Bảo đảm hiệu quả hơn trong ban hành chính sách tài khoá, tiền tệ khi có biến động bất ngờ

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát, cho biết: Trong giai đoạn đại dịch COVID-19 đang diễn ra và gây tác động rất tiêu cực tới kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Quốc hội đã kịp thời ban hành và khẩn trương thực hiện Nghị quyết 43 trên phạm vi cả nước và đã đạt nhiều kết quả tích cực. Đời sống xã hội trở lại trạng thái bình thường, thúc đẩy nền kinh tế vượt qua khó khăn, phục hồi, tăng trưởng.

Một số chính sách đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả kịp thời như: Chính sách tín dụng qua hệ thống ngân hàng chính sách xã hội, hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động, giảm thuế suất giá trị gia tăng; Cơ chế đặc thù đã phát huy hiệu quả, phát huy hiệu quả dự án đầu tư.

Tuy nhiên, một số chính sách thực hiện không đạt kế hoạch, mục tiêu đề ra; cụ thể như chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại, chỉ thực hiện 1.218 tỷ đồng với 2.300 khách hàng; Hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động thực hiện được hơn 3.679 tỷ đồng cho 5,2 triệu lượt người lao động tại 59/60 địa phương.

Các chính sách sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ của doanh nghiệp, Quỹ dịch vụ viễn thông công ích chưa thực hiện được theo dự kiến, Quỹ hỗ trợ phát triển du lịch chưa được được sử dụng hiệu quả.

Đối với một số dự án quan trọng quốc gia, Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan, địa phương liên quan nỗ lực, cố gắng để thực hiện các dự án. Đến nay đã đưa vào khai thác 526 km thuộc Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, nâng tổng số chiều dài đường cao tốc cả nước lên 1.892 km và phát huy hiệu quả đầu tư, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, tiến độ hoàn thành nhiều dự án còn chậm so với yêu cầu tại các Nghị quyết của Quốc hội, còn nhiều vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện.

Kết luận nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Báo cáo của Đoàn giám sát cần nêu bật được những kết quả đạt được cũng như hạn chế, bất cập, đặc biệt cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và kiến nghị nhiệm vụ, giải pháp phù hợp thực hiện Nghị quyết số 43 của Quốc hội.

Đồng thời báo cáo của Đoàn giám sát và dự thảo Nghị quyết cần đối chiếu thêm các mục tiêu, chính sách cụ thể trong Nghị quyết số 43/2022/QH15 để phán ảnh đầy đủ, trong đó nhấn mạnh kết quả về ổn định kinh tế vĩ mô liên quan đến các vấn đề như: kiểm soát lạm phát, tỷ giá, quản lý nợ công, quản lý bội chi ngân sách, sự kết hợp hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ; công tác chỉ đạo, phối hợp linh hoạt trong quá trình thực hiện chính sách. Đồng thời, thể hiện rõ ràng, sắc nét hơn về nguyên nhân của các quy định pháp luật, quá trình xây dựng chính sách hay nguyên nhân tổ chức thực hiện bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Ông Nguyễn Đức Hải cho rằng, mục tiêu quan trọng và thành công của chuyên đề giám sát là có một nghị quyết của Quốc hội trong đó có các giải pháp để bảo đảm hiệu quả hơn khi ban hành chính sách trong tình hình khẩn cấp, cấp bách, khi có biến động bất ngờ đối với kinh tế - xã hội do các yếu tố khách quan, đồng thời có các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án quan trọng quốc gia.