4 bệnh thường gặp ở trẻ trong ngày nắng nóng

Theo bác sĩ Trần Thu Thủy (BV Nhi TƯ), để có thể hoạt động bình thường, cơ thể phải liên tục duy trì nhiệt độ ở mức 37 độ C. Trong những ngày nắng nóng, nếu để trẻ hoạt động ngoài trời nhiều khiến bé có thể mắc các bệnh do nắng nóng. Dưới đây là một số bệnh trẻ có thể gặp phải:

Trẻ bị mất nước khi lượng dịch thoát ra qua mồ hôi và nước tiểu lớn hơn lượng dịch uống vào. Mất nước ở mức độ nhỏ, kể cả chỉ tương đương 2% cân nặng, cũng có thể ảnh hưởng xấu tới trẻ. Mất nước làm giảm khả năng điều hòa thân nhiệt và do đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do nắng nóng khác.

Để trẻ không bị mất nước trong những ngày hè, phụ huynh cần bổ sung nước cho bé.

Khi trẻ bị mất nước có các biểu hiện, như môi khô, khát nước, tiểu ít hoặc không tiểu, nước tiểu cô đặc, sẫm màu; khóc không có nước mắt; trẻ quấy khóc, khó chịu; có vẻ ủ rũ, lờ đờ, mệt mỏi; trường hợp nặng, trẻ có biểu hiện: mắt trũng, thóp trũng, buồn nôn, nôn, lờ đờ hay hôn mê.

 

Khi trẻ có những biểu hiện trên, phụ huynh cần nhanh chóng đưa bé  vào nơi thoáng mát, cho bé uống nước. Nếu bé không cảm thấy dễ chịu hơn thì cần tìm sự trợ giúp y tế. Đề để phòng, phụ huynh cho bé uống đủ nước, ăn nhiều trái cây và rau xanh, nước hoa quả,…

 Chuột rút do nóng là tình trạng đau cơ hay co cứng cơ, thường xuất hiện ở vùng bụng, cánh tay hay cẳng chân, khi vận động quá mức trong thời tiết nóng. Trẻ hay vã mồ hôi nhiều khi hoạt động mạnh dễ bị chuột rút kiểu này. Ra mồ hôi nhiều khiến cơ thể mất nước và muối, hàm lượng muối thấp trong cơ khiến cơ co rút đau đớn. Chuột rút do nóng cũng có thể là biểu hiện của kiệt sức do nóng.

Khi bé chơi ngoài trời, phụ huynh cần thực hiện các biện pháp tránh nắng cho bé

Khi trẻ bị chuột rút do nóng, phụ huynh cần cho trẻ ngừng hoạt động thể lực và ngồi yên ở nơi râm mát; cho bé uống nhiều nước; tiếp tục ngừng hoạt động thể lực mạnh trong vòng vài giờ sau khi hết bị chuột rút để tránh rơi vào kiệt sức hay say nắng. Nếu sau 1 tiếng, tình trạng sức khỏe của bé không cải thiện thì phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị.

 

Bé hoạt động nhiều trong những ngày nắng nóng có thể dẫn đến kiệt sức. Khi đó, cơ thể trẻ sẽ có các biểu hiện như vã mồ hôi như tắm, người nhợt nhạt, chuột rút, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, nôn, ngất; da lạnh và ẩm ướt; mạch nhanh và yếu; thở nhanh và nông.

Phụ huynh có thể giúp bé hạ thân nhiệt bằng cách cho uống nước mát, tắm nước mát, lau người bằng khăn mát; đưa trẻ tới nơi có quạt mát, điều hòa, mặc quần áo nhẹ nhàng, thoáng mát.

Nếu không được điều trị, kiệt sức vì nóng có thể tiến triển thành say nắng. Khi đó, phụ huynh cần được đưa đến BV để thăm khám.

Đây là căn bệnh nghiêm trọng nhất do nắng nóng. Bệnh xuất hiện khi cơ thể không còn khả năng kiểm soát nhiệt độ: Thân nhiệt gia tăng nhanh chóng, ra mồi hôi không đủ để giải tỏa nhiệt, cơ thể không thể tự làm mát. Thân nhiệt có thể lên tới 39,5 độ C hoặc cao hơn trong vòng 10-15 phút. Say nắng có thể dẫn tới tử vong hoặc tàn phế vĩnh viễn nếu không được điều trị cấp cứu kịp thời.

Khi bé bị say nắng, sẽ có các biểu hiện như thân nhiệt lên cao (trên 39,5 độ C); da nóng, đỏ và khô (không ra mồ hôi); mạch nhanh, mạnh; đau đầu nhức nhối; chóng mặt; buồn nôn; mê sảng; mất ý thức,…

Bé chơi ngoài trời cần đội mũ rộng vành

Say nắng là tình trạng cấp cứu, có thể dẫn tới tử vong. Khi thấy trẻ có những dấu hiệu nêu trên, cần nhờ người gọi xe cấp cứu trong khi tìm cách hạ thân nhiệt của trẻ; chuyển trẻ tới khu vực râm mát; nhanh chóng hạ thân nhiệt của trẻ bằng bất cứ biện pháp nào, ví dụ dùng vòi nước mát hay xô nước mát xối lên người, dùng khăn ướt lau người… Nếu độ ẩm không khí thấp, cần bọc trẻ trong một tấm vải ướt và mát rồi quạt thật mạnh; theo dõi thân nhiệt và tiếp tục các biện pháp làm mát cho tới khi nhiệt độ xuống còn 38,5 hay 39 độ C.

 

Cũng theo bác sĩ Thủy, những trẻ có nguy cơ mắc các bệnh do nắng nóng bao gồm:

Trẻ dưới 4 tuổi: tỷ lệ diện tích bề mặt cơ thể trên cân nặng cao hơn so với người lớn khiến lượng nhiệt hấp thu từ môi trường và lượng nhiệt sản sinh khi vận động đều cao hơn. Trẻ quá nhỏ chưa thể tự vận động để lấy nước uống sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm trẻ. Trẻ đủ lớn để tự lấy nước cũng thường hay quên, không uống đủ nước.

- Trẻ bị bệnh cấp tính, đặc biệt là sốt và bệnh đường tiêu hóa.

- Trẻ vận động quá nhiều, nhất là nếu chưa quen với nắng nóng, lại quá mập hoặc không thật khỏe mạnh.

- Trẻ đang dùng các loại thuốc làm giảm khả năng điều hòa nhiệt của cơ thể, ví dụ thuốc kháng histamin chống dị ứng, thuốc lợi tiểu hay thuốc điều trị bệnh tâm thần.

- Trẻ từng có tiền sử bị bệnh liên quan tới nắng nóng.

Để phòng các bệnh do nắng nóng, phụ huynh cần tham khảo dự báo thời tiết để lập kế hoạch cho các hoạt động ngoài trời của trẻ. Khi trẻ ra ngoài trời, cần đội mũ rộng vành, mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi, sáng màu, bôi kem chống nắng 30 phút trước khi ra đường; tránh những nơi nắng gắt, không đứng trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời hay đứng ở nơi đông người; hạn chế hoạt động thể lực mạnh, tranh thủ tìm chỗ trú ở nơi có bóng râm.; uống đủ nước, dùng các loại dịch không gây lợi tiểu, ví dụ nước lọc, tránh các loại nước có cồn vì chúng càng làm gia tăng tình trạng mất nước. Khi hoạt động thể lực trong môi trường nóng bức, trẻ có thể uống 0,5-1 lít nước mát mỗi giờ; tắm nước mát.