Các chuyên gia y tế ước tính, canxi chiếm khoảng 1,5-2% trọng lượng cơ thể nhưng hầu hết lượng canxi tập trung tại xương và răng, lượng nhỏ còn lại ở trong máu và các mô. Khi vào cơ thể, canxi được tập trung tại xương để thực hiện quá trình cốt hóa xương và thay thế lượng canxi thường xuyên bị mất đi qua nước tiểu, mồ hôi. Ngoài ra, canxi còn tham gia vào điều hòa quá trình đông máu và giảm tính kích thích thần kinh cơ.
Canxi còn tăng cường hệ miễn dịch, giúp con người tăng sức khỏe, chống lại nhiều bệnh tật. Với hệ thần kinh, canxi có vai trò quan trọng trong truyền dẫn thần kinh. Khi cơ thể thiếu canxi thì hoạt động truyền dẫn thần kinh bị ức chế. Ở trẻ em thiếu canxi thường có những biểu hiện khóc đêm, quấy khóc, rối loạn chức năng vận động, hiếu động quá mức…
Người già thiếu canxi thường có biểu hiện thần kinh suy nhược, hay quên, tinh thần không ổn định, mất ngủ hoặc ngủ li bì, dễ cáu, hay ngủ mơ, đau đầu, tính tình thay đổi thất thường.
Cùng các vai trò trên, canxi rất cần thiết cho hệ sinh sản. Cụ thể, tinh trùng muốn gặp được trứng cần có canxi cung cấp năng lượng để di chuyển. Các nhà khoa học đã phát hiện ra, phần đầu của những giác thể trong tinh trùng có mang 1 tinh thể do canxi tạo thành. Khi tinh trùng tiến đến gần tế bào trứng, nhờ có tinh thể canxi mà lớp màng của tế bào trứng bị phá vỡ và tinh trùng chui vào được, để thụ tinh.
Canxi cũng đóng vai trò quan trong hoạt động co giãn của cơ bắp. Thiếu canxi kéo dài thì khả năng đàn hồi của cơ bắp kém. Thiếu canxi khi biểu hiện ở cơ bắp thường là yếu sức, luôn cảm thấy tay chân mỏi mệt rã rời, thể lực suy nhược…
Cần bổ sung canxi thường xuyên và hợp lý
Trong giai đoạn bào thai và trẻ dưới 1 tuổi, canxi rất cần thiết cho sự hình thành và phát triển của xương. Vì vậy, nhu cầu canxi ở phụ nữ có thai, phụ nữ nuôi con bú và ở trẻ nhỏ cao. Còn từ 1 đến 25 tuổi, cơ thể đang phát triển, đặc biệt là bộ xương nên khẩu phần ăn cần có đủ canxi, lượng canxi ăn vào cần nhiều hơn lượng canxi bài tiết ra ngoài để có đủ canxi cung cấp cho quá trình hình thành và phát triển xương.
Khi đến tuổi 25-40, do cấu trúc xương và sự hấp thu canxi ở ruột đã ổn định nên lượng canxi của khẩu phần cần khoảng 800mg/người/ngày. Còn khi đến 40-45 tuổi thì lượng canxi trong cơ thể bị mất mỗi ngày là 0,3-0,5%/năm ở cả nam và nữ.
Phụ nữ trong giai đoạn trước và sau thời kỳ mãn kinh (khoảng 10 năm), lượng canxi bị mất cao hơn nam giới. Vì vậy, phụ nữ ở tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh nhu cầu canxi cao, lượng canxi cần thiết cho cơ thể ít nhất phải đạt 1.000-1.500mg. Với người từ 45 tuổi trở lên ở cả nam và nữ thì lượng canxi trong khẩu phần cũng cần là 1.000-1.500mg/ngày.
ThS Nguyễn Văn Tiến, Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế) cho rằng, thực phẩm giàu canxi gồm sữa, phomát, các sản phẩm từ sữa, tôm, tép, cua, cá nhỏ ăn cả xương, các loại rau lá có màu xanh đậm như rau ngót, rau muống, rau cải... Trong xương cá chứa nhiều canxi vì vậy nên dùng các loại cá nhỏ rán giòn hay kho nhừ để ăn được cả xương. Nên ăn canh cua, tôm, tép giã nhỏ nấu với rau xanh, để cung cấp cho cơ thể cả đạm, canxi và vitamin.
Bên cạnh bổ sung canxi, cần tăng cường các hoạt động thể lực, tập thể dục thể thao ngoài trời để tiếp xúc với ánh sáng mặt trời giúp hấp thu vitamin D, nhằm tăng cường chuyển hóa canxi.