Bậc thầy tiểu thuyết giả tưởng bước vào yêu năm 16 tuổi

Những tác phẩm bất hủ như “Chúa tể những chiếc nhẫn” (Lord Of The Rings) và “Anh chàng Hobbit” (The Hobbit) được dựng thành phim đều nhanh chóng trở thành những siêu phẩm “khét tiếng”. J. R. R. Tolkien đã tạo ra khái niệm Middle Earth (Trung địa), nơi sinh sống của người tiên, người lùn, con người (trong truyện gọi đơn giản là Elf, Dwarf và Man), người Hobbit và nhiều sinh vật khác trong các tác phẩm của ông.

Không chỉ là một nhà văn đại tài, người ngược thời gian tìm về thời vũ trụ mông muội, J.R.R. Tolkien còn là một nhà sáng tạo ngôn ngữ. Để thỏa trí tò mò cũng như chuyển tải được những ý tưởng vĩ mô của mình, ông tự phát minh ra hệ ngôn ngữ Quenya và Sindarin của những người lùn. Ông viết nhiều câu chuyện bằng ngôn ngữ của riêng mình.

J.R.R. Tolkien còn là người tiên phong mô tả thế gian thời kỳ mà đến sử sách cũng chưa đủ tầm với. Sức ảnh hưởng của nhà văn người Anh không chỉ gói gọn trong địa hạt văn chương với những “môn đồ” nổi tiếng như George Lucas (Chiến tranh giữa các vì sao - Star Wars), nữ văn sĩ J.K.Rowling với loạt truyện bom tấn hay George R R Martin với loạt truyện giả tưởng A Song Of Fire And Ice - Trò chơi vương quyền (Game Of Thrones).

Cảm hứng sử thi của ông còn lan tỏa tới âm nhạc khi trở thành chất liệu trong sáng tạo của các ban nhạc rock - Led Zeppelin, ban nhạc metal - Blind Guardian, các bản giao hưởng của nhà soạn nhạc Howard Shore. Các trò chơi điện tử về nhân vật người lùn, phù thủy, chiến binh và người hùng với những quyền năng siêu phàm không bỏ lỡ cơ hội mô phỏng các chủ đề, nhân vật trong truyện của Tolkien, như World Of Warcraft, Elder Scrolls, Dragon Age hay Warhammer Universe.

Bản thân J.R.R. Tolkien chứng tỏ khả năng ngôn ngữ cũng như thiên bẩm về sáng tạo từ rất sớm. 4 tuổi, ông đã biết đọc. Ở tuổi trưởng thành, nhà văn người Anh thông thạo tới 10 ngôn ngữ khác nhau. Nếu không vì chấn thương ở mắt cá chân, J.R.R. Tolkien đã theo nghiệp quần vợt và làng văn không có một tên tuổi đại tài. Viết văn là sở thích thứ yếu của ông sau quần vợt và thời điểm đó, nhà văn người Anh đành lòng nâng nó lên thành ưu tiên hàng đầu để giải trí. 

Khi sáng tác, J.R.R. Tolkien không tìm kiếm bối cảnh ở đâu xa xôi mà lấy chính phong cảnh điền viên ở quê hương, thành phố Birmingham (Anh). Cuộc đời nhiều trải nghiệm, tham gia thế chiến là bề dày làm nên những chất liệu độc đáo, giàu sức tưởng tượng trong truyện của tác giả bộ “Chúa nhẫn”. Ông từng chia sẻ rằng chứng kiến sự chết chóc trong Thế chiến đã tạo cảm hứng cho ông viết về những thảm kịch trong tác phẩm của mình.

Ít người biết rằng, vào năm 1961, J.R.R. Tolkien suýt được lọt vào danh sách đề cử giải Nobel văn học khi người bạn thân của ông, nhà văn CS Lewis (tác giả cuốn The Chronicles of Narnia - Biên niên sử Narnia) tiến cử. Nhưng sát nút, Ban giám khảo giải thưởng danh giá này lại gạt tên ông khỏi danh sách với lý do nghệ thuật kể chuyện của ông vẫn còn non kém.

Giảng dạy tại Đại học Oxford từ 1925 đến 1959, J.R.R. Tolkien được đánh giá là một giáo sư tận tụy với nghề. Ông luôn say sưa giảng bài quá giờ và là một ông giáo khá lập dị trong ăn mặc và cư xử. 

Với Tolkien, viết tiểu thuyết tưởng tượng chỉ là một sở thích. Các tác phẩm học thuật về ngôn ngữ được ông coi là quan trọng nhất trong sự nghiệp. Tuy vậy, ông là người rất tích cực trong việc thành lập các câu lạc bộ văn học và ngôn ngữ. Ông là người sáng lập Câu lạc bộ Viking và nhóm Inklings, một nhóm văn chương.

Đời sống tình cảm của nhà văn người Anh cũng khá dị thường. Năm 16 tuổi, ông thể hiện tình yêu với Edith Bratt, một cô bé theo đạo Tin Lành và kém ông 3 tuổi. Người giám hộ của ông, một linh mục Công giáo đã cấm J.R.R. Tolkien yêu đương cho tới khi tròn 21 tuổi. J.R.R. Tolkien đã chờ đợi tới 5 năm để đường đường chính chính đến với Edith Bratt và họ đã bên nhau từ đó cho đến cuối đời.

Edith Bratt đã cải đạo theo chồng. Vì quá yêu J.R.R. Tolkien mà sinh thời, vợ ông từng ghen với cả người bạn thân nhất của chồng là nhà văn CS Lewis. Tình bạn của họ đã đi qua nhiều thăng trầm. Khi CS Lewis mất, J.R.R. Tolkien đã vô cùng hụt hẫng.

Triển lãm “Tolkien: Người tạo ra Trung địa” diễn ra tại thư viện Bodleian ở Oxford (Anh) từ 1/6 đến 28/10, tập hợp rất nhiều tác phẩm nghệ thuật từ Anh, Mỹ và Pháp của Tolkien. Rất nhiều trong số này đã “tha hương” kể từ sau cái chết của tác giả vĩ đại vào năm 1973. Thư viện cho biết đây là “cơ hội một lần trong đời” để được thấy cùng lúc nhiều tài liệu liên quan tới Tolkien đến vậy.