Nhắc đến Ben Phạm, khán giả có thể hình dung về một Giám đốc Sáng tạo trẻ và tài năng hàng đầu tại Việt Nam trong thời điểm hiện tại. Loạt dự án của Sơn Tùng M-TP, Noo Phước Thịnh, Văn Mai Hương, Hoàng Thùy Linh, Kay Trần,... thành công đều có một phần không nhỏ từ Ben Phạm. Nhưng con đường nghệ thuật của chàng trai sinh năm 1998 không chỉ trải toàn hoa hồng khi 2 dự án lớn mà anh tham gia trong năm 2022 - There's No One At All lẫn Black Hickey vướng phải không ít ồn ào.
Chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện thú vị với Ben Phạm - một anh chàng cung Xử Nữ, hướng nội, yêu sự trong sáng trong nghệ thuật - giữ vai trò Giám đốc Sáng tạo. Tại đây, anh cũng đã thẳng thắn nói về cảm xúc của anh sau những thành công cũng như những vấp ngã.
Ấn tượng đầu tiên của tôi về bạn là vai diễn trong phim điện ảnh "Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè", trước và sau đó, những cơ duyên nào đã mang đến một Giám đốc Sáng tạo Ben Phạm của ngày hôm nay?
Tôi từng làm nhiều nghề, từ hồi cấp 3 có làm nhiếp ảnh gia cho các shop quần áo, sau đó làm quản lý hình ảnh cho một chuỗi cà phê nổi tiếng và có cơ duyên làm báo tại 1 tạp chí thời trang. Khi đó, tôi chỉ có những khái niệm về tĩnh vật và thời trang, thế giới của tôi chỉ là những thứ rất nhỏ, ít tiếp xúc với con người. Sau đó, tôi có ước ao làm những thứ to lớn hơn và bắt đầu nghiên cứu và quan sát nhiều hơn, đặc biệt là quan tâm đến âm nhạc.
Tôi thích được gọi là một người thực hành về nghệ thuật vì những điều tôi làm đều rất rộng. Tôi muốn làm về sản phẩm, thời trang, âm nhạc hay nhiều khi là tạo hình nhân vật, nội thất… nên muốn được thực hành và trải nghiệm nó, không có một thông điệp nhất định. Tuy nhiên tôi là 1 con người tích cực, vui vẻ và có 1 thế giới riêng nên luôn muốn đem sự tích cực đó vào các sản phẩm mình làm.
Tôi được truyền cảm hứng từ bất kỳ đâu. Nhiều khi đọc 1 bài báo, xem 1 bức tranh, bản nhạc hay đơn giản là câu chuyện ai đó kể cũng cho tôi rất nhiều ý tưởng. Tôi tích góp những thứ xung quanh cuộc sống. Trong công việc sáng tạo nghệ thuật, tôi không phải người được đào tạo qua trường lớp bài bản nên thường xuyên cảm thấy tự ti vì làm gì cũng cần có nền tảng vững chãi. Nhiều khi cảm thấy bản thân rất cheo leo, dễ đổ sập nhưng bù lại tôi có một cảm nhận tốt, biết tích lũy mọi thứ từ những điều xảy ra xung quanh cuộc sống, từ câu chuyện của mọi người. Sự nhạy cảm này đã giúp tôi rất nhiều trong nghệ thuật.
Từ “những thứ rất nhỏ” cho đến việc làm Giám đốc Sáng tạo của loạt MV đình đám hẳn là một hành trình dài không hề dễ dàng?
Tôi nhớ dự án âm nhạc đầu tiên tôi thực hiện là I’m Still Loving You của anh Noo Phước Thịnh, anh biết tôi qua những người bạn. Lúc đó tôi cảm thấy rất sợ và không tự tin nhưng anh lại tin tưởng tôi. Trong đầu tôi khi ấy có một vài câu chuyện và hình ảnh nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu, chị Đinh Hà Uyên Thư là người đã sắp xếp lại mọi thứ một cách hoàn thiện nhất, cuối cùng cũng ra được sản phẩm khá tốt.
Thông thường với một dự án video âm nhạc, tôi sẽ lên concept về kịch bản, trang phục, tạo hình rồi lên ý tưởng với nghệ sĩ, có thể sẽ tư vấn cho nghệ sĩ đạo diễn hoặc ekip nào sẽ phù hợp. Cả góc quay, yếu tố nghệ thuật đều phải điều khiển hết để nghệ sĩ có sản phẩm tốt nhất. Khi nhận 1 sản phẩm âm nhạc, tôi sẽ nghe ca khúc đó để tìm được ấn tượng đầu tiên và cảm nhận xem có hình ảnh gì sẽ xuất hiện, ghi lại và phát triển câu chuyện từ đó. Đối với tôi, 1 MV hay là hình ảnh phải bổ trợ cho âm nhạc nên phải tìm sao cho nội dung, thông điệp đem lại phù hợp. Không thể để hình và nhạc không khớp vì khán giả sẽ dễ bị tập trung vào MV mà quên mất ca khúc nên tôi sẽ làm sao để âm nhạc được nổi bật nhất có thể.
Có những bài nhạc không cần hình ảnh quá phức tạp, chỉ cần đơn giản nhẹ nhàng nhưng vẫn có thể đánh vào tâm trí người nghe. Nhưng có những bài nhạc phải phức tạp, hình ảnh mạnh mẽ để bài nhạc thêm phần thú vị. Tôi không dám nhận làm các MV drama vì cuộc đời tôi cũng đã quá đủ drama và tôi nghĩ đây cũng không phải thế mạnh. Những thứ tôi tạo ra nghiêng về hình ảnh ẩn dụ, kì ảo, khác lạ hơn để tạo sự thú vị cho người xem.
Tức là những MV drama với plot twist “trùng điệp” sẽ khiến phần âm nhạc bị xem nhẹ?
Tôi nghĩ cũng có. Có những sản phẩm tôi xem xong plot-twist (cốt truyện) nhiều quá nên bị quên mất âm nhạc. Tuy nhiên cũng có những sản phẩm thành công và hiệu ứng tạo ra rất tốt, khán giả xem đi xem lại nhiều lần vì thích câu chuyện đó đấy chứ.
Với bạn, các bạn trẻ nếu muốn theo đuổi sự nghiệp của một Giám đốc Sáng tạo có thể học hỏi và tích lũy kinh nghiệm như thế nào? Và họ cần những kỹ năng, đức tính nào để trụ vững với nghề?
Thật ra ngành này xuất hiện khá lâu rồi và rất lớn nhưng bình thường mọi người hay làm trong mảng quảng cáo và báo chí, trước giờ ở Việt Nam thì MV là đạo diễn làm hết. Tôi nghĩ để làm 1 Giám đốc sáng tạo thì cần am hiểu về nhiều lĩnh vực như ánh sáng, thời trang, màu sắc… phải biết để làm việc cùng những người mạnh về lĩnh vực đó. Công việc này cần phải giao tiếp tốt nữa để có thể kết nối với mọi người nếu không thì sẽ trở thành 1 mớ hỗn độn.
Tôi không khuyên được vì tôi cũng là người chưa qua trường lớp nhưng tôi nghĩ sẽ có hai hướng: mạnh về hình ảnh, mạnh về viết. Có những Giám đốc sáng tạo họ viết rất giỏi. Nếu muốn làm ngành này có tôi nghĩ có thể học tất cả những ngành liên quan đến nghệ thuật đều được. Bên cạnh việc học có thể tích lũy thêm kỹ năng mềm, học hỏi thêm nhiều thứ xung quanh vì ngành này đòi hỏi rất nhiều kĩ năng. Chính bản thân tôi cũng không phải là người am hiểu nhiều nên tôi sẽ tích lũy từng ngày, tìm tòi học hỏi, trau dồi thêm.
Tôi là người đặt công việc lên hàng đầu, nhiều khi tôi có quan điểm hơi cực đoan là cái gì cũng sẽ phản bội mình trừ công việc nên tôi luôn tập trung vào nó. Tôi không để cho bản thân mình rảnh nên nếu không có công việc bên ngoài tôi sẽ tự tạo ra các dự án cá nhân vì qua đó có thể tích lũy nhiều kinh nghiệm. Một ngày của tôi chỉ có làm việc và… ngồi thẫn thờ, đó là lúc tôi có nhiều năng lượng nhất. Tôi nhớ có cuộc thì xem ai ngồi thẫn thờ lâu nhất ở Hàn Quốc, tôi đăng kí thi chắc cũng đạt giải cao đấy (cười).
Tôi nhớ một Giám đốc Sáng tạo có tiếng khác trong giới làm MV là Denis Đặng từng chia sẻ thù lao của anh cho 1 dự án có thể bằng nhiều người làm cả năm. Còn với bạn, thù lao của công việc này đem lại cho bạn bao nhiêu?
Thực ra tôi không dám nói về tiền nong vì tôi luôn cần 1 người thu xếp về vấn đề tiền bạc giúp mình. Thế giới của tôi tôi chỉ muốn làm đúng nhiệm vụ đem đến 1 sản phẩm đẹp còn nếu hỏi về tiền bạc, chi phí tôi rất dễ bị stress khi phải thỏa thuận bao nhiêu tiền. Bởi vậy nhiều khi cũng muốn lấy free cho đỡ phải nghĩ về chuyện tiền bạc, con người tôi là như vậy. Tuy nhiên, đối với tôi, dù chi phí nhận được có bao nhiêu thì chất lượng dự án vẫn là trên hết. Nếu dự án thành công thì đó là món "tài sản" giá trị nhất mà tôi sẽ nhận được.
Trong những dự án bạn làm thì sản phẩm nào đem đến nhiều thử thách nhất?
Thử thách thì sản phẩm nào cũng thử thách, nhưng đem lại nhiều kỷ niệm nhất là "Có Chắc Yêu Là Đây" tôi làm với anh Sơn Tùng. Tôi chỉ được gặp anh Tùng 1-2 ngày và thời gian ra kịch bản rất gấp, tôi cũng áp lực vì thời gian đó cũng chưa làm nhiều MV. Tôi còn nhớ ngày đầu tôi gặp anh Sơn Tùng, não tôi như đóng băng rồi tay chân tê liệt không biết bắt đầu từ đâu. Nhưng khi anh cho tôi nghe nhạc thì hình ảnh đã hiện ngay trong đầu nhưng vì anh Tùng quá nổi tiếng cũng như dự án này rất lớn nên tôi đã không biết phải bắt đầu từ đâu.
Khi nhận nhạc xong tôi đã làm kịch bản trong vòng 1 đêm, thức đến sáng để làm. Thậm chí, tôi còn làm nó phức tạp hơn. Tôi không nhớ rõ ý tưởng ban đầu của anh Tùng là như nào, chỉ nhớ anh muốn làm 1 MV dành tặng fan đơn giản nhưng khi tôi nghe nhạc tôi lại nảy số ra nhiều thứ, xong anh nói: “Mày giết tao rồi nhưng hay quá thì phải làm thôi!” nên thật ra anh Tùng cũng… sợ tôi lắm.
Lúc đó vừa hạnh phúc vừa sợ, cảm thấy hình ảnh của mình không biết có bị trẻ con quá không. Vì anh Tùng đã từng làm việc với ekip nước ngoài, làm nhiều thứ hay ho rồi nên tự nhiên cảm thấy mình bị lọt thỏm, nhỏ bé nhưng may mắn mọi thứ diễn ra rất tốt đẹp. Đó là dự án để đời mà tôi cảm thấy nhớ nhất.
Làm việc với một ngôi sao hạng S như Sơn Tùng hẳn là một thứ áp lực kinh khủng?
Lúc bắt đầu làm MV tôi cũng nghĩ chắc kiếp này không làm MV cho anh Tùng được. Vì anh đã làm MV với người nước ngoài rồi nên khi nhận được cuộc gọi của producer làm việc với anh Tùng, tôi cảm thấy như là mơ. Tận 2-3 tuần sau vẫn không nghe được thông tin gì nên nghĩ chắc hỏi cho vui. Lúc tôi tuyệt vọng thì lại được liên hệ lại để sắp xếp cho tôi gặp anh Tùng. Thời kì đó là Covid-19 đợt đầu nên đi ra đường cũng sợ, mà anh Tùng cũng bịt kín mít nên tôi cũng không nhìn được mặt. Trong quá trình làm MV thì tôi nói chuyện với anh Tùng rất nhiều vì để ra được 1 sản phẩm tốt tôi nghĩ mình phải hiểu người ca sĩ đó. Khi tiếp xúc thì cảm thấy 2 anh em rất hợp nhau, mọi thứ diễn ra tốt đẹp nên anh cũng ngỏ lời mời tôi vào công ty M-TP để làm.
Khi quay MV thì… giống như đi thi đại học vậy! Vì khi quay mọi người phải có sự tập trung cao độ để sản phẩm đạt hiệu quả tốt nhất. Anh Tùng đi quay rất tử tế, vui vẻ nhưng áp lực mọi người tự tạo ra nên hơi căng thẳng, mà vẫn vui. Anh Tùng là 1 người rất quan tâm và lo lắng cho mọi người nên anh sẽ không để mọi người ảnh hưởng bởi cảm xúc của mình, muốn ekip có cảm xúc tốt nhất làm việc. Đó là điều mà tôi rất quý ở anh. Ngoài đời tôi cũng xem anh Tùng như 1 người anh vì anh rất ủng hộ những sản phẩm mà tôi làm, luôn muốn tôi tốt hơn. Anh còn sẵn sàng hỗ trợ để tôi trau dồi thêm những thứ giúp ích cho nghề nghiệp của mình. Anh là 1 người anh mà tôi rất thương. Mặc dù anh là 1 ngôi sao lớn nhưng khi tôi qua nhà tiếp xúc, thấy anh là 1 người rất tình cảm nên ai trong công ty anh cũng xem như gia đình.
Có thể thấy bạn có mối quan hệ tốt với Sơn Tùng và mọi người trong công ty, được tôn trọng với các sản phẩm sáng tạo, vậy tại sao bạn lại chọn rời đi? Nhất là trong lúc hàng loạt những tên tuổi “cộm cán” của công ty M-TP cũng lần lượt ra đi trước đó?
Tôi thấy càng học nhiều thì mình càng nhỏ bé. Qua một thời gian làm với anh Tùng tôi đã nhận ra điều đó, muốn chia sẻ và học hỏi nhiều hơn. Tôi muốn công ty M-TP có thể phát triển mạnh nhưng chính bản thân tôi cũng muốn phát triển bản thân mình nhiều hơn. Sau này tôi cũng muốn quay trở lại M-TP để cùng làm một thứ gì đó to lớn, nhưng thời gian này tôi muốn trải nghiệm nhiều thứ mới lạ hơn. Mới lạ là làm cho nghệ sĩ nữ để có những trải nghiệm khác hay học hỏi thêm nhiều lĩnh vực khác, không chỉ riêng MV mà là nhận diện thương hiệu, tạo hình nhân vật… Đó là những thứ tôi luôn muốn hướng tới nên nói với anh Tùng sẽ phát triển con đường riêng.
Trong thời gian ở công ty, tôi không thể làm những dự án bên ngoài. Thật ra anh Tùng cũng cho phép thôi - nhưng những công việc của công ty mình phải ưu tiên vì là nghệ sĩ độc quyền. Thời điểm đó bên anh Tùng tôi cũng làm nhiều thứ nên không có thời gian làm nhiều thứ khác. Trong 2 năm tôi cũng học được nhiều thứ từ anh Tùng và khi tôi nói muốn có nhiều trải nghiệm bên ngoài nhiều hơn và anh cũng tôn trọng điều đó. Đó là sự ra đi trong bình yên.
Gần đây Kay Trần cũng mới rời đi, nhiều người cho rằng Kay đã phí hoài 2 năm thanh xuân ở M-TP Entertainment. Bạn có nghĩ đó là một sự phí phạm, nhất là MV duy nhất bạn làm cho Kay Trần ở M-TP Entertainment bị nhận xét như một “bản fake” của Sơn Tùng?
Anh Kay cũng muốn học hỏi nhiều điều từ anh Tùng vì anh Tùng cũng là người truyền cảm hứng cho anh Kay. Thực ra tôi cũng thấy khá giống mặc dù anh Kay cũng có chất riêng, rất tiếc vì anh chưa được bộc lộ những điều đó. Sau 2 năm ở công ty, anh Kay đã trở thành người rất thú vị và tôi cũng rất mong chờ những bước đi sắp tới của anh. Tôi tin khi trở lại anh Kay sẽ trở thành cú nổ lớn.
Tôi nghĩ cuộc sống đều được ông trời sắp xếp, nhiều khi nghĩ phí nhưng trong 2 năm mình đã tích lũy được nhiều thứ hay ho. Không phải cứ xuất hiện nhiều trên MXH hay làm ra nhiều sản phẩm mới là đáng mà nhiều khi mình cũng cần có thời gian để nhìn nhận và tích lũy mọi thứ. Tôi không dám nói điều gì nhưng thực sự tôi cũng rất tiếc vì đã rời đi. Tôi tin rằng sắp tới công ty M-TP sẽ có nhiều dự án lớn và tôi rất trông chờ điều đó.
Sau khi làm việc với anh Tùng, tôi vẫn có sự tôn trọng, quý mến, chỉ là mỗi người sẽ đến 1 khoảng thời gian khác nhau và cũng sẽ rời đi chứ không thể mãi bên cạnh nhau mãi. Tôi nghĩ đánh giá 1 người quản lý tốt hay con người tốt là khi người ta rời đi vẫn luôn có sự ngưỡng mộ, kính trọng và yêu thương người sếp và anh Tùng đã làm được điều đó.
Có thể thấy bạn đã rất tâm huyết cho MV Black Hickey vừa rồi của Chi Pu, nhưng đến cuối cùng MV lại bị dư luận chỉ trích gay gắt. Qua câu chuyện này, bạn có rút ra được bài học nào cho bản thân?
Cá nhân tôi rất tôn trọng những người chịu chi cho sản phẩm, như chị Chi Pu là 1 người luôn hết mình về nghệ thuật. Mặc dù có bị nhiều người nói nhưng chị rất mạnh mẽ và vượt qua những lời nói đó để tạo ra nhiều sản phẩm khủng. Những sản phẩm tôi làm với chị thì hầu hết chị không tiếc 1 đồng nào, miễn đẹp là được nên dù trên mạng ai nói gì thì nói nhưng tôi rất yêu và ngưỡng mộ chị. Tôi thích người có tư duy âm nhạc hơn. Có những người không mạnh về hát nhưng lại tạo ra hình ảnh, bài nhạc thú vị. Tôi bị thu hút bởi điều đó nhiều hơn vì tôi không phải 1 người có tập trung vào kĩ thuật vì chính tôi cũng không quá am hiểu.
Sau “cú vấp ngã” vừa qua, trên quan điểm cá nhân, bạn có thấy sự khắt khe, đôi khi đến mức cực đoan của một bộ phận khán giả, cũng khiến nhiều nghệ sĩ “chùn tay” khi sáng tạo?
Sau tất cả những gì đã trải qua, thẳng thắn mà nói, tôi nghĩ mình cần phải có sự trong sáng trong nghệ thuật. Ngày xưa khi MXH không phát triển mạnh tôi thấy mọi người có sự thăng hoa và họ làm mà không sợ điều gì. Bản thân tôi ngày xưa cũng làm nhiều điều mới và được làm chính mình nhưng trong thời đại phát triển như hiện nay, tôi cảm thấy sợ và dần đóng mình lại. Tôi đang cố gắng để tập sự trong sáng đó mỗi ngày.
Tôi có cơ hội gặp và nói chuyện với 1 chị ca sĩ khá kỳ cựu ở Việt Nam và nước ngoài, bàn luận với chị về âm nhạc, nói với chị ngày xưa có nhiều bài hát hay nhưng giờ lại cảm thấy ít đi rất nhiều. Chị có nói với tôi là vì ngày xưa thích gì làm đó không sợ gì nhưng giờ thì phải suy nghĩ xem mọi người có thích không, hình ảnh này có được đón nhận. Đó là điều tôi cảm thấy hơi buồn vì nó làm mất đi cái hay của nghệ thuật. Ngày xưa người ta không có MXH thì thế giới của họ đơn giản, họ có thời gian để bản thân tự tạo ra thế giới của mình. Họ sẽ có những thứ tò mò về thế giới, cuộc sống, từ đó tạo ra những thứ mới mẻ. Đó cũng là sự trong sáng trong nghệ thuật.
Tôi thấy việc đó như cú sốc tinh thần của tôi cũng như những người làm nghề vì sau những chuyện xảy ra, mọi người sẽ không biết mình sẽ phải làm những gì. Bởi nghệ thuật không có luật lệ nên mình cũng không biết làm sao để né, tạo ra cho mình sự sợ hãi, luôn tự hỏi không biết làm vậy có ổn không.
Một chút chia sẻ về những dự án của Ben Phạm trong thời điểm sắp tới đi?
Ước mơ của tôi là 1 phần nhỏ làm tư duy hình ảnh, thẩm mỹ nghệ thuật càng ngày càng phát triển. Tôi luôn muốn tạo ra những điều mới mẻ nhưng điều này làm tôi cũng cân nhắc nhiều. Nhiều lúc tôi không biết mình có nên tiếp tục không và càng ngày tôi càng rơi vào vòng tròn của sự an toàn. Đó là điều tôi không thích vì tôi luôn muốn cuộc sống phải muôn màu muôn vẻ. Và thầy của tôi - nhiếp ảnh gia Monkey Minh - có nói là dĩ nhiên sẽ có những vấp ngã nhưng chủ yếu phải có tinh thần thép, nếu sợ có thể làm những dự án nhỏ trước để tìm lại chính mình bởi vì chính tôi cũng đang bị đánh mất mình.
Tôi ấp ủ làm về văn hoá, giáo dục và mong ước được làm cho những người nghệ sĩ kì cựu, diva mà tôi ngưỡng mộ. Những nghệ sĩ quá giỏi như chị Trần Thu Hà, Mỹ Linh… tôi rất muốn thử được làm hình ảnh cho các chị để đưa hình ảnh của họ ra thế giới nhiều hơn. Để thế giới biết rằng Việt Nam cũng có nhiều nghệ sĩ đa tài như vậy. Đó cũng là điều tôi muốn tri ân vì từ nhỏ đến lớn tôi lớn lên bằng âm nhạc của những người ca sĩ đó. Tôi cũng hy vọng thời điểm sắp tới những sản phẩm văn hóa mình chưa làm được nhưng có thể thực hiện sản phẩm cho những người nghệ sĩ tôi mong ước.
Cảm ơn Ben Phạm và chúc bạn thành công với những dự án, sản phẩm sắp tới!
Bản quyền thuộc phunuvietnam.vn