Biến chứng cận thị: Đục thủy tinh thể chưa phải biến chứng nguy hiểm hàng đầu

Cận thị là căn bệnh ngày càng phổ biến ở mọi lứa tuổi, nhất là ở trẻ em. Căn bệnh này khiến người mắc phải bị hạn chế về tầm nhìn và gặp nhiều bất tiện trọng việc chọn phương pháp điều trị. Ngoài ra, biến chứng cận thị cũng vô cùng nguy hiểm. Các tình trạng biến chứng cận thị nguy hiểm phải kể đến như rách/bong võng mạc, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp và thoái hóa điểm vàng.

Biến chứng cận thị không phải xảy đến cho tất cả mọi người, tuy nhiên trường hợp mắc cận thị nặng tiến triển có nguy cơ gặp biến chứng cao hơn. Dưới đây là một số biến chứng cận thị thường gặp nhất:

1. Các biến chứng cận thị

1.1. Biến chứng cận thị rách hoặc bong võng mạc

Võng mạc là một lớp mô nhạy cảm với ánh sáng ở lớp trong cùng của mắt, nó rất quan trọng đối với thị lực. Một người bị cận thị lâu ngày sẽ dẫn đến tình trạng võng mạc mỏng hơn. Điều này khiến mắt có nguy cơ cao bị rách, thủng hoặc bong võng mạc. Bong võng mạc cần được điều trị khẩn cấp để gắn lại lớp bị bong ra, vì tình trạng này có thể gây mất thị lực vĩnh viễn ở mắt bị ảnh hưởng.

Bong võng mạc làm ngăn cách các tế bào của võng mạc ra khỏi lớp mạch máu có nhiệm vụ cung cấp oxy và nuôi dưỡng. Tình trạng bong võng mạc nếu điều trị chậm trễ sẽ gây ra nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn. Đây là một trong những biến chứng cận thị nguy hiểm hàng đầu.

Các dấu hiệu cho thấy tình trạng bong võng mạc thương là một hoặc tất cả những triệu chứng như: có sự xuất hiện bất ngờ của các bóng nước nổi và nhấp nháy, đồng thời người bệnh bị giảm thị lực; mắt cảm thấy như có một bức màn che mờ thị giác của bạn.

1.2. Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là sự che phủ của thủy tinh thể trong mắt của người bệnh. Đó là tình trạng tự nhiên xảy ra theo tuổi tác, nhưng bệnh biến chứng cận thị cũng có thể khiến nó xảy ra sớm hơn. Các dấu hiệu sớm của tình trạng đục thủy tinh thể là mắt bị tăng độ chói vào ban đêm cũng như tăng độ kính cận lên đang kể. Căn bệnh này có thể được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh đục thủy tinh thể bao gồm:

- Mờ mắt

- Khó nhìn hơn vào ban đêm

- Nhìn thấy màu sắc mờ nhạt

- Tăng độ nhạy với ánh sáng chói

- Thấy quầng sáng xung quanh bóng đèn

- Mắt bị đục thủy tinh thể có thể thấy hiện tượng nhìn đôi

- Cần phải thay đổi kính vì không còn phụ hợp với độ cận thị

Bác sĩ sẽ khám mắt toàn diện để kiểm tra bệnh đục thủy tinh thể và đánh giá thị lực của bạn. Điều này sẽ được thực hiện bao gồm một bài kiểm tra biểu đồ mắt, để kiểm tra thị lực của bạn ở các khoảng cách khác nhau và kiểm tra áp suất để đo nhãn áp của bạn.

Thử nghiệm đo áp suất sử dụng một luồng khí không gây đau để làm phẳng giác mạc và kiểm tra nhãn áp. Bác sĩ cũng sẽ nhỏ thuốc vào mắt để làm cho đồng tử của bạn to hơn. Điều này giúp bạn dễ dàng kiểm tra dây thần kinh thị giác và võng mạc ở phía sau mắt xem có bị hư hại không.

Các xét nghiệm khác mà bác sĩ có thể thực hiện bao gồm kiểm tra độ nhạy cảm với ánh sáng chói và nhận thức của bạn về màu sắc.

Nếu bạn không muốn đến phẫu thuật, bác sĩ có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của mình thông qua các phương pháp khác. Bác sĩ có thể gợi ý các loại kính đeo mắt mạnh hơn, kính lúp hoặc kính râm có lớp phủ chống chói.

>> Đục thủy tinh thể ở trẻ em và những điều có thể các mẹ chưa biết

1.3. Bệnh tăng nhãn áp

Bệnh tăng nhãn áp là căn bệnh có liên quan đến việc tăng áp suất chất lỏng trong nhãn cầu. Cận thị nặng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tăng nhãn áp. Nếu không được điều trị, căn bệnh này có thể gây mù. Bệnh tăng nhãn áp được gọi là "kẻ trộm thị giác thầm lặng" vì nó thường không có triệu chứng và có thể gây ra tình trạng kém thị lực từ từ.

Một số triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp bao gồm:

- Nhìn mờ

- Đỏ mắt

- Đau mắt

- Nhức đầu

- Có điểm mù trong mắt

- Mắt kéo màng mây

- Buồn nôn

Nếu bạn được chẩn đoán là bị tăng nhãn áp hoặc có các dấu hiệu ban đầu của bệnh tăng nhãn áp, đừng hoảng sợ. Với việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và điều trị bệnh tăng nhãn áp kịp thời, tình trạng mất thị lực thường xuyên có thể được ngăn ngừa hoặc làm chậm sự phát triển, đặc biệt nếu bệnh tăng nhãn áp được phát hiện sớm.

Tuy nhiên nếu phát hiện bệnh chậm, tình trạng mất thị lực đã xảy ra do bệnh tăng nhãn áp thường không thể phục hồi được.

1.4. Thoái hóa điểm vàng

Điểm vàng là phần trung tâm của võng mạc, là nơi đóng vai trò quan trọng trong việc thu nhận hình ảnh, giúp mắt nhìn rõ hơn về màu sắc cũng như sự sắc nét của màu sắc. Tình trạng cận thị nặng có thể dẫn đến sự kéo giãn cơ học và mỏng đi của các lớp võng mạc, dẫn đến những thay đổi về mạch máu và thoái hóa.

Ban đầu, bạn có thể không có bất kỳ dấu hiệu đáng chú ý nào của bệnh thoái hóa điểm vàng. Do đó, nhiều trường hợp không phát hiện được thoái hóa điểm vàng cho đến khi tình trạng bệnh nặng hơn hoặc ảnh hưởng đến cả 2 mắt.

Các triệu chứng của thoái hóa điểm vàng có thể bao gồm:

- Tầm nhìn kém hơn

- Tầm nhìn của bạn có thể bị mờ, khó có thể đọc được chữ cũng như lái xe

- Xuất hiện các vùng tối và mờ ở giữa tầm nhìn của bạn

- Đôi khi, người bị thoái hóa điểm vàng nhìn màu sắc bị kém đi

1.5. Cận thị Neovascularisation (CNV)

CNV là biến chứng cận thị xảy ra khi các mạch máu mới phát triển bất thường bên dưới võng mạc. Các mạch máu mới này có thể bị rò rỉ hoặc chảy máu rất dễ gây mất thị lực đột ngột. Tình trạng này có khả năng gây mù nếu không được điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định tiêm để điều trị tình trạng này.

1.6. Nhược thị

Nhược thị là một trong những biến chứng xấu của cận thị, đây là tình trạng không thể điều trị bằng các phương pháp thông thường như đeo kính hay dùng thuốc.

Thông thường, người bị nhược thị thường có biểu hiện hay nheo mắt, nghiêng đầu khi nhìn và đôi khi gặp tình trạng nhức mắt. Nhược thị thường khó được phát hiện vì đa phần người bệnh không có các biểu hiện đặc biệt, nhược thị do biến chứng cận thị chỉ được xác định khi người cận thị đi khám và sàng lọc.

Phương án điều trị nhược thị thường bắt đầu bằng việc giải quyết vấn đề do tật khúc xạ cận thị trước. Sau đóm người bệnh sẽ được bác sĩ khuyến khích sử dụng mắt bị nhược thị thường xuyên hơn, nhất là ở độ tuổi trẻ em. Phương pháp điều trị nhược thị có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm, và điều trị sớm đem lại kết quả khả quan hơn.

Do đó, người bị cận thị nên thường xuyên khám mắt để sàng lọc các biến chứng, nhất là các bệnh khó phát hiện thông qua biểu hiện thông thường như nhược thị.

2. Phòng ngừa và điều trị biến chứng cận thị

2.1. Ngăn ngừa cận thị tiến triển

Ngăn ngừa cận thị tiến triển là quá trình kìm hãm cận thị phát triển đến giai đoạn nặng. Một loạt các biện pháp can thiệp đã được tìm thấy để làm chậm quá trình cận thị, bao gồm:

- Atropine liều cao và liều thấp (0,1% đến 1%) được cho là có hiệu quả ngăn ngừa cận thị tiến triển. Tuy nhiên, atropine liều cao được nghiên cứu có liên quan đến tình trạng đau mắt, sợ ánh sáng và tái phát cận thị khi ngưng sử dụng. Atropine liều thấp có ít tác dụng phụ hơn và không gây tái phát, tuy nhiên hiệu quả của nó vẫn chưa chắc chắn.

- Kính áp tròng có thêm chức năng khử nét cận thị đã được chứng minh là có triển vọng trong các thử nghiệm lâm sàng và tương tự, phương pháp chỉnh hình cũng cho thấy tác dụng vừa phải đối với chiều dài trục so với kính nhìn đơn.

- Nên tăng hoạt động ngoài trời hơn so với ở trong nhà. Ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy các hoạt động ngoài trời giúp trẻ bị cận thì giảm tình trạng tiến triển của bệnh.

- Đảm bảo một chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh góp phần giúp mắt khỏe hơn.

2.2. Điều trị cận thị để ngăn ngừa biến chứng

Có ba phương pháp điều trị cận thị: đeo kính có, đeo kính áp tròng và phẫu thuật mắt. Đối với cận thị nhẹ, có thể chỉ cần sử dụng kính điều chỉnh tầm nhìn hoặc kính áp tròng cho một số hoạt động nhất định, chẳng hạn như lái xe hoặc chơi thể thao.

Kính có thể khắc phục tất cả các lỗi về thị lực, bao gồm viễn thị (viễn thị), cận thị và loạn thị. Kính hai tròng đặc biệt hữu ích cho những người lớn tuổi có thị lực kém ở cự ly xa và cự ly rất gần.

Theo khảo sát, nhiều người Canada đã chọn phẫu thuật mắt để điều chỉnh độ cận thị. Có một số loại thao tác cơ bản thường được thực hiện trong phòng khám mắt:

- Hỗ trợ laser trong điều trị keratomileusis tại chỗ (LASIK)

- Điều trị keratomileus dưới biểu mô được hỗ trợ bằng laser (LASEK)

- Laser biểu mô tại chỗ trong điều trị keratomileusis (Epi-LASIK)

- Phẫu thuật cắt lớp sừng quang học (PRK hoặc PK)

Với LASIK, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ vào lớp trên cùng của giác mạc và gấp lớp này lại. Sau đó, một tia laser được lập trình sẵn sẽ tác động lên từng lớp mỏng nhu mô giác mạc nền. Sau đó, lớp giác mạc bị gấp lên ban đầu sẽ được đặt lại để che vết thương, vết mổ sẽ lành mà không cần khâu.

PRK thường được chỉ định sử dụng cho người bị cận thị nhẹ hoặc trung bình. Bác sĩ sẽ dùng tia laser thực hiện loại bỏ biểu mô (lớp bảo vệ trên cùng của giác mạc ở phía trước mắt), sau đó định hình lại giác mạc bằng cách mài mòn mô ở ngoại vi hoặc phần bên ngoài. Kết quả là giác mạc được định hình để khúc xạ ánh sáng một cách chính xác.