Cả nước có 1,75 triệu lao động trẻ em không hưởng lương

Ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH), cho biết: Tỷ lệ lao động trẻ em tại nước ta thấp hơn tỷ lệ trung bình của toàn thế giới và rất gần với tỷ lệ của khu vực. Một điều rõ ràng là, trẻ em phải lao động sớm sẽ bị ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, tiềm năng phát triển; không đảm bảo điều kiện học hành, gây cản trở việc thụ hưởng những điều kiện chăm sóc sức khỏe, tinh thần và sự phát triển toàn diện của trẻ. Rộng hơn nữa là tình trạng lao động trẻ em tác động tới chất lượng nguồn nhân lực trong tương lai.

Theo kết quả Điều tra quốc gia về lao động trẻ em, hiện nước ta có 1,75 triệu lao động trẻ em. Lao động trẻ em tập trung chủ yếu ở khu vực kinh tế phi chính thức như tham gia lao động trong nông nghiệp, lao động trong hộ gia đình, lao động tự do tại các thành phố. Trong số đó, có đến 34% trẻ em làm việc kéo dài trên 42 giờ/tuần.

Theo ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục trẻ em, thực tế hiện nay, “ranh giới xác định thế nào là lao động trẻ em và trẻ em tham gia lao động là rất khó”. Điều này cần quy định rõ trong quy phạm pháp luật, cần đưa ra những tiêu chí rõ ràng. Qua đó, cần có những quy định về phạm vi đặc thù sử dụng lao động chưa thành niên.

Cụ thể như pháp luật về lao động, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động cần thiết phải xác định rõ thế nào là lao động trẻ em và trẻ em được tham ở mức độ thế nào với một số ngành nghề phù hợp. Ở một số trường hợp, trẻ em tham gia lao động tại hộ gia đình trong thời gian dài, thậm chí có cả công việc nguy hiểm, độc hại gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất, tinh thần, rất cần phải ngăn chặn, đẩy lùi. Tuy nhiên, một mặt khác, trẻ em tham gia lao động ở một số ngành phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe là điều nên khuyến khích để tăng cường kỹ năng sống cho các em.

Tại hội thảo tư vấn xây dựng pháp luật về lao động trẻ em do Bộ LĐ-TB&XH và Tổng chức Lao động quốc tế (ILO) tổ chức ngày 21/3, ông Doãn Mậu Diệp cho biết: Việt Nam đã ban hành hệ thống luật pháp, chính sách đảm bảo hiện thực hóa quyền trẻ em, đặc biệt là phòng ngừa, giảm thiểu lao động trẻ em. Trong Bộ luật Lao động đã có các quy định về độ tuổi lao động tối thiểu, thời giờ và điều kiện làm việc với người chưa thành niên. Luật Trẻ em năm 2016 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/6/2017 tiếp tục có các quy định cụ thể về các hành vi nghiêm cấm bóc lột trẻ em. Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Chương trình phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em giai đoạn 2016-2020.

Về khái niệm “lao động trẻ em”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cũng nhấn mạnh và đề nghị ILO và các đối tác tiếp tục nghiên cứu và làm rõ cũng như những khoảng trống trong vấn đề này, để công tác xây dựng luật pháp về lao động trẻ em được hoàn chỉnh, bảo đảm các quyền của trẻ. Bởi theo Thứ trưởng, Bộ luật Lao động điều chỉnh quy phạm trong nhóm được phép (khu vực chính thức) trong khi lao động trẻ em chủ yếu xảy ra tại khu vực không chính thức như trong các hộ gia đình, bán báo, đánh giày…