Lợi dụng tâm lý của bệnh nhân ung thư, nhiều người đã quảng cáo hạt nano vàng chữa được bệnh ung thư. Trước phản hồi của nhiều bệnh nhân, chiều 12/7, Bệnh viện K đã tổ chức họp báo thông tin về sự việc này.
Bác sỹ Đào Văn Tú, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu lâm sàng, Phó Trưởng Khoa Điều trị theo yêu cầu, cho hay, hạt nano vàng được tổng hợp đầu tiên từ thế kỷ 19 bởi nhà vật lí Faraday.
Các hạt nano, theo tiêu chuẩn của American Society for Testing and Materials (ASTM), là những hạt có kích thước ở giới hạn nano (nanoscale dimensions) từ 1nm (nanomet) đến 100 nm được sản xuất từ vàng nguyên chất.
Vàng nguyên chất lại có tính trơ, rất khó bị đào thải ra khỏi cơ thể nên người uống nano vàng với một khối lượng lớn trong thời gian ngắn rất dễ dẫn đến ngộ độc, thậm chí tử vong.
Đến nay, hạt nano vàng được ứng dụng trong lĩnh vực y học như các thiết bị chẩn đoán và trong các nghiên cứu điều trị bệnh, trong đó có bệnh ung thư.
Ngoài ứng dụng trong chẩn đoán hình ảnh để chẩn đoán bệnh ung thư thì hạt nano vàng kết hợp với yếu tố hướng đích (kháng thể nhắm trúng đích) đang là một hướng nghiên cứu tiềm năng trong điều trị ung thư. Công nghệ gắn hạt nano vàng với các phản ứng hóa học, với một kháng thể đơn dòng là một hợp chất hữu cơ đòi hỏi thực hiện với công nghệ rất cao.
Hạt nano vàng gắn kháng thể đặc hiệu sẽ tìm đến đúng các tế bào ung thư có biểu hiện quá mức các biomarker (các tế bào bình thường không có hoặc biểu hiện rất thấp), do đó nồng độ hạt nano vàng tại khối u sẽ rất cao, tạo điều kiện cho điều trị bệnh mà tránh đi việc tích lũy không cần thiết và có thể là nguy hiểm trên mô lành, các cơ quan quan trọng của cơ thể như gan, thận, não…
Hạt nano vàng không tự phát huy hiệu quả điều trị mà cần tác động của một loại tia đặc biệt có bước sóng phù hợp làm nóng chúng, qua đó để tiêu diệt tế bào.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc Bệnh viện K Trung ương, việc nghiên cứu tác dụng trên tế bào ung thư bằng kháng thể đơn dòng gắn hạt nano vàng mới được thử nghiệm trong ống nghiệm và tiêm trên động vật, chưa có nghiên cứu trên người bệnh ung thư.
Sau khi được tiêm, các hạt nano vàng sẽ thâm nhập và tích lũy vào các mô như lách, gan, thận, não, tinh hoàn…
Trong các nghiên cứu cũng ghi nhận độc tính của hạt nano vàng trên cơ thể động vật do đó chưa thể xác định được nano vàng là một liều điều trị hiệu quả. PGS.TS Lê Văn Quảng cho biết: “Chúng có độc tính trên gan với liều thấp. Ở liều cao, chúng có thể gây chết người”.
Các chuyên gia cũng cho biết để có thể đưa ra một phương pháp điều trị hay một loại thuốc mới cần có một quá trình nghiên cứu đúng tiêu chuẩn, đúng phương pháp, trải qua đầy đủ các bước, trong ống nghiệm, trên động vật, và trên người trước khi sử dụng. Nhưng phương pháp này trước khi được nghiên cứu trên người cần phải có các bằng chứng đầy đủ về tính hiệu quả, độc tính và liều dùng trên động vật, tất cả những bằng chứng này vẫn chưa được đưa ra một cách thuyết phục với hạt nano vàng tự do.
Hạt nano vàng chưa được chứng minh có tác dụng khi sử dụng một mình trong điều trị bệnh ung thư. Do đó, việc dùng nano vàng điều trị ung thư chưa phải là một phương pháp hiệu quả. Các bác sĩ không khuyến cáo người bệnh tự ý mua nano vàng để điều trị.