Trung đội nữ dân quân Hoa Lộc
Những năm 1965 – 1967, thua đau ở miền Nam, đế quốc Mỹ đã tăng cường đánh phá miền Bắc nhằm chặt đứt nguồn chi viện cho chiến trường miền Nam của quân và dân ta. Mỗi ngày có hàng chục tốp máy bay vần vũ trên bầu trời. Chúng đánh phá nhà cửa, làng mạc, căn cứ, kho thóc và một số tuyến đường vận chuyển huyết mạch của ta như phà Thắm, cầu De…
Trước tình hình đó, được cấp trên cho phép, ngày 1/6/1967, Trung đội “nữ dân quân Hoa Lộc” đã được thành lập.
 |
| 14 nữ dân quân Hoa Lộc năm xưa. |
Toàn trung đội có 14 cô gái đang còn rất trẻ, hầu hết họ mới 18 đôi mươi, có người còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Thế nhưng theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, họ đã rời ghế nhà trường để tham gia trực chiến, bảo vệ quê hương, hậu phương, giữ cho những tuyến đường huyết mạch luôn thông suốt. Lấy khu đất cồn bãi ở khu Đông Ngàn làm căn cứ chiến đấu, đội dân quân đã được cấp trên giao cho 3 khẩu súng phòng không 12,7 ly để bảo vệ bầu trời, kho thóc và tuyến đường vận chuyển sông, biển quan trọng từ Bắc vào Nam. Cũng từ đó, cái tên “trận địa Đông Ngàn”, nơi những người con Hoa Lộc quên mình vì đất nước đã đi vào tiềm thức của người dân nơi đây.
3 giờ chiều ngày 16/6/1967, giặc Mỹ cho 2 máy bay phản lực đến bắn phá ở huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Những cô gái dân quân Hậu Lộc đã chiến đấu dũng cảm, mưu trí, hợp đồng chặt chẽ, nổ súng đồng loạt bắn tan xác một máy bay phản lực địch bằng 27 viên đạn súng bộ binh. Trung đội nữ dân quân Hoa Lộc là đơn vị nữ dân quân đầu tiên trên miền Bắc đã bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng bộ binh.
 |
| Chị em dân quân Hoa Lộc luyện bắn súng. |
Với những chiến công vang dộ, đội nữ dân quân Hoa Lộc đã được Bác Hồ viết thư khen ngợi và tặng huy hiệu cho các chị ngay sau lần bắn hạ chiếc máy bay đầu tiên.
Đến cuối năm 1967, sau khi bắn hạ chiếc máy bay thứ 2, chị em lại đón thêm niềm vui khi được Đảng, Nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba.
Đến năm 1973, đội dân quân gái Hoa Lộc đã được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”.
Tiểu đội nữ dân quân xã Kỳ Phương
 |
| Tiểu đội 9 nữ dân quân Kỳ Phương. |
Năm 1966, xã đội Kỳ Phương thành lập một tổ thanh niên xung phong gồm 13 người: 9 nữ và 4 nam; nam trực pháo và nữ đánh phòng không. Năm 1967, tổ thanh niên xung phong tách ra 2 tổ, tổ nữ tham gia trực đánh phòng không và tổ nam đánh tàu khu trục hạm. Từ đó, Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương ra đời gồm 9 cô gái tuổi từ 17-19.
Tiểu đội được trang bị ba khẩu súng thượng liên trực chiến đấu bắn máy bay Mỹ. Qua thực tế chiến đấu, các cô thực hiện tác chiến với phương châm “phải bắn chẻ đầu máy bay Mỹ”, chờ cho địch nhào xuống thấp nhất, gần nhất, nhằm thật trúng để những viên đạn bắn lên găm thẳng vào máy bay Mỹ. Bằng cách đánh ấy, trong 27 ngày (từ ngày 26-7 đến ngày 21- 8) tiểu đội đã độc lập bắn rơi 3 máy bay Mỹ và phối hợp với các đơn vị bạn bắn rơi 4 chiếc khác.
Huy hiệu đích thân Bác Hồ trao tặng cho 9 cô gái vì những thành tích anh hùng
Năm 1971, tiểu đội 9 cô gái Kỳ Phương đã được tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”.
Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy
 |
| Các nữ pháo binh Ngư Thủy trong trận chiến |
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Quảng Bình là chiếc cầu nối giữa chiến trường miền Nam và hậu phương miền Bắc, phải hứng chịu biết bao bom đạn của kẻ thù.
Trước yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, ngày 20/11/1967, Tỉnh đội Quảng Bình đã ra quyết định thành lập Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy để phòng thủ và đánh chặn tàu chiến Mỹ trên biển.Thời gian đầu Đại đội có 37 chiến sĩ, đều là xã viên hợp tác xã ngư nghiệp, tuổi đời còn rất trẻ nhưng với lòng yêu nước, ý chí quyết tâm đánh giặc, những cô gái nhỏ nhắn đã làm nên những chiến thắng lớn lao. Sau đó, Đại đội kết nạp thêm nhiều thành viên khác, nâng tổng số thành viên lên tới 91 người.
Mốc lịch sử đánh dấu chiến công đầu tiên của Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy anh hùng là vào ngày 7/2/1968, chỉ với 48 viên đạn, các pháo thủ đã bắn trúng tàu chiến số hiệu 013 của Mỹ. Sau đó, liên tục trong các ngày 17/3 – 16/5/1968, đội nữ pháo binh tiếp tục bắn cháy 2 tàu chiến nữa của Mỹ. Như vậy chỉ trong khoảng 100 ngày, đội nữ binh đã bắn cháy 3 tàu chiến của Mỹ.
Năm 1970, nhờ thành tích bắn cháy 3 tàu chiến của Mỹ, Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy được tuyên dương “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” và tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba, Huân chương Chiến công hạng Nhất, 37 nữ pháo binh Ngư Thủy đều được phong tặng Anh hùng.