6 dấu hiệu cảnh báo tuyến tụy của bạn đang gặp vấn đề

Tuyến tụy là một cơ quan nằm ở vùng bụng và là một phần của hệ thống tiêu hóa của cơ thể. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa thức ăn chúng ta tiêu thụ thành năng lượng cho cơ thể. Tuyến tụy sản xuất các enzyme thiết yếu cần thiết cho quá trình tiêu hóa và một số hormone điều chỉnh lượng đường trong máu (glucose).

Tuy nhiên, những người mắc bệnh tuyến tụy có thể không có triệu chứng cảnh báo nào cho đến khi tình trạng của họ tiến triển đến giai đoạn nặng và khó chữa khỏi hoàn toàn.

Do vậy, bạn nên chú ý tới một số vấn đề hoặc thay đổi về sức khoẻ có thể liên quan đến tuyến tuỵ để có hướng thăm khám sớm.

1. Các vấn đề về tuyến tuỵ

Các vấn đề về tuyến tuỵ và sự nguy hiểm của chúng:

Viêm tụy 

- Viêm tuỵ cấp

Viêm tụy là bệnh trong đó tuyến tụy bị viêm khi các enzyme tiêu hóa được kích hoạt trước khi chúng được giải phóng vào ruột non và các enzyme này bắt đầu tấn công tuyến tụy, gây viêm. Viêm tụy cấp xuất hiện đột ngột và thường kéo dài nhiều ngày.

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm tụy cấp có thể khác nhau, một số triệu chứng và dấu hiệu phổ biến như:

+ Đau bụng dữ dội và đột ngột ở vùng bụng trên, dưới xương sườn bên phải.

+ Đau bụng có thể lan ra sau lưng.

+ Sốt nhẹ hoặc sốt cao khi tình trạng bệnh tiến triển.

+ Vàng da hoặc lòng trắng mắt.

Viêm tuỵ cấp không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng gây tử vong như viêm tụy hoại tử – tình trạng các bộ phận của tuyến tụy chết do không được cung cấp đủ máu.

- Viêm tuỵ mãn tính

Những cơn viêm tụy cấp lặp đi lặp lại khiến tuyến tuỵ bị tổn thương, từ đó có thể dẫn đến viêm tụy mãn tính. Theo thời gian, sự thay đổi cấu trúc, mô sẹo và vôi hóa có thể hình thành trong tuyến tụy, khiến tuyến tụy mất chức năng.

Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm tuỵ mãn tính như:

+ Đau bụng mãn tính vùng bụng trên, đôi khi xuất hiện đột ngột

+ Sụt cân không chủ ý

Viêm tuỵ mãn tính gây ra rất nhiều vấn đề sức khoẻ, trong đó nguy hiểm nhất là làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tuỵ.

- Ung thư tuyến tuỵ

+ Ung thư đầu tuỵ

Đầu tụy nằm ở phía bên phải của bụng, phía sau nơi dạ dày gặp phần đầu tiên của ruột non. Ung thư tuyến tụy phát sinh khi các tế bào trong tuyến tụy bắt đầu nhân lên ngoài tầm kiểm soát và tạo thành một khối.

Ung thư tuyến tụy biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào phần nào của tuyến tụy mà khối u được hình thành, ở đầu hay đuôi. Trên thực tế, ung thư tuyến tụy thường xảy ra ở phần đầu tuyến tụy.

Một số dấu hiệu và triệu chứng của ung thư đầu tuỵ, thường xảy ra ở giai đoạn bệnh tiến triển nặng:

+ Vàng da do tắc nghẽn đường mật

+ Nước tiểu sẫm màu

+ Được chẩn đoán bệnh tiểu đường hoặc bệnh tiểu đường khó kiểm soát.

- Ung thư đuôi tuỵ

Đuôi tụy nằm ở phía bên trái của bụng. Do phần này không tiếp giáp với ống mật chung nên ung thư tụy ở phần đuôi thường gây đau bụng vùng bụng trên bên trái, dưới xương sườn trái mà không kèm theo vàng da.

2. 6 dấu hiệu cảnh báo tuyến tụy đang có vấn đề

Các bệnh về tuyến tuỵ có thể không biểu hiện ra triệu chứng nhưng cũng có thể xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo bạn nên lưu tâm tới cơ quan này.

- Phân có sự bất thường

Các enzyme mà tuyến tụy sản xuất giúp bạn tiêu hóa chất béo trong chế độ ăn uống, đồng thời tuyến tụy giúp cơ thể bạn hấp thụ các vitamin tan trong chất béo như A, E và K.

Do vậy, khi bệnh tuyến tụy làm rối loạn khả năng sản xuất các enzyme đó của cơ quan, kết quả là phân trông nhạt màu hơn, không đặc và nhẹ (phân nổi lên). Bạn cũng có thể nhận thấy phân của mình có nhiều dầu hoặc nhờn do chất béo trong cơ thể không được phân huỷ.

Tuy nhiên, nếu thỉnh thoảng bạn thấy phân có sự bất thường này thì không cần quá lo lắng, bạn chỉ cần quan tâm khi vấn đề này xảy ra một cách thường xuyên.

- Đau bụng

Đau bụng là triệu chứng phổ biến của các vấn đề về tuyến tuỵ.

Nếu cơn đau dường như bắt đầu ở phần bụng trước khi "lan tỏa" xuống phần lưng giữa hoặc phần lưng dưới - và nếu nó kéo dài hàng tuần - thì đó có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư tuyến tụy.

Nếu cơn đau xuất hiện đột ngột, dữ dội và tập trung ở giữa bụng thì có thể liên quan đến viêm tụy cấp.

Tuy nhiên, đau lưng và đau bụng có thể do nhiều nguyên nhân, vì vậy khi xuất hiện triệu chứng này bạn nên đến bệnh viện thăm khám.

- Bệnh tiểu đường bùng phát

Tuyến tụy sản xuất ra các hormone giúp kiểm soát việc sản xuất insulin của cơ thể cũng như lượng đường trong máu. Khi tuyến tụy không hoạt động tốt, người bệnh thường mắc bệnh tiểu đường loại 2.

Điều tương tự cũng xảy ra với một người mắc bệnh tiểu đường, người bệnh đột nhiên thấy căn bệnh của mình khó kiểm soát thì nên cẩn trọng với ung thư tuyến tuỵ.

- Buồn nôn khi ăn thực phẩm nhiều chất béo

Vì tuyến tụy sản xuất ra các enzym giúp hệ tiêu hóa phân hủy chất béo, nên các bệnh gây rối loạn tuyến tụy có xu hướng ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa chất béo của cơ thể, dẫn đến buồn nôn.

Khi ăn những thực phẩm như bánh mì kẹp thịt, bơ, pizza,... và cảm thấy buồn nôn, khả năng cao là bạn bị viêm tuyến tuỵ chứ không phải ung thư tuyến tuỵ.

- Giảm cân không chủ ý

Không theo chế độ ăn kiêng nhưng bạn vẫn giảm cân, kèm theo là cảm thấy cơn đau lan từ bụng ra lưng — thì việc giảm cân đó có thể là do các vấn đề về tiêu hóa liên quan đến ung thư hoặc bệnh tuyến tụy.

Các vấn đề về tuyến giáp và một số tình trạng sức khỏe khác cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn giảm cân nhanh chóng. Trong mọi trường hợp, khi giảm cân không chủ ý bạn nên đến gặp bác sĩ.

- Vàng da hoặc mắt

Nếu bạn nhận thấy da hoặc lòng trắng mắt có màu vàng thì đây là những dấu hiệu của bệnh vàng da, đây cũng có thể là triệu chứng của ung thư tuyến tụy.

Ngoài ra, nước tiểu sẫm màu cũng là triệu chứng phổ biến của bệnh ung thư giai đoạn muộn. Trong mọi trường hợp, việc nhìn thấy màu vàng bất thường sẽ báo hiệu bạn nên đến gặp bác sĩ ngay.

3. Cách chẩn đoán các vấn đề về tuyến tuỵ

Để chẩn đoán bất kỳ vấn đề nào liên quan đến tuyến tụy, một số loại xét nghiệm có thể được tiến hành. Điều này bao gồm xét nghiệm máu, nghiên cứu hình ảnh, chẳng hạn như chụp CT, MRI hoặc siêu âm và xét nghiệm chức năng tuyến tụy.

Các xét nghiệm máu thông thường đánh giá mức độ enzyme tuyến tụy (amylase, lipase) và lượng đường trong máu. Hình ảnh giúp hình dung tuyến tụy và các xét nghiệm chức năng tuyến tụy sẽ đo lường mức độ sản xuất enzyme của nó.

Nhìn chung, tùy thuộc vào các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn, bác sĩ sẽ đề xuất các xét nghiệm cụ thể.

Khi nhận thấy bản thân có các dấu hiệu nghi ngờ liên quan đến tuyến tuỵ, bạn nên đi kiểm tra sức khoẻ ngay. Thêm vào đó, bạn nên duy trì lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh nếu được chẩn đoán mắc bệnh về tuyến tuỵ như ngừng uống rượu và hút thuốc, hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo, uống nhiều nước, tập thể dục thường xuyên.