Nhà thờ ảo và tương lai của tôn giáo trong Metaverse

Nhiều công ty công nghệ đang đầu tư vào metaverse và ngày càng nhận ra vai trò quan trọng của các cộng đồng tôn giáo trong tương lai kỹ thuật số. Là một vũ trụ kỹ thuật số kết hợp các khía cạnh của truyền thông xã hội, trò chơi trực tuyến, thực tế tăng cường (AR), thực tế ảo (VR), Internet và tiền điện tử, metaverse cho phép người dùng sử dụng công nghệ thực tế ảo để tương tác với nhau. Tháng 10/2021, Facebook đã đổi tên công ty thành Meta, cho thấy sự chuyển hướng vào tập trung xây dựng metaverse của Mark Zuckerberg.

Năm ngoái, Meta đã nói với New York Times về những nghiên cứu công ty thực hiện với các cộng đồng nhà thờ từ năm 2017, tìm hiểu cách cộng đồng tôn giáo tận dụng các nền tảng như Facebook để tập hợp mọi người và nghĩ cách để phát triển điều đó.

Theo báo cáo này, mục đích của Meta là "trở thành ngôi nhà ảo cho cộng đồng tôn giáo" và công ty "muốn các nhà thờ, nhà thờ Hồi giáo, hội đường Do Thái và những nơi khác gắn đời sống tôn giáo được kết hợp vào nền tảng của họ". Nhiều tổ chức, bao gồm cả các tổ chức tôn giáo, cũng đang dần quan tâm đến khả năng của metaverse.

Nhà thờ ảo sẽ không sớm thay thế hoàn toàn nhà thờ truyền thống, nhưng những lợi ích của việc tham gia nhà thờ online đã được thể hiện rõ ràng trong suốt đại dịch Covid-19. Nhiều cộng đồng tín ngưỡng gặp nhau trong các không gian ảo của metaverse, và đại dịch đã làm tăng mức độ phổ biến của các nhà thờ metaverse hiện có như Robloxian Christians, VR Church hay EvolVR.

Nhà thờ ảo trong metaverse

Năm 2011, cậu bé Daniel Herron đến từ Tacoma, Washington sáng lập nhà thờ ảo Robloxian Christians trên Roblox - trò chơi miễn phí chủ yếu dành cho trẻ em và thanh thiếu niên. Ban đầu Robloxian Christians được coi là một nơi cho những người Cơ đốc giáo chơi Roblox tụ tập và giao lưu. Dần dần không gian này đã phát triển thành một nhà thờ bên trong trò chơi với bốn dịch vụ mỗi tuần và hơn 53.000 thành viên Roblox.

Là một trò chơi cũng là một nền tảng tạo trò chơi, Roblox cho phép người dùng thiết kế không gian riêng và mời mọi người tương tác. Trong những tháng đầu tiên, Herron trải nghiệm các quán cà phê và lâu đài tương tác trên Roblox, nhưng muốn tạo ra một không gian không chỉ để mời những người theo đạo Cơ đốc tham gia mà còn giúp gắn kết đức tin của họ.

VR Church là một cộng đồng tôn giáo khác trên metaverse. Năm 2016, VR Church được thành lập trên AltspaceVR, một nền tảng thực tế ảo xã hội được Microsoft mua lại vào năm 2017. Người sáng lập và giám mục của VR Church là DJ Soto, người từng là mục sư đại giáo đoàn ở Pennsylvania trước khi thành lập nhà thờ ảo này.

Nhà thờ phát triển dần, và trở nên bùng nổ hơn trong thời gian diễn ra đại dịch COVID-19. VR Church hiện tổ chức các buổi lễ hàng tuần với tối đa 200 người tham dự. Nhà thờ cũng phong chức cho các mục sư và rửa tội cho những người không thể rời khỏi nhà. "Khi nhìn thấy những gì chúng tôi đang làm, mọi người nghĩ rằng nó là sáng tạo, nhưng chúng tôi tin rằng sau này họ sẽ nhận ra rằng nó hiện đang thay đổi bối cảnh của Cơ đốc giáo", Soto cho biết qua email.

Các cộng đồng tôn giáo trong metaverse không chỉ giới hạn ở Cơ đốc giáo. Theo ấn phẩm trên Forward, Am Shalom - một giáo đường Do Thái ngoài Chicago đã chi 10.000 USD tiền điện tử để mua đất trong thế giới ảo và xây dựng một Hội đường Do Thái. Meta gần đây cũng đã hợp tác với Am Shalom cung cấp kính thông minh Ray-Ban Stories để ghi lại cuộc sống và những quan sát trong tháng lễ Ramadan (tháng thứ 9 âm lịch của Ả Rập). Đoạn phim được sử dụng để xây dựng phim tài liệu nhập vai về trải nghiệm của người Hồi giáo da đen cho "Chuỗi văn hóa Metaverse" của Meta.

Ngoài Robloxian Christians và VR Church, EvolVR trên AltspaceVR tự mô tả là một cộng đồng tâm linh cung cấp thiền xã hội trong thực tế ảo. EvolVR được thành lập bởi Jeremy Nickel vào năm 2017, và đến năm 2020, hơn 40.000 người từ 42 quốc gia đã tham gia các sự kiện của EvolVR.

Tương lai của tôn giáo trong thế giới ảo

Nickel coi sự gia tăng của các cộng đồng tôn giáo và tâm linh trong metaverse là không thể tránh khỏi. Các nhóm tôn giáo đã và sẽ tiếp tục gặp gỡ trong metaverse, điều này giải thích tại sao các công ty như Meta lại quan tâm đến việc hợp tác và kiếm tiền từ cách các cộng đồng tôn giáo sử dụng các nền tảng truyền thông của họ.

VR Church có những trải nghiệm tích cực với Meta, đồng thời rất cảm ơn sự quan tâm và hỗ trợ của Meta. Soto cho biết: "Trải nghiệm của chúng tôi cho thấy họ ủng hộ chúng tôi hơn là các cộng đồng nhà thờ trực tiếp". Trong khi đó, các nhà lãnh đạo tôn giáo khác vẫn hoài nghi về Meta. Nickel dự đoán rằng các công ty công nghệ lớn có thể sẽ tập trung nhiều vào các cộng đồng "chính thống" hơn là các cộng đồng tôn giáo ảo và lo ngại họ sẽ dành ưu tiên cho lợi nhuận.

Trong suốt lịch sử, các cộng đồng tôn giáo từ lâu đã đóng vai trò quan trọng trong việc tập hợp mọi người. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi các cộng đồng tôn giáo tham gia vào sự phát triển của metaverse. Đồng thời, câu hỏi ai là người sở hữu các cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc gặp gỡ và phát triển trong thế giới ảo cũng làm dấy lên lo ngại. Các tập đoàn công nghệ lớn như Meta thường ưu tiên lợi nhuận thông qua tương tác, đăng ký và quảng cáo, và sức sống của một cộng đồng tôn giáo có thể sẽ không phải là yếu tố thúc đẩy cho quyết định này. Trong khi đó, sự phát triển của metaverse cũng có thể khuếch đại bạo lực và cực đoan hóa, khiến nhiều cộng đồng tôn giáo theo chủ nghĩa dân tộc và cực đoan hơn cũng như cung cấp thông tin sai lệch.

Nếu metaverse là xu hướng tương lai, đời sống tôn giáo chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển trong đó. Các công ty như Meta quan tâm đến việc tạo quan hệ đối tác với các cộng đồng tín ngưỡng để đảm bảo rằng các đổi mới cộng đồng trong tương lai đang diễn ra trên nền tảng của họ và mang đến lợi nhuận cho họ.

Nguồn: religionandpolitics.org