Phát huy văn hóa dân tộc vào từng sản phẩm quê hương

Tác phong nhanh nhẹn, tháo vát, suy nghĩ quyết đoán, tự tin, chị Lý Thị Quyên (Giám đốc Hợp tác xã Thiên An) là một trong những đại diện tiêu biểu cho thế hệ các nữ giám đốc Hợp tác xã kiểu mới tại tỉnh Bắc Kạn. Họ đã mạnh dạn, sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, để nâng tầm sản phẩm của dân tộc, của quê hương mình.

+ Xin chào chị Lý Thị Quyên. Là một người con của dân tộc Dao, chị chọn những sản phẩm gì để giới thiệu bản sắc văn hóa của dân tộc mình?

Người Dao có truyền thống sử dụng cây thuốc để chữa bệnh với các bài thuốc được truyền từ đời này qua đời khác rất hiệu quả. Cùng với đó, văn hóa thổ cẩm của người Dao là sự kết tinh của đôi bàn tay khéo léo; mỗi họa tiết thổ cẩm đều thể hiện ý chí kiên cường, sự hòa nhập vào thiên nhiên, là ước mơ cuộc sống ấm no hạnh phúc. Tuy nhiên, trước nguy cơ văn hóa truyền thống đang dần bị mai một, chúng tôi nhận thấy mình cần phải có trách nhiệm gìn giữ, phát huy văn hóa đặc trưng của dân tộc thông qua các sản phẩm tiêu dùng. 

Với tất cả sự đam mê và mục tiêu phát huy thế mạnh của dân tộc mình là văn hóa dược liệu và văn hóa thổ cẩm, chúng tôi thành lập Hợp tác xã Thiên An (HTX) tại thôn Nà Ít, xã Vi Hương, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn vào năm 2015.

Ban đầu, HTX có 12 thành viên với số vốn điều lệ là 500 triệu đồng. Với nguồn nguyên liệu chính là các loại thảo dược hái từ núi rừng theo kinh nghiệm gia truyền của người Dao tại địa phương, được sấy khô và trộn theo tỷ lệ nhất định. HTX Thiên An tập trung sản xuất cây dược liệu thành các sản phẩm hàng hóa như thuốc tắm cho người lớn, trẻ em và phụ nữ sau sinh; thuốc xoa bóp, cao gắm giúp cải thiện sức khỏe người tiêu dùng. Ngoài ra, HTX cho ra đời nhiều sản phẩm khẩu trang, gối bằng thổ cẩm đẹp mắt.  Những mẫu thiết kế thổ cẩm của Thiên An là sự kết hợp giữa yếu tố dân tộc và hiện đại như ga, gối thổ cẩm dược liệu, khăn trải bàn, váy áo dân tộc… tạo nên nét đẹp độc đáo, sự khác biệt có tính cạnh tranh cao.

+ Được biết, HTX Thiên An cũng là một trong những HTX tiên phong ứng dụng khoa học vào sản xuất tại địa phương. Chị có thể chia sẻ một số bí quyết của mình?

HTX đã quan tâm ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; đầu tư thêm một số máy móc, trang thiết bị để chế biến, đóng gói sản phẩm. Vì vậy, cả hình thức và chất lượng sản phẩm ngày càng được nâng lên tạo được uy tín đối với người tiêu dùng trong tỉnh. HTX đã hoàn thiện được quy trình sản xuất đáp ứng các tiêu chuẩn, các sản phẩm của HTX đều được đăng ký nhãn hiệu, thương hiệu rõ ràng, được cấp mã QRCode truy xuất nguồn gốc và ứng dụng BlockChain để kiểm định chất lượng tất cả các khâu một cách hiện đại, đem lại sự tin tưởng cao cho khách hàng. 

Với sự nỗ lực cố gắng của toàn thể thành viên HTX, đến thời điểm hiện tại chúng tôi có 6 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP. Đó là các sản phẩm: Thảo dược dành cho phụ nữ sau sinh; Phục dưỡng hoa; Thảo dược tắm dành cho người lớn Mộc vượng xuân; Thảo dược tắm dành cho trẻ em An mộc nhi; Thảo dược ngâm chân Thiên An; Gối thổ cẩm thảo dược Thiên An và sản phẩm chuối sấy.

Với mục tiêu phát triển sản phẩm trên cả nước bằng nhiều kênh quảng bá khác nhau, phù hợp với xu thế hiện đại, năm 2020, được sự quan tâm tạo điều kiện của các cấp, các ngành, HTX Thiên An đã thực hiện chuyển đổi số để phục vụ sản xuất, kinh doanh, quảng bá, tiếp thị và bán các sản phẩm trên môi trường mạng. 

Hiện nay, các sản phẩm của Thiên An đã có mặt trên các sàn thương mại điện tử lớn trong nước… Để giữ gìn uy tín, chất lượng, HTX luôn quan tâm tới việc nâng cao trình độ chuyên môn để đáp ứng yêu cầu quản lý, tổ chức sản xuất, chế biến, theo hướng chuyên nghiệp, đạt các tiêu chuẩn trong tất cả các khâu.

+ Trên hành trình khởi nghiệp, phát huy văn hóa dân tộc vào từng sản phẩm, nâng tầm giá trị thương hiệu cho sản phẩm quê hương mình, chị đã gặp những khó khăn gì?

Phụ nữ khởi nghiệp vốn đã rất khó khăn. Với những phụ nữ dân tộc như tôi, khó nhất khi khởi nghiệp là có đủ tự tin để vượt qua định kiến xã hội hay không? Bởi, đối với một phụ nữ dân tộc thiểu số khởi nghiệp gặp rất nhiều rào cản. Thứ nhất là áp lực về định kiến của xã hội, bởi nhiều người quan niệm chỉ có đàn ông mới thích hợp với kinh doanh, còn phụ nữ "chân yếu, tay mềm" thì sẽ không thể thành công được. Thứ hai là về công việc và gia đình khiến phụ nữ chịu áp lực rất lớn. 

"Vạn sự khởi đầu nan", trong những ngày đầu hoạt động, HTX Thiên An của chúng tôi đã nhận được sự hỗ trợ kịp thời của các cấp Hội thông qua đề án hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp. Các chị không chỉ hỗ trợ thông qua hoạt động đào tạo, tập huấn mà còn giúp chúng tôi đổi mới trang thiết bị sản xuất, kết nối thị trường, tìm đầu ra cho sản phẩm.

Sau hơn 5 năm hoạt động, HTX đã có số thành viên tăng gần gấp đôi, vốn điều lệ tăng lên gấp 3 lần, tạo việc làm cho 50 lao động (đều là phụ nữ dân tộc thiểu số đang sinh sống trên địa bàn xã) với thu nhập nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng. Hoạt động của HTX đã đem lại cơ hội việc làm, phát triển kinh tế gia đình cho nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số, góp phần tích cực vào việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

+ Một vài mong muốn, dự định của chị trong thời gian tới?

Chúng tôi - những người phụ nữ dân tộc thiểu số của HTX Thiên An - tự hào vì có những sản phẩm đạt chuẩn, mang nét đẹp truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng, nguồn gốc rõ ràng giúp khách hàng yên tâm sử dụng. Đó là động lực giúp chúng tôi thay đổi tư duy, liên tục đổi mới sáng tạo, là cơ hội để HTX mở rộng sản xuất kinh doanh, liên kết tiêu thụ sản phẩm và hướng tới xuất khẩu.

Chúng tôi rất tâm đắc với chủ trương của Đảng và nhà nước về mục tiêu phát triển kinh tế bền vững trên cơ sở giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá của từng dân tộc, từng vùng miền. Sự quan tâm, lãnh đạo, tạo điều kiện của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và Hội LHPN các cấp sẽ là nguồn lực lớn giúp chúng tôi hoàn thành sứ mệnh "thổi hồn văn hoá dân tộc vào từng sản phẩm".

+ Xin cảm ơn những chia sẻ của chị!