Lễ hội Katê đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Bàlamôn ở Bình Thuận

Tết Katê của đồng bào Chăm ở Bình Thuận.

Katê là lễ hội dân gian có từ lâu đời và đặc sắc nhất của người Chăm theo đạo Bàlamôn ở Bình Thuận được tổ chức vào ngày 1/7 hằng năm theo lịch của đồng bào Chăm, thường vào cuối tháng 9 đầu tháng 10 dương lịch.

Đây là lễ hội lớn kéo dài trong 3 ngày với ý nghĩa tưởng nhớ đến các vị thần và cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng thuận lợi, lứa đôi hòa hợp, con người và vạn vật sinh sôi nảy nở.

Mở đầu Lễ hội Katê, các vị chức sắc cùng đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn tổ chức nghi lễ truyền thống rước và đón y trang nữ thần Pô Inư Nưgar (còn gọi thần mẹ xứ sở dạy đồng bào Chăm trồng lúa, dệt vải, chăn nuôi, giúp người dân có cuộc sống no ấm) từ đồng bào Raglai ở xã Phước Hà, huyện Thuận Nam.

Ngày 25/10, Lễ hội Katê tiếp tục diễn ra tại các làng, tộc họ và gia đình người Chăm trên địa bàn tỉnh. Đây là dịp để người Chăm xa xứ trở về quê nhà sum họp và quây quần bên người thân, gia đình và bạn bè.

Hơn 15 năm qua, lễ hội Katê được tỉnh Bình Thuận phục dựng tại tháp Pô Sah Inư (phường Phú Hài, thành phố Phan Thiết) và trở thành một trong 6 lễ hội tiêu biểu được tỉnh lựa chọn để phát triển du lịch. Không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh, tình cảm của đồng bào Chăm mà lễ hội Katê còn góp phần quảng bá văn hóa, hình ảnh Bình Thuận đến với du khách trong nước và quốc tế.

Bên cạnh các nghi lễ truyền thống như lễ rước y trang của nữ thần Pô Sah Inư lên tháp, lễ mở cửa tháp chính, nghi thức tắm bệ thờ Linga - Yoni, mặc trang phục, đại lễ cúng mừng Katê tại tháp chính…, lễ hội Katê còn có phần hội với các trò chơi dân gian mang đậm nét văn hóa đặc trưng của người Chăm như thi đi cà kheo, làm bánh gừng, thi giã gạo, đội nước vượt chướng ngại vật…

Ngoài lễ hội Katê, người Chăm ở Bình Thuận còn có nhiều lễ hội mang nét văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc như: Rijanưgar, Súc dâng, Tết Ramưwan…

Những năm qua, bên cạnh việc đầu tư phát triển kinh tế, xã hội vùng dân tộc thiểu số, miền núi nói chung và đồng bào Chăm nói riêng, tỉnh Bình Thuận đã, đang bảo tồn, phát huy giá trị truyền thống văn hóa dân tộc Chăm như: bảo tồn và phát triển nghề làm gốm truyền thống, các lễ hội của người Chăm, xây dựng Trung tâm trưng bày văn hóa Chăm…

Đồng bào Chăm theo đạo Bàlamôn ở Ninh Thuận hiện có hơn 53.700 người, sinh sống tập trung tại địa phương của các huyện như Ninh Phước, Thuận Nam, Thuận Bắc, Ninh Hải và thành phố Phan Rang-Tháp Chàm. Những năm gần đây, đời sống của đồng bào Chăm không ngừng được nâng lên, nên việc tổ chức đón Lễ hội Katê cũng sung túc hơn.