Bác sĩ robot sẽ "thống trị" ngành y tế?

"Hãy nói về cảm giác của bạn trong 30 ngày vừa qua" - Joy nói - "Điều này sẽ giúp tôi có được những đánh giá tổng quan cho tình trạng hiện tại của bạn". Sau đó, Joy sẽ thăm dò kỹ hơn một chút, hỏi một loạt câu hỏi kiểu như: “Bạn có cảm thấy tuyệt vọng không?”, “Bạn có cảm thấy bồn chồn không?”.

Nếu câu trả lời là bạn hơi căng thẳng, Joy sẽ hướng dẫn bạn một vài kỹ thuật chuyên môn nhằm giúp bạn bớt đi cảm giác khó chịu.

Điều đặc biệt ở chỗ, Joy không phải là chuyên gia tư vấn hay huấn luyện viên sức khỏe mà là một chatbot - sử dụng trí thông minh nhân tạo và công nghệ máy học (learning machine) để theo dõi cảm xúc hỗ trợ sức khoẻ tinh thần - thông qua Messenger - một ứng dụng của Facebook.

Joy được sáng lập bởi Danny Freed sau khi một trong những người bạn thân nhất của ông tự sát. "Sự cố đau lòng đó đã nhen nhóm trong tôi ý tưởng phải có một công nghệ nào đó có thể giúp đỡ bất cứ ai đang phải vật lộn với các vấn đề về sức khỏe trạng của họ và có khả năng phát hiện và ngăn chặn những giai đoạn đầu của trầm cảm.

Được tạo ra bởi Alison Darcy, một nhà tâm lý học lâm sàng tại ĐH Stanford, Woebot sử dụng kỹ thuật nhận thức hành vi. Khi nó tìm hiểu về bạn, nó có thể nhận ra những vấn đề tâm lý nổi trội và đề xuất một số phương pháp nhằm giảm tâm trạng xấu hay suy nghĩ tiêu cực trong bạn.

Trong khi Joy miễn phí thì Woebot tốn tới 30 bảng Anh/tháng sau 14 tháng dùng thử miễn phí. Nếu so sánh với các buổi tư vấn hoặc trị liệu tâm lý với bác sĩ thật có thể tốn từ 30 đến 200 bảng Anh/ giờ, thật dễ dàng nhận thấy sự hấp dẫn của những trợ lý ảo kiểu này.

Tuy nhiên, nhiều người sử dụng tiềm năng cũng thể hiện sự quan ngại về vấn đề riêng tư, xuất phát từ việc Facebook luôn có ý định khai thác dữ liệu người dùng.

TS Ali Parsa, người sáng lập và giám đốc điều hành của ứng dụng chăm sóc sức khỏe kỹ thuật số Babylon, nhận thấy xu hướng mobile health (sử dụng điện thoại và các ứng dụng công nghệ trong chăm sóc sức khỏe) là một điều hiển nhiên.

Babylon - nơi các nhà khoa học, kỹ sư và nhà lâm sàng đã xây dựng một ngân hàng tri thức với hơn 300 triệu sự kiện y học - cung cấp cho người dùng thông tin và lời khuyên đối với các triệu chứng của họ dựa trên công nghệ máy học và xử lý ngôn ngữ tự nhiên.

Tiến sĩ Parsa nói: "Nó có thể hiểu, lý luận, chẩn đoán, đưa ra dự báo và học hỏi từ thực hành, giống như những gì bác sĩ thật sẽ làm. Babylon cũng cho phép người dùng đặt cuộc hẹn với bác sĩ nha khoa hoặc bác sĩ trị liệu, với giá từ 25 bảng.

Hoặc như Your.MD, một trợ lý ảo kêu gọi được khoản tài trợ 10 triệu USD trong tháng 6, có cơ chế hoạt động tương tự như Babylon. Nó cung cấp dịch vụ thông tin chăm sóc tiền sinh sản miễn phí dựa trên lịch sử y tế của người sử dụng; các triệu chứng; các yếu tố cá nhân, chẳng hạn như tuổi tác và giới tính.

Bạn cũng có thể đề nghị các dịch vụ và sản phẩm y tế địa phương có liên quan hỗ trợ quá trình điều trị bệnh. Chủ tịch điều hành Matteo Berlucchi tuyên bố: "Your.MD còn tốt hơn bác sĩ. Nó không thiên vị, không có định kiến và mang trong mình một bộ não toán học cao cấp".

TS Parsa đồng quan điểm với ý kiến trên: "Các nhà khoa học tại Babylon dự đoán rằng, chúng ta sẽ chẩn đoán và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe cá nhân tốt hơn các bác sĩ trong hầu hết các trường hợp", ông nói.

Nhưng cả hai vẫn phải thừa nhận rằng các bác sĩ thật có những chuyên môn y học mà máy móc không thể sao chép. "Họ có sự đồng cảm, họ có thể nhìn bạn, đánh giá tình trạng của bạn nhờ những cảm nhận ban đầu, lắng nghe hơi thở, kiểm tra tai, xét nghiệm máu", Berlucchi cho biết.

Tuy vậy, có rất nhiều người hoài nghi, đặc biệt là phạm vi sử dụng các ứng dụng này chưa thực sự lớn.

Karen Taylor, Giám đốc trung tâm về các giải pháp chăm sóc sức khỏe tại công ty tư vấn Deloitte ở Anh, khẳng định: "Bệnh nhân không nên dựa vào những ứng dụng kiểu này như một sự thay thế hoàn toàn cho hệ thống y tế thực sự. Vẫn có nhiều lĩnh vực mà các ứng dụng chưa được trang bị để hỗ trợ người dùng".