Bình yên cao nguyên trắng

Sáng hôm nay, một buổi sáng thứ 7 trời mưa phùn nhè nhẹ đặc trưng của tiết mùa xuân, chúng tôi lên đường đến với mảnh đất Si Ma Cai. Lướt nhanh qua chợ phiên Cán Cấu, phiên chợ họp vào sáng thứ 7 hàng tuần với đặc trưng là rất nhiều gia súc như: trâu, bò, ngựa; xe chúng tôi đi thẳng đến thôn Mào Sao Phìn thuộc xã Sín Chéng. Dân cư tại đây gần như toàn bộ đều là người Mông. 

Đặc biệt, nơi đây còn giữ được nét sinh hoạt đặc trưng dưới những nếp nhà trình tường cổ. Những ngôi nhà trình tường bằng chất liệu đất sét vốn không chỉ góp phần làm đẹp cho vùng rừng núi phía Bắc mà còn thể hiện rõ kỹ thuật xây nhà của người dân để thích nghi với địa hình và khí hậu vùng cao giúp cho mùa đông ấm áp hơn, mùa hè mát mẻ hơn.

Những ngôi nhà trình tường ở Bắc Hà có nét đặc trưng riêng, khác với nhà trình tường ở những nơi khác. Không phải những ngôi nhà hình nấm như của người Hà Nhì (Y Tý), mà ở đây nhà dạng khối vuông theo kiểu người Mông xưa. Tường được trình dày dặn, có khi gấp rưỡi nhiều nơi khác. Ngôi nhà trình tường nơi đây lại đắp cao hơn các vùng khác khá rõ nên trông bề thế lắm.

Hiện nay, một số hộ gia đình người Mông ở Si Ma Cai khi xây nhà mới vẫn giữ nét khối kiến trúc vuông kiểu nhà trình tường cổ nhưng đã xây tường và nền xi măng cho sạch sẽ hơn. Các nếp nhà xưa, đặc biệt là những ngôi nhà cổ, bề thế không còn nhiều, cần được bảo tồn, gìn giữ như một di sản văn hoá của địa phương.

Rời Si Ma Cai, sau bữa trưa, chúng tôi đến với bản Liền, một bản khá xa xôi của Bắc Hà mà một vài năm trở lại đây đang được địa phương định hướng phát triển du lịch cộng đồng. Trước khi đi, chúng tôi phải khó khăn lắm mới liên hệ được với người dân bản để nhờ họ chuẩn bị các món đồ chơi cho trẻ nhỏ trong đoàn, bởi bản này sóng điện thoại còn rất yếu. Ngồi trên xe, chúng tôi ai cũng phải trầm trồ khi đi qua những đoạn đường quanh co, hùng vĩ cùng với những khu ruộng bậc thang đang vào mùa nước đổ đẹp tuyệt. Thế rồi, sau những đồi cọ, đồi chè ngút ngàn thì những cụm nhà của bản Liền với nếp nhà sàn đặc trưng kiểu người Tày cũng hiện ra.

Không chỉ lũ trẻ mà cả người lớn cũng rất hào hứng khi được trải nghiệm, chơi các trò chơi dân gian của dân bản như ném còn, đánh én, đánh quay… Sau khi đi thăm những đồi chè hữu cơ, xuống suối trải nghiệm xúc cá thì chúng tôi đến thăm những ngôi nhà sàn nơi đây mới được xây dựng để làm homestay đón khách. Những ngôi nhà đều rộng, đẹp, sạch sẽ, gọn gàng. Và thật thú vị với trải nghiệm cùng nhau ngồi quanh bếp lửa giữa nhà sàn, trò chuyện, nghe kể về những phong tục, bản sắc địa phương, thưởng thức ly trà ấm nóng và nghe tiếng đàn Tính thân thương.

Sáng sớm ngày hôm sau, chúng tôi trở dậy thật sớm để tận hưởng không khí vùng cao Bắc Hà trong trẻo, dễ chịu. Chúng tôi ghé qua chợ phiên Bắc Hà để ăn sáng với bát thắng cố nóng hổi rồi cùng nhau ghé thăm bản Tả Van Chư, một bản xinh đẹp, lãng mạn ở Bắc Hà. Tả Van Chư là bản làng bình yên nằm giữa hai dãy núi Nàn Sín và Cao Sơn. Nơi đây đích thực là điểm đến lý tưởng dành cho những tín đồ muốn "đi trốn" bởi khung cảnh nên thơ, thanh bình.

Ấn tượng nhất với tôi là cảm giác bình yên khi ghé thăm những ngôi nhà cổ xinh xắn nơi đây, ngồi bên bếp lửa ấm nồng than củi, thơm mùi thịt hun khói treo trên gác bếp trong một sáng trời se sắt. Cảm giác như quên hết những lo toan ngoài kia…

Đến chiều, chúng tôi đến với Ngải Thầu thuộc xã Na Hối. Nơi đây dựa vào địa hình thuận lợi, người dân cải tạo những đồi cỏ hoang thành những điểm ngắm cảnh thật lý tưởng. Chúng tôi dừng xe và lên đồi cỏ Ngải Thầu bằng xe ôm. Sau quãng đường quanh co, gập ghềnh, chúng tôi cũng đã đến được đồi cỏ. Thật may mắn khi hôm nay chúng tôi còn "săn" được mây trên khu vực đồi cỏ khiến ai cũng háo hức, say mê. Ngải Thầu không phải là đỉnh núi cao nhất trong khu vực nhưng lại có vị trí rất thuận lợi để ngắm hoàng hôn và đón bình minh. Đỉnh Ngải Thầu có không gian thoáng đãng, tầm nhìn rộng, không bị che chắn bởi các đỉnh núi cao khác, kết hợp cùng thảm cỏ trải dài, khung cảnh nơi đây đủ làm mê đắm du khách.

Ở Bắc Hà còn nhiều bản làng xinh đẹp khác mà bạn có thể ghé thăm như bản Sông Lẫm để chơi thác, ghé Tả Củ Tỷ để ngắm những ruộng bậc thang, ghé Hoàng Thu Phố để "săn" mây và thăm những đồi chè cổ thụ, thăm Bản Phố trải nghiệm làng nghề nấu rượu ngô thơm lừng… Hẹn gặp lại Bắc Hà ở một dịp thật gần, bởi nơi đây bốn mùa xinh đẹp với những nét yên bình, lãng mạn, nguyên sơ, hút hồn hiếm có và người dân thì thân thiện, hồn hậu, hiếu khách, chân thành.