Còn thiếu các nghiên cứu về ảnh hưởng của chất thải nhựa đến sức khỏe phụ nữ, trẻ em, người già

Hội thảo đã gợi mở những trao đổi hiệu quả về vai trò của phụ nữ và cách thức giúp nâng cao bình đẳng giới, phát triển toàn diện trong quản lý rác thải nhựa ở cấp hộ gia đình và cộng đồng. Hội thảo cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải lồng ghép các vấn đề bình đẳng giới và phát triển toàn diện trong bản kế hoạch hành động chung mà Trung ương Hội LHPN Việt Nam, Đại sứ quán Canada, UNDP Việt Nam và các thành viên tích cực khác thuộc mạng lưới NPAP sẽ đề xuất tích hợp những giải pháp đơn lẻ thành nền kinh tế tuần hoàn nhựa bền vững và toàn diện, bằng cách tận dụng nguồn lực từ các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, doanh nghiệp và đối tác phát triển.

Dựa trên một nghiên cứu cơ bản và phân tích tổng quan vững chắc, báo cáo GESI nêu bật những đánh giá về bối cảnh giới và vấn đề phát triển toàn diện trong hệ thống quản lý chất thải nhựa của Việt Nam. Nghiên cứu này được triển khai thông qua khảo sát trực tuyến với 601 ý kiến đóng góp từ thành viên cộng đồng, 9 nhóm thảo luận cùng 63 lao động chính thức và phi chính thức ở Hà Nội, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế và chuỗi phỏng vấn sâu với 33 đại diện và chuyên gia từ cơ quan hoach định chính sách - quản lý chất thải nhựa cấp trung ương, tổ chức phi chính phủ, đơn vị nghiên cứu, hội phụ nữ, chính quyền địa phương, doanh nghiệp, công nhân thu gom và tái chế rác thải. Kết quả nghiên cứu cho thấy phụ nữ giữ trách nhiệm chính trong việc quản lý công việc nội trợ hàng ngày, họ chịu ảnh hưởng nhiều hơn bởi việc sử dụng các sản phẩm nhựa. Tuy nhiên, vẫn còn thiếu các nghiên cứu về ảnh hưởng của chất thải nhựa đến sức khỏe phụ nữ, trẻ em, người già và phụ nữ mang thai.

“Phụ nữ giữ vai trò chủ đạo trong việc thu gom, phân loại và tái chế rác thải nhựa chính thức và không chính thức tại các hộ gia đình và cộng đồng. Chính quyền và cộng đồng cần ghi nhận sự đóng góp này trong quá trình xây dựng chính sách. Các nhà hoạch định chính sách cần có thêm các nghiên cứu, dữ liệu và bằng chứng về những vấn đề liên quan đến nhựa, giới và hòa nhập xã hội nhằm tránh mọi tác động tiêu cực đối với phụ nữ, lao động di cư và các nhóm dễ bị tổn thương khác trong quá trình thực thi chính sách Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR)”, ông Patrick Haverman - Phó Trưởng đại diện thường trú của UNDP Việt Nam - nhấn mạnh.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Dung, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Hội LHPN Việt Nam, ô nhiễm nhựa đã và đang trở thành thách thức lớn nhất hiện nay đối với nhiều nước trên thế giới trong đó có Việt Nam. Theo số liệu thống kê, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường. Việc phân loại, thu hồi, tái chế và xử lý rác thải nhựa còn hạn chế. Có đến 90% rác thải nhựa được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và chỉ có 10% còn lại là được tái chế. 

Giới và bảo vệ môi trường là những vấn đề liên ngành cần sự chung tay của các quốc gia và toàn thể xã hội. Bình đẳng giới và bảo vệ môi trường được đề cập trong Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó có giải pháp: "Nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, quyền trẻ em trong lĩnh vực môi trường; tăng cường vai trò, vị thế của phụ nữ trong bảo vệ môi trường", bà Nguyễn Thị Kim Dung thông tin.

Là tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, Hội LHPN Việt Nam xác định bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được thực hiện nhiều nhiệm kỳ, thông qua Cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch"; phong trào "Chống rác thải nhựa" với cam kết quyết tâm thực hiện "Nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần". Nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo chống rác thải nhựa đã được các cấp Hội tích cực triển khai như thu gom, phân loại, xử lý rác thải (biến rác thành tiền, thành thẻ bảo hiểm y tế...); tái chế rác thải nhựa (sử dụng chai nhựa, túi nylon làm gạch sinh thái xây dựng công trình công cộng...

Hội thảo "Bình đẳng giới và phát triển toàn diện trong quản lý chất thải nhựa tại Việt Nam" là diễn đàn thúc đẩy sự tham gia hiệu quả và nâng cao vai trò của phụ nữ trong quản lý chất thải nhựa. Đồng thời, kết nối các tổ chức, cá nhân hoạt động tích cực cho bình đẳng giới quản lý chất thải nhựa.