Gắn sản phẩm dệt truyền thống với phát triển du lịch cộng đồng

Những năm gần đây, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa phối hợp với huyện Bá Thước tổ chức tập huấn về phương pháp bảo tồn, phát huy nghề thêu, dệt hoa văn trên trang phục truyền thống cho hàng trăm học viên tại các xã Ban Công, Thành Lâm, Thành Sơn, Cổ Lũng, Lũng Niêm, Lũng Cao...

Từ nguồn kinh phí của đề án "Bảo tồn phát triển nghề, làng nghề truyền thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số Thanh Hóa giai đoạn 2016-2020", huyện Bá Thước hỗ trợ phục hồi khung dệt cho hàng chục hộ gia đình; hỗ trợ người dân giới thiệu và quảng bá các sản phẩm thổ cẩm qua các hội chợ, các kênh thương mại...

Đến nay, nghề dệt thổ cẩm truyền thống của huyện Bá Thước đã được khôi phục và phát triển mạnh mẽ với trên 120 hộ và gần 300 người trực tiếp tham gia làm nghề.

Ngoài dệt các loại áo quần, vật dụng phục vụ sinh hoạt, chị em đã sáng tạo thêm nhiều sản phẩm mới như: túi xách, giày, dép, thú nhồi bông và những vật lưu niệm nhỏ để phục vụ khách du lịch.

Thời gian tới, ngoài xúc tiến thành lập làng nghề truyền thống, huyện Bá Thước cũng đang xây dựng hồ sơ đề xuất công nhận thổ cẩm là sản phẩm OCOP cấp tỉnh.

Nỗ lực giữ nghề

Để bảo tồn, phát huy giá trị và tạo thêm thu nhập, một số hộ gia đình dân tộc Thái, Mường trên địa bàn huyện Bá Thước đã tìm tòi, sáng tạo nhiều sản phẩm phục vụ khách du lịch.

Dệt thổ cẩm giúp nhiều hộ gia đình ở Bá Thước xóa đói giảm nghèo. Ảnh: ST

Bà Hà Thị Lâm - dân tộc Thái, trú tại thôn Tân Thành (xã Thành Lâm, huyện Bá Thước, tỉnh Thanh Hóa) được bà con trong cộng đồng người Thái tại Bá Thước coi là một nghệ nhân trong nghề dệt thổ cẩm truyền thống. Từ tinh mơ tới tối mịt, bà luôn ngồi bên chiếc khung cửi dệt thổ cẩm với mong muốn gìn giữ nét đẹp truyền thống của dân tộc.

Những tấm vải thổ cẩm được bà Lâm khéo léo dệt thành những sản phẩm đặc trưng của dân tộc mình như váy, áo, khăn, đệm ngồi, chăn, gối, khăn trải bàn, rèm cửa... Ngoài việc dùng trong gia đình, nhiều sản phẩm của bà còn được bày bán ở các khu du lịch, mang lại nguồn thu nhập đáng kể.

Trước sự phát triển của cuộc sống hiện đại, có thời điểm nghề dệt thổ cẩm tưởng như bị mai một. Tuy nhiên mấy năm gần đây thông qua các lớp tập huấn, đào tạo nghề do ngành văn hóa và địa phương phối hợp tổ chức đã thu hút nhiều hội viên phụ nữ tham gia bảo tồn giá trị văn hóa của dân tộc mình. Nghề dệt truyền thống còn giúp những người trẻ không phải bôn ba ra thành phố tìm việc mà có thể ở lại quê nhà vừa giữ nghề, vừa có thêm thu nhập, góp phần xóa đói giảm nghèo.

Các sản phẩm dệt thổ cẩm tại các thôn, bản ở Bá Thước từ chỗ chỉ phục vụ cuộc sống sinh hoạt của đồng bào dân tộc nơi đây, nay đã và đang phát triển mạnh, dần trở thành sản phẩm thương mại gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Bà Lê Thúy Hạnh (Q.Thanh Xuân, Hà Nội), một khách du lịch tại Pù Luông chia sẻ: Mỗi lần đi du lịch, tôi thường rất đau đầu trong việc chọn quà cho người thân, bạn bè. Nhưng ở Pù Luông thì chuyện này đơn giản hơn nhiều vì các sản phẩm dệt truyền thống của bà con dân tộc rất chất lượng, rất đẹp, giá thành cũng phải chăng, mua về làm quà ai cũng thích.