3 vấn đề cấp thiết với phụ nữ trong bối cảnh thiên tai khốc liệt

Từ những con số báo cáo về tác động ngày càng nghiêm trọng của thiên tai đối với nhóm đối tượng dễ bị tổn thương này, UNFPA đã chỉ ra 3 vấn đề cần được quan tâm trong thời gian tới.

Nơi trú ẩn an toàn

Hai thảm họa thiên nhiên đã khiến hơn 1/4 số người phải dời bỏ nhà cửa vào năm 2023: Trận động đất kép làm rung chuyển Syria và Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 2/2023; bão Mocha đổ bộ vào Myanmar và Bangladesh vào tháng 5/2023.

Không có nơi ở sau trận động đất, cô Yasmin Akhter (người Thổ Nhĩ Kỳ) đã buộc phải chuyển đến sống với chồng cũ, người mà cô đã đệ đơn ly hôn bằng cách xin lệnh cấm và bảo vệ. Yasmin lại bị tổn thương trước những lời đe dọa của anh ta. 

Với sự hỗ trợ của UNFPA, cô và các con đã được chuyển đến một nơi an toàn để ở. "Chúng tôi phải trốn cả trận động đất và chồng tôi. Cảm ơn Chúa, anh ta không biết chúng tôi đang ở đây. Tôi biết mình an toàn", cô Yasmin Akhter nói.

Nhiều tháng sau, Yasmin tham gia làm tình nguyện viên của UNFPA. Cô đã khuyến khích những người tị nạn là nữ sống tại trại Nayapara, nơi cô đang làm việc, đến trú ẩn tại một không gian thân thiện với phụ nữ do UNFPA hỗ trợ. 

Cơ sở này, được gọi là Shanti Khana (nghĩa là "Ngôi nhà hòa bình"), từng cung cấp nơi ở tạm thời cho các thành viên nữ trong gia đình cô Yasmin. 

"Tôi ở đây để hỗ trợ cộng đồng, giúp họ nhận thức được những mối đe dọa mà phụ nữ và trẻ em gái phải đối mặt, cũng như cách phòng ngừa chúng", cô Yasmin cho biết.

Cơ hội tiếp cận dịch vụ sinh nở an toàn

Dẫu xảy ra lũ lụt, lốc xoáy, bão, động đất, cháy rừng thì việc sinh nở không thể dừng lại. Đây là điều mà Nasreen Faroug Balla hiểu rất rõ khi chuyển dạ trong hoàn cảnh bang Gedaref ở Sudan vừa trải qua trận lũ lụt vào tháng 7/2022, khiến hàng trăm ngôi làng bị cô lập. 

Khi cơn đau chuyển dạ bắt đầu, Balla được khiêng đi 3km trong mưa và bùn để đến một bệnh viện dã chiến do UNFPA hỗ trợ. Trong phòng sinh, huyết áp của cô tăng vọt và cô bị ngất xỉu. Các bác sĩ vội vã thực hiện ca mổ lấy thai khẩn cấp. "Bệnh viện dã chiến này đã cứu sống con gái tôi", mẹ của cô Balla chia sẻ.

Cách đó hàng nghìn km về phía Nam, tại Madagascar, Georgette (26 tuổi) cũng đã sinh con trong hoàn cảnh bão nhiệt đới Freddy quét qua ngôi làng của cô vào tháng 2/2023. May mắn thay, Georgette không ở nhà, cô đã được sơ tán đến nơi trú ẩn an toàn trước khi cơn bão đổ bộ. 

Chính tại đây, trong phòng tắm của một khu trường học đã được cải tạo, Georgette đã sinh con và đặt tên cho cậu con trai là Freddy. Nữ hộ sinh Lydia Rabitarivao (thuộc Trung tâm y tế do UNFPA hỗ trợ ở Maroalakely) đã cung cấp dịch vụ chăm sóc hậu sản cho cả 2 mẹ con Georgette.

Thuốc tránh thai

Việc di dời có nghĩa là phải bỏ lại mọi thứ, từ thức ăn, nước uống, quần áo đến các vật dụng thiết yếu cho sức khỏe sinh sản như biện pháp tránh thai và băng vệ sinh. UNFPA đã nỗ lực khắc phục những khoảng trống này. 

Trong bối cảnh phải di dời do thiên tai, thiếu mạng lưới an toàn, sinh kế cho phụ nữ thì khả năng quản lý kinh nguyệt và lập kế hoạch mang thai có thể cứu sống họ theo nghĩa đen. 

"Cuộc sống vốn đã khó khăn. Chúng tôi phải chiến đấu hàng ngày để sinh tồn", Gabdaibe Thibothe (26 tuổi), người đã đến khoa sản tại Trại tị nạn Kalambari ở Chad để tìm kiếm dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, cho biết.

Trại tị nạn Kalambari là nơi sinh sống của hơn 9.000 người, nhiều người trong số họ đã chạy trốn khỏi Cameroon sau khi xung đột bùng phát vào năm 2021 do tài nguyên, đặc biệt là nước, trở nên khan hiếm trong bối cảnh hạn hán ở lưu vực Hồ Chad.

"Nhờ các nữ hộ sinh nâng cao nhận thức, tôi hiểu rằng bằng cách giãn cách các lần sinh con, các gia đình có thể đáp ứng tốt hơn nhu cầu về giáo dục và sức khỏe của họ", cô Thibothe nói.

Tại Cuba, Adriana Martínez Echavarría đã bày tỏ tình cảnh tương tự sau khi cơn bão Ian đổ bộ vào nước này hồi tháng 9/2022, làm tốc mái ngôi nhà của cô gái 20 tuổi này. 

Là một sinh viên ngành Vật lý Sinh học Y khoa, cô Echavarría biết rằng, quyền tự chủ sinh sản rất quan trọng để tiếp tục việc học của mình nhưng các hiệu thuốc địa phương đã hết thuốc tránh thai mà cô đang dùng. 

Với sự hỗ trợ của UNFPA, cô Martínez Echavarría đã cấy que tránh thai tại phòng khám Turcios Lima ở Pinar del Río. "Tôi sắp tốt nghiệp và tôi còn nhiều kế hoạch và dự định phía trước", cô chia sẻ.