Tìm hiểu về Varicella Zoster Virus nguyên nhân chính gây ra bệnh thuỷ đậu

Varicella Zoster Virus (VZV) là một thành viên trong nhóm herpesvirus chuyên gây ra các bệnh nhiễm trùng liên quan đến da, miệng, môi, mắt và bộ phận sinh dục. Varicella Zoster Virus gây ra bệnh thuỷ đậu. Chúng tồn tại và phát triển trong các nuôi cấy tế bào như: Tế bào ối, tế bào xơ non và tế bào lưỡng bội. Sự nhân lên nhanh chóng của virus tạo ra các đám tổn thương riêng rẽ, lan rộng trên bề mặt da của người bệnh.

1. Tính chất của Varicella Zoster Virus

Varicella Zoster Virus gây ra hai thể bệnh khác nhau trên lâm sàng. VZV tiên phát gây ra bệnh thuỷ đậu có đặc điểm là những tổn thương mụn nước trên cơ thể người bệnh. VZV thể ẩn nội sinh bên trong các hạch cảm giác gây ra bệnh giời leo do tái nhiễm hoạt động của virus.

Thể bệnh lâm sàng do Varicella Zoster Virus có đặc điểm là phát ban mụn nước ở một bên gây đau. Chúng thường xuất hiện giới hạn ở một số vùng phân bố thần kinh bì.

Về tính chất VZV là một trong 8 loại virus thuộc nhóm herpesvirus. Do đó nó có đặc tính cấu trúc tương tự với virus herpes simplex. VZV có vỏ ngoài bằng lipid, kích thước hạt virus là 150 - 200 nm.

Lõi nucleocapsid có đối xứng là các hình khối đa diện, phân tử ADN chuỗi đôi. Trọng lượng phân tử của Virus khoảng 80x106 dalton. VZV rất dễ chết, chúng chỉ phát triển mạnh trong điều kiện lạnh. Đó là lý do các đợt dịch thuỷ đậu thường bùng phát vào mùa đông và đầu xuân.

2. Varicella Zoster Virus gây bệnh cho người

Như đã nói ở trên Varicella Zoster Virus gây ra hai thể bệnh chính là thuỷ đậu và Zona.

2.1. Bệnh thuỷ đậu

VZV tiên phát gây ra bệnh thuỷ đậu. Đối tượng tấn công chủ yếu của virus là trẻ em và thanh thiếu niên. Bệnh ít gặp ở người lớn, tuy nhiên vẫn có thể xảy ra nếu gặp điều kiện thích hợp.

Người là ổ chứa duy nhất của virus thuỷ đậu. Chúng xâm nhập vào cơ thể người qua đường hô hấp và phát triển tại chỗ, gây nhiễm virus máu và phân tán đến da, thần kinh,...

VAV gây tổn thương da, khiến tế bào biểu bì sưng phồng, tạo phỏng nước. Kèm theo đó là các dấu hiệu phát sốt toàn thân, mệt mỏi, kén ăn... Bệnh thường khỏi sau giai đoạn toàn phát từ 10 - 14 ngày. Những tổn thương trên da thường không để lại sẹo nếu được điều trị đúng và không bội nhiễm.

Tuy nhiên, đối với các trường hợp không được điều trị kịp thời, bệnh thường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: Nhiễm trùng da, bội nhiễm phổi do vi khuẩn, viêm màng não hoặc nhiễm trùng máu...

2.2. Virus gây bệnh Zona

Quá trình tái nhiễm hoạt động của Varicella Zoster Virus sau khi khỏi thuỷ đậu gây ra bệnh Zona. Bệnh thường gặp ở những đối tượng đã từng bị thuỷ đậu. Zona xuất hiện lẻ tẻ ở người lớn. Biểu hiện của bệnh là các tổn thương da dạng phỏng nước, dính thành chùm, phân bố theo các vùng dây thần kinh bị ảnh hưởng.

Tổn thương viêm thường được tìm thấy ở rễ hạch thần kinh bị nhiễm trùng. Một số bộ phận dễ bị Zona là rễ thần kinh lưng, cổ, sọ não... Khả năng gây biến chứng của bệnh thấp hơn nhiều so với thuỷ đậu. Các biến chứng như viêm não, viêm màng não tuỷ do Zona hầu như không xảy ra.

=>> Virus VZV có thể gây bệnh zona thần kinh vô cùng nguy hiểm. Tìm hiểu thêm bài viết: Ngỡ ngàng khi Zona thần kinh biến chứng thành những bệnh không thể ngờ tới

3. Tình huống chẩn đoán bệnh do Varicella Zoster Virus

Chẩn đoán nhiễm Varicella Zoster Virus thường dựa trên những tổn thương mụn nước đặc trưng. Tổn thương da có thể lan toả trong bệnh thuỷ đậu hoặc khu trú theo vùng thần kinh bì kèm theo viêm thần kinh trong zona.

Tuy nhiên đối với các trường hợp: Phát ban không điển hình ở người bị suy giảm hệ miễn dịch. Bệnh lây lan rộng ở người bị ức chế miễn dịch, không tổn thương da... cần có thêm thông tin chẩn đoán.

Ngoài ra cần phải thực hiện xét nghiệm huyết thanh để xác định bệnh nhân có nguy cơ cao bị thuỷ đậu do chưa tiêm vaccinee phòng bệnh.

4. Điều trị và phòng tránh bệnh do Varicella Zoster Virus gây ra

Cả Zona thần kinh và thuỷ đậu đều gây ra những khó khăn trong sinh hoạt của người bệnh. Do đó, để bảo vệ sức khoẻ của mình cần có những phương pháp phòng tránh, điều trị phù hợp.

4.1 Điều trị bệnh

Hiện nay bệnh do Varicella Zoster Virus chưa có thuốc đặc trị. Các loại thuốc và phương pháp hỗ trợ điều trị cần được thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đối với các trường hợp bị biến chứng cần tiến hành điều trị nội trú tại bệnh viện theo đúng liệu trình của bác sĩ.

Để bệnh thuyên giảm nhanh và an toàn khi điều trị, bạn cần lưu ý những điểm sau:

- Khi điều trị tại nhà:

Cần mặc đồ rộng, vải mềm mại, thoải mái, dễ thấm hút mồ hôi để tránh là vỡ mụn nước.

Giữ gìn vệ sinh cơ thể bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ.

Tắm gội, lau người nhẹ nhàng bằng nước ấm. Cắt móng tay, không cào, gãi các nốt đậu để tránh viêm nhiễm, và lây lan bệnh.

Chủ động cách ly tại nhà khi có dấu hiệu bệnh. Nếu phát hiện triệu chứng bất thường cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất để được khám, chữa kịp thời.

- Khi điều trị bằng thuốc: Nên bôi thuốc tím lên các nốt mụn nước để kháng viêm và ngăn ngừa sẹo. Khi mụn nước bị vỡ, nên bôi dung dịch xanh Methylen theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không dùng thuốc mỡ Tetaxilin, Penixilin hay thuốc đỏ cho thuỷ đậu.

- Tuyệt đối không dùng kem trị ngứa chứa Phenol cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi và phụ nữ mang thai để tránh kích ứng.

4.2. Phòng bệnh

Tiêm vaccine chống Varicella Zoster Virus là cách phòng bệnh hiệu quả và lâu dài nhất. Vaccine có khả năng tạo ra các kháng thể chống lại virus tấn công cơ thể. Tiêm phòng vaccine cần được áp dụng với các đối tượng đưới đây.

- Trẻ em từ 12 - 18 tháng tuổi cần được tiêm 1 lần.

- Trẻ em từ 19 tháng đến 13 tuổi chưa từng bị thuỷ đậu cần tiêm 1 lần.

- Trẻ em trên 13 tuổi và người lớn chưa từng bị thuỷ đậu cần tiêm 2 lần. Lần sau cách lần trước từ 4 - 8 tuần.

Vaccinee thuỷ đậu mang lại hiệu quả bảo vệ bền lâu. Khi đã được tiêm vaccine ngừa thuỷ đậu thì có tới 90% người được phòng bệnh tuyệt đối. Tuy nhiên 10% còn lại có thể bị thuỷ đậu sau tiêm chủng. Nhưng các trường hợp này thường bị nhẹ, ít nốt đậu và nguy cơ biến chứng thấp.

Hy vọng những thông tin về Varicella Zoster Virus sẽ giúp bạn phòng tránh bệnh hiệu quả hơn. Hãy đến ngay bệnh viện khi có dấu hiệu bệnh thuỷ đậu để được kê đơn thuốc phù hợp nhất với thể trạng của bạn.