Phụ nữ Bố Y duy trì sản xuất và mặc trang phục dân tộc truyền thống

Trang phục truyền thống cầu kỳ của phụ nữ Bố Y

Đến Mường Khương, Lào Cai, không khó để nhận ra những người phụ nữ Bố Y, bởi họ luôn mang trên mình những bộ trang phục truyền thống, tạo ra sự khác biệt trong cộng đồng các dân tộc xung quanh.

Nếu như trang phục của đàn ông Bố Y khá đơn giản, thì trang phục của phụ nữ lại khá cầu kỳ. Bao gồm phần áo trong và áo ngoài, áo trong là dạng tứ thân, có 2 túi 2 bên để đựng đồ vật mang theo người. Phần áo bên ngoài thì cầu kỳ hơn, những họa tiết hoa văn được thêu rất tỉ mỉ, tạo nên sự nổi bật bởi các sắc màu.

Cùng với đó, chiếc khăn của người phụ nữ Bố Y được thêu hoa rất tinh tế, khi đội khăn sẽ tạo ra sự cân đối hài hòa với chiếc áo truyền thống.

Khoảng chục năm về trước, người Bố Y ở Mường Khương đã để mai một trang phục truyền thống một cách nhanh chóng. Bởi có thời điểm người dân không mặc trang phục váy áo truyền thống phổ biến như xưa. Thay vào đó là những trang phục may sẵn ngoài chợ. Thậm chí là một số trang phục mang tính dân tộc vùng cao, nhưng thực chất được mua từ Trung Quốc, mẫu mã hoa văn không liên quan gì tới những nét truyền thống trên trang phục của người phụ nữ Bố Y xưa.

Khôi phục lại trang phục truyền thống xưa

Từ vài năm trở lại đây, khi đời sống kinh tế ở cộng đồng người Bố Y khấm khá hơn, thì phong trào gìn giữ văn hóa truyền thống, trong đó có trang phục truyền thống cũng được đề cao.

Ông Vàng Minh Phà, Cán bộ Văn hóa xã Thanh Bình, cho biết: Người Bố Y rất coi trọng trang phục truyền thống của dân tộc mình, ở trong cộng đồng người Bố Y ở Mường Khương già hay trẻ đều có riêng cho mình một bộ trang phục truyền thống để mặc trong các dịp lễ tết, ngày hội quan trọng của làng bản mình. Đây là điều để tự hào của dân tộc chúng tôi. Mặc dù ngày nay cũng có một số cải tiến khi may mặc trang phục truyền thống, nhưng đó chỉ là tiểu tiết, về cơ bản là vẫn giữ đậm nét truyền thống.

Bà Nguyễn Minh Tú, Phó Phòng Quản lý di sản, Sở Văn hóa và Thể thao Lào Cai, cho biết: So với các dân tộc khác cùng sinh sống trên địa bàn thì người Bố Y vẫn giữ gìn được những giá trị độc đáo trên trang phục. Hiện nay phong trào chị em phát huy sản xuất và mặc trang phục dân tộc truyền thống ở vùng người Bố Y diễn ra khá tốt. Sở Văn hóa và Thể thao Lào Cai cũng triển khai nhiều chương trình gìn giữ, bảo tồn và phát huy trang phục truyền thống của người Bố Y, người dân rất ủng hộ và nhiệt tình tham gia.

Ngày xưa các gia đình người Bố Y thường chú ý dạy con gái biết thêu thùa may mặc, để sau này biết lo cho gia đình. Khi cô gái đi lấy chồng, người mẹ sẽ đưa cho con một cái kéo mang theo về nhà chồng. Với ý nguyện sau này sẽ giỏi may vá, thêu thùa để may trang phục cho chồng con. Khi ấy cuộc sống mang tính tự cung tự cấp, việc lo trang phục, may mặc đều đặt lên vai người phụ nữ trong gia đình. Nên phụ nữ người Bố Y khá giỏi trong các công việc này.

Ông Lồ Củi Dùng, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Bình, cho biết: “Đứng trước nguy cơ mai một trang phục truyền thống của phụ nữ người Tu Dí, chúng tôi cũng xác định phải gìn giữ những giá trị văn hóa dân tộc. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng từng dẫn câu nói về nhiệm vụ phải gìn giữ văn hóa 'Văn hóa còn, dân tộc còn, Văn hóa mất thì dân tộc mất'. Nên chúng tôi luôn vận động nhân dân và các cháu thế hệ trẻ trong địa bàn xã, chứ không riêng gì người Bố Y, là luôn phải hướng đến việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mình”.

Đứng trước sự phát triển mạnh mẽ của xã hội, nhiều giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc đã bị ảnh hưởng, thậm chí bị mai một. Tuy nhiên, cộng đồng người Bố Y ở Lào Cai vẫn duy trì được những giá trị văn hóa truyền thống nói chung và trang phục nói riêng, đây là những điều đáng tự hào và cần được phát huy trong cuộc sống của đồng bào người Bố Y.