thích sự phát triển của lông mu, lông chân và lông dưới cánh tay ở bé gái. Thời gian đầu lông mọc thẳng và mỏng trên môi âm hộ, tiếp đến là dưới cánh tay, chân.

Khi bé gái càng lớn thì các sợi lông trên cơ thể càng xoăn, sẫm màu cũng như dày hơn đặc biệt vùng lông ở vùng kín của bé gái.

2.3. Âm đạo tiết dịch

Khi bé gái dậy thì sẽ xuất hiện tiết dịch âm đạo hay còn được biết đến là khí hư có màu trong suốt hoặc màu trắng với số lượng từ ít đến trung bình.

Tình trạng tiết dịch âm đạo này xảy ra khoảng 6 cho đến 12 tháng trước khi bé gái xuất hiện chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Điều này còn được biết đến là phản ứng bình thường do hormone estrogen trong cơ thể gây ra.

Ngoài ra, trong chu kỳ kinh nguyệt, nếu không tiết máu kinh nguyệt thì vùng kín của bé gái cũng tiết dịch âm đạo.

2.4. Có kinh nguyệt là dấu hiệu dậy thì ở bé gái

Không thể phủ nhận, có kinh nguyệt được biết đến là dấu hiệu dậy thì ở bé gái. Dấy hiệu này còn cho biết bé gái đã trưởng thành về mặt sinh dục, hơn nữa còn cho biết lúc này bé gái có khả năng mang thai.

Đối với bé gái, chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên thường xảy ra muộn hơn so với các thay đổi về thể chất khác từ 2 đến 3 năm sau khi bé bắt đầu dậy thì.

Mỗi tháng niêm mạc tử cung sẽ dày lên, cùng với đó là sự phát triển của các mạch máu. Khi trứng được buồng trứng phóng thích nhưng không được tinh trùng thụ tinh thì còn được đẩy ra ngoài cùng với máu từ tử cung điều này sẽ gây chảy máu kinh.

Hơn nữa, lúc này lượng máu còn khác nhau ở mỗi người có thể xuất hiện từ màu đỏ tươi đến màu đỏ sẫm và điều này là điều hoàn toàn bình thường.

Một số triệu chứng khi bé gái bị kinh xuất hiện gồm đau quặn bụng, đau lưng... Ngoài ra, cảm xúc của bé gái lúc này cũng thay đổi do sự thay đổi tự nhiên của nồng độ hormone trong chu kỳ kinh nguyệt.

Đối với bé gái thì chu kỳ kinh nguyệt khi mới bắt đầu thường diễn ra không đều trong khoảng 3 năm đầu tiên. Điều này xảy ra do cơ thể thích nghi với các thay đổi sinh lý. Các nghiên cứu cho biết rằng có khoảng 1/2 bé gái có kinh sau 13 tuổi có tỷ lệ rụng trứng thường xuyên thấp hơn trong 4 đến 5 năm đầu tiên khi mới bắt đầu hành kinh.

Dù vậy, kỳ kinh nguyệt kéo dài cách nhau tới hơn 3 tháng thì phụ huynh cũng nên đưa bé đi khám phụ khoa. Ngoài ra, chu kỳ kinh nguyệt bình thường từ 21 đến 35 ngày.

2.5. Xuất hiện mụn trứng cá

Dù không phải bé gái nào dậy thì cũng xuất hiện mụn trứng cá trên mặt, lưng hoặc ngực. Tuy nhiên, đa số bé gái khi dậy thì đều xuất hiện mụn trứng cá.

Sự thay đổi này sẽ khiến các tuyến dầu hoạt động mạnh hơn, điều này khiến dầu trên da của bé gái tích tụ và làm tắc nghẽn lỗ chân lông, đây cũng là nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá. Có một số bé gái có thể xuất hiện mụn trứng cá nặng hơn hẳn các bé gái khác.

2.6. Mùi cơ thể ở bé gái

Trong khi các tuyến mồ hôi lớn hơn phát triển ở tuổi dậy thì, lúc này tình trạng đổ mồ hôi dưới nách và các mùi cơ thể sẽ tăng. Sự thay đổi về mùi cơ thể ở bé gái có thể khiến các bé nhận thấy sự thay đổi về việc tiết mồ hôi của cơ thể cũng như mùi của cơ thể.

Ngăn chặn tình trạng mùi trên cơ thể trẻ, cần nhắc nhở bé tắm rửa hàng ngày. Ngoài ra phụ huynh có thể tìm và lựa chọn cho trẻ một số loại sản phẩm khử mùi hiệu quả, an toàn.

2.7. Phát triển chiều cao khi bé gái dậy thì

Trong số các dấu hiệu dậy thì ở bé gái là phát triển xương và chiều cao. Có tới khoảng 17 đến 18% chiều cao của người trưởng thành có thể đạt được ở tuổi dậy thì. Đặc biệt, hầu hết các bé gái đều có sự phát triển chiều cao vượt bậc hơn các bé trai từ 2 đến 3 năm trong thời gian học cấp 2.

Khi đó, tốc độ phát triển chiều cao của bé gái thường xảy ra nhanh nhất trong khoảng thời gian từ khi nhũ hoa bắt đầu phát triển cho đến 6 tháng trước khi bắt đầu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Sau khi có kinh nguyệt thì trẻ sẽ thường cao thêm từ 2 đến 5 cm.

Ngoài ra, sự gia tăng chiều cao của trẻ còn ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. Bàn tay của trẻ và bàn chân sẽ phát triển cho đến khi các phần còn lại của cơ thể phát triển theo kịp.

Không những thế, sự phát triển của xương cũng như gia tăng mật độ xương cũng được đồng hành với tuổi dậy thì và đây còn được xem như là một trong những dấu hiệu dậy thì rõ ràng ở bé gái.

Trong khi đó, quá trình phát triển chiều cao đạt đỉnh, chiều rộng của xương sẽ tăng và làm tăng mật độ xương.

2.8. Xương chậu và tích tụ chất béo của cơ thể bé gái xuất hiện

Dấu hiệu dậy thì ở bé gái cụ thể ở xương chậu chính là khi xương chậu của các bé phát triển, điều này cũng khiến tử cung lớn hơn và vòng 3 của bé lớn hơn.

Ngoài xương chậu phát triển thì khi dậy thì các bé gái thường có xu hướng tăng khối lượng chất béo trong cơ thể. Lúc này, cơ thể của bé gái dễ tích tụ mỡ đặc biệt là vùng bụng, hông, mông và đùi.

Hơn nữa trong một số nghiên cứu còn cho biết sự gia tăng của chất béo có liên quan đến một loại hormone được sản xuất bởi các tế bào mỡ leptin. Đây còn được biết đến là một chất trung gian trong thời gian bé gái dậy thì.

2.9. Tâm trạng thay đổi là dấu hiệu dậy thì ở bé gái

Không chỉ xuất hiện các thay đổi về thể chất mà còn thay đổi về tâm trạng của bé gái. Sự thay đổi hormone còn làm ảnh hưởng đến cảm xúc cũng như suy nghĩ của bé gái ở giai đoạn dậy thì.

Đặc biệt, khi dậy thì bé gái sẽ phát triển về cảm xúc, trí tuệ lẫn tình dục một cách nhanh hơn. Quan trọng cần chú ý, đối với hầu hết các bé gái thì tuổi dậy thì có thể gây ra một số căng thẳng nhất định. Do đó trẻ có thể có những thay đổi về lòng tự trọng cũng như tính độc lập và cả tình dục.

Ngoài ra cũng có một số trẻ cảm thấy lo lắng, chán nản khi bước vào giai đoạn dậy thì. Lúc này, các bé gái cũng quan tâm hơn đến các mối quan hệ và hẹn hò.

Đối với những thay đổi về tâm sinh lý của bé gái, phụ huynh cần chú ý và dành nhiều thời gian để nói chuyện, chia sẻ với trẻ cũng như cho trẻ định hướng trong cuộc sống.

Nguồn tham khảo:

1. Puberty for girls

2. Physical Development in Girls: What to Expect During Puberty

3. When Do You Hit Puberty? Stages, Symptoms & Changes