3 chỉ tiêu, mục tiêu chưa hoàn trong thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT

Sáng 01/10, tiếp tục chương trình Phiên họp toàn thể lần thứ hai, Ủy ban Xã hội thẩm tra các Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết 68/2013/QH13; việc quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế năm 2020.

Thẩm tra nội dung này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Hoàng Mai nhận định, các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo, điều hành theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế đã được ban hành cơ bản đầy đủ, kịp thời. Các chỉ tiêu, nhiệm vụ được Quốc hội giao tại Nghị quyết 68/2013/QH13 đều đã và đang được Chính phủ tích cực đưa ra những giải pháp để thực hiện, nhiều hợp phần chỉ tiêu, nhiệm vụ đã đạt và vượt mức kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, vẫn còn 03 chỉ tiêu, mục tiêu chưa hoàn thành hoặc mới chỉ hoàn thành được một phần theo Nghị quyết 68/2013/QH13, là: Hoàn thành đầu tư cải tạo, nâng cấp các trạm y tế xã ở vùng có điều kiện KT-XH khó khăn vào năm 2020; Đến năm 2020, hoàn thoành việc chuyển chi thường xuyên từ ngân sách nhà nước trực tiếp cho cơ sở khám chữa bệnh sang hỗ trợ người dân tham gia BHYT gắn với lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế; Việc quy định gói dịch vụ y tế cơ bản do bảo hiểm y tế chi trả phù hợp với mức đóng và điều kiện kinh tế - xã hội mới chỉ thực hiện được một phần mục tiêu mà Nghị quyết đề ra.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Xã hội cho rằng, mặc dù tỷ lệ tham gia BHYT tăng nhưng chưa bền vững. Số đối tượng ở nhóm người lao động và người sử dụng lao động đóng giảm do tác động tiêu cực của suy thoái kinh tế cũng như từ dịch COVID-19; các nhóm đối tượng tham gia BHYT chưa đồng đều, nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ mức đóng vẫn chiếm tỷ lệ cao.

Hiện còn khoảng gần 10% dân số còn lại chưa tham gia BHYT chủ yếu rơi vào nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình, nhóm ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng và một phần của nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, nhưng chưa có biện pháp và giải pháp cụ thể, nhất là khi người dân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19.

Bên cạnh đó, qua khảo sát, tỷ lệ trạm y tế xã có bác sỹ định biên ở một số địa phương chưa cao, nguồn nhân lực chưa được phân bổ đồng đều giữa các tuyến, chất lượng khám chữa bệnh chưa đảm bảo nhu cầu của người dân, tỷ lệ lượt khám chữa bệnh tại tuyến xã vẫn chiếm tỷ lệ thấp (17%).

Nếu chất lượng khám chữa bệnh BHYT tuyến cơ sở không được cải thiện sẽ tạo sự chênh lệch lớn về tỷ lệ khám chữa bệnh BHYT giữa các tuyến, đặc biệt là đối với các tỉnh miền núi khi chính sách thông tuyến tỉnh trong điều trị nội trú BHYT có hiệu lực.

Về việc quản lý và sử dụng Quỹ BHYT năm 2020, các đại biểu chỉ ra rằng, tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHYT vẫn còn diễn ra phổ biến ở các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ do nhiều nguyên nhân.

Đồng thời, việc kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT được làm chặt chẽ tạo nên hiệu ứng bất lợi khi mà bác sỹ phải "cân não trong kê đơn thuốc", kê thêm môt số bệnh để đơn thuốc kê cho bệnh nhân không bị vượt quá giới hạn, "chăm sóc bệnh án thay vì chăm sóc người bệnh" hoặc hạn chế kê thuốc BHYT cho bệnh nhân để không bị xuất toán, việc này vô hình trung ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân khi đi khám chữa bệnh BHYT.