Ceftiofur chiếm 1/4 mẫu vi phạm dư lượng thuốc gây hại
Năm 2012, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cảnh báo rằng, thuốc kháng sinh ceftiofur có thể “gây nguy hại với sức khỏe cộng đồng cao”, một phần vì các thuốc thuộc nhóm kháng sinh được coi là cực kỳ quan trọng trong thuốc điều trị bệnh cho con người như viêm phổi, viêm màng não và nhiễm khuẩn salmonella ở trẻ em. Đó là một trong những cảnh báo mạnh mẽ nhất của FDA. Điều đáng lo ngại, ceftiofur tồn dư trong động vật có thể sinh ra những vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh hay những siêu vi rút lây nhiễm cho con người mà không thể điều trị bằng các thuốc thông thường, ngay cả khi thuốc được sử dụng theo chỉ dẫn.
Dữ liệu của Chính phủ Mỹ cho thấy, những nguy cơ đối với sức khỏe con người có thể còn đáng quan tâm hơn trước đây rất nhiều. Kể từ năm ngoái, ghi nhận của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho thấy, mức độ ceftiofur được phát hiện tại các lò mổ vượt mức cho phép so với bất kỳ loại thuốc nào khác. Trong năm 2013, riêng chất ceftiofur đã chiếm 1/4 những mẫu vi phạm dư lượng thuốc do USDA điều tra.
 |
Nhiều nguy cơ tiềm ẩn
Dư lượng ceftiofur không bị xem là nguy hại cho người dùng vì Chính phủ đã đặt ra tiêu chuẩn dưới mức nguy hiểm. Tuy nhiên, những số liệu thu được cảnh báo rằng, loại thuốc này đã được sử dụng thời gian ngắn, ngay trước khi con vật bị giết mổ, từ đó làm gia tăng cơ hội thịt của chúng chứa siêu vi - Guy Loneragan, một nhà dịch tễ học thú y tại Đại học Texas Tech cho biết. Những nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ceftiofur nhiều hơn hầu hết các loại thuốc khác có thể khiến số lượng vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh tăng mạnh ở động vật. “Nó giết chết những con vi khuẩn yếu ớt và làm cho những con vi khuẩn khác sống sót và mạnh lên nhiều lần”, Loneragan nói.
Một nghiên cứu được công bố trên một tạp chí nghiên cứu thú Y ở Mỹ, phát hiện ra rằng, một liều dùng đúng của thuốc ceftiofur theo hướng dẫn của nhà sản xuất Zoetis có thể dẫn tới 40% vi khuẩn E.coli sống sót trong vòng 6 ngày. 20% tổng số vi khuẩn kháng thuốc vẫn tồn tại sau 2 tuần. Nguy hiểm hơn, vi khuẩn kháng thuốc đã “sinh sôi” bằng với số lượng vi khuẩn có ở gia súc không được điều trị sau 28 ngày.
Trong khi đó, Công ty Zoetis tuyên bố, ceftiofur an toàn khi sử dụng theo chỉ dẫn. “Việc sử dụng ceftiofur vẫn phù hợp khi sử dụng theo chỉ dẫn trên nhãn áp dụng chữa trị cho những con vật có nguy cơ bị bệnh,” Scott Brown, Phó Chủ tịch của Trung tâm Nghiên cứu phương pháp điều trị toàn cầu của Zoetis, nói.
 |
Bất chấp vì lợi ích kinh tế
Bất chấp những nguy hiểm nhưng vì hám lợi khiến người ta vẫn tiếp tục lạm dụng ceftiofur. Liều thuốc mạnh có thể giữ cho con bò bị bệnh sống đủ lâu trong trang trại của người nông dân trước khi nó được bán cho một lò mổ. Một đợt điều trị có thể tốn từ 20 USD đến 100 USD, tương đối cao so với sử dụng thuốc kháng sinh. Điều đó còn rẻ hơn so với những gì người nông dân có thể thực hiện nếu những con vật còn sống cho đến khi nó được bán để xẻ thịt. Theo thông tin từ USDA, bò sữa được các lò mổ thu mua với giá 1500 USD hoặc nhỉnh hơn một chút.
Hugh Byron làm chủ trang trại bò sữa tại Hillsboro, Kentucky, từ năm 2011 cho đến nay. Ông cho biết, ông thường xuyên sử dụng thuốc ceftiofur để chữa bệnh cho bò của mình. Tháng 7/2010, sau khi kiểm tra thịt của một con bò sữa đến từ trang trại Byron, kết quả dương tính với 5.61mg ceftiofur dư lượng trên mỗi kg thịt, vượt mức cho phép của FDA 14 lần. Byron đã thừa nhận, ông đã dùng ceftiofur cho con bò trước ngày nó được đưa đến lò mổ với hy vọng, lò mổ sẽ chấp nhận và trả tiền cho mình. “Chúng tôi đang nói về cuộc sống của chúng tôi, tiền của chúng tôi. Chúng tôi đang cố gắng để cứu con bò và nếu chúng tôi không thể cứu được nó, chúng tôi đang cố gắng vớt vát một ít tiền”, Byron nói.
Không thể phủ nhận, thuốc ceftiofur của Zoetis đã đem lại lợi ích kinh tế cho nông dân và các bác sĩ thú y. Một trong những tính chất của ceftiofur là thời gian tồn dư ngắn – khoảng thời gian FDA quy định từ thời điểm con vật dừng uống trụ sinh cho tới khi sữa hoặc thịt của nó chắc chắn đảm bảo dư lượng thuốc dưới mức cho phép. Lợi thế về thời gian tồn dư ngắn của loại thuốc này rất đáng kể. Trong trường hợp nếu một con bò dùng thuốc penicillin, người nông dân phải đổ bỏ tất cả sữa của nó trong ít nhất 2 ngày và nhiều nhất là 15 ngày, kể từ thời điểm cuối cùng mà nó không phải uống thuốc nữa. Còn khi sử dụng ceftiofur, người nông dân vẫn có thể dùng sữa của con vật đang điều trị.
“Sữa không bị lãng phí đảm bảo đầu tư tốt hơn”, Zoetis đăng trên trang web của mình về thuốc ceftiofur. Và loại thuốc này đã trở thành một trong những loại thuốc kháng sinh phổ biến nhất tại các trang trại bò ờ Mỹ. Bác sĩ thú ý và nông dân không hết lời ca ngợi tính hiệu quả của nó và khả năng chữa “bách bệnh” từ bệnh thối chân đến bệnh về hô hấp ở bò. Công ty Zoetis cũng hỉ hả vì dòng sản phẩm này đã đem lại khoảng 300 triệu USD doanh thu trên năm kể từ 2011.
Các ứng dụng rộng rãi những loại thuốc kháng sinh trong điều trị thú ý đặt ra nhiều thách thức cho các cơ quan y tế Mỹ. Ngày nay, 80% các loại thuốc kháng sinh được sử dụng tại quốc gia này dành cho gia súc chứ không phải cho con người. Tháng 9/2014, Reuters ghi nhận, một số công ty gia cầm lớn nhất Mỹ đã thường xuyên trộn thuốc kháng sinh liều lượng thấp vào thức ăn cho gà, một thực tế mà các nhà khoa học tin rằng tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các siêu vi.
Khoảng 2 triệu người ở Mỹ bị bệnh mỗi năm do nhiểm khuẩn kháng kháng sinh thông thường và ít nhất 23.000 người đã chết, theo thông tin từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh của Mỹ. Tổ chức Y tế Thế giới gọi kháng kháng sinh “là một vấn đề nghiêm trọng đe dọa những thành tựu của y học hiện đại”.