Bí quyết giúp phụ nữ sau khi sinh con tránh "xuống cấp" sức khỏe

Tiến sĩ-bác sĩ Trần Thị Hoa, người từng nghiên cứu và điều hành các chương trình đào tạo về Sức khỏe Bà mẹ Trẻ em & Sản khoa thiết yếu của UNICEF, UNFPA, AusAID, nhận thấy chị em ở các thành phố lớn và đô thị của Việt Nam sau khi sinh con đã có nhiều vấn đề sức khỏe và bệnh tật.

Nhiều bệnh đã ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng cuộc sống và gây tốn kém, điển hình như: Thiếu máu khiến da của chị em sau sinh xanh xao hoặc tái nhợt, rụng tóc bất thường, chớm loãng xương, tiểu đường, huyết áp cao, rối loạn hoặc suy giảm thị lực, trầm cảm, suy sụp toàn thân, không loại trừ khả năng tồn đọng các chất độc trong máu mà về lâu dài sẽ tổn hại tới hệ thần kinh trung ương, gan và thận.

Nguyên nhân gây bệnh

Những nguyên nhân phát sinh các bệnh kể trên thường bắt nguồn từ thời kỳ mang thai và có thể đã xuất hiện trước khi có bầu như thức đêm quá đà, lạm dụng các phương tiện nghe nhìn như điện thoại dẫn tới phơi nhiễm sóng điện từ, thiếu tiếp cận với môi trường sống thiên nhiên và ánh sáng mặt trời, ít vận động, dùng biện pháp tránh thai bằng nội tiết và các sản phẩm làm đẹp có thêm nội tiết.

Một số phụ nữ còn kiêng hoặc nhịn ăn, thích dùng đồ ăn sẵn, thực phẩm chế biến công nghiệp từ nguồn được nuôi trồng bằng những chất tăng trưởng hoặc phun thuốc trừ sâu quá quy định, các sản phẩm tinh luyện như dầu ăn công nghiệp, muối tẩy trắng, gạo và các sản phẩm từ gạo xay xát trắng, gia vị công nghiệp, thức ăn nhanh...

Phòng tránh thế nào?

Theo Tiến sĩ - bác sĩ Trần Thị Hoa, để phòng tránh các bệnh "thời công nghệ", chị em nên kết hợp nhiều biện pháp trong đời sống hàng ngày trước khi mang thai - trong thời kỳ thai sản và sau khi sinh con.

- Bất kỳ ở giai đoạn nào trong cuộc đời đều luôn đảm bảo khẩu phần ăn từ nguồn thực phẩm an toàn, hạn chế tối đa sử dụng đồ ăn và thức uống qua chế biến công nghiệp. Xây dựng một khẩu phần ăn cân đối, đủ chất bằng cách ước tính thực phẩm gồm 4 nhóm chính cung cấp đạm, chất béo, đường bột và vitamin. Cùng với khoáng chất đủ số lượng và tỉ lệ sinh năng lượng giữa Đạm - Chất béo - Đường bột ở tuổi sinh sản, mà theo Tổ chức Lương Nông (Food and Argriculture Organization) là khoảng 15% từ đạm, 25% từ chất béo và 60% từ đường bột. Với tỉ lệ này trên cơ sở chế biến và bảo quản đúng cách sẽ tạo những khẩu phần ăn đủ các chất dinh dưỡng và không cần bổ sung các vi chất hoặc thực phẩm chức năng.

- Không nên dùng các sản phẩm làm đẹp có chứa nội tiết vô cơ, nên chọn các biện pháp ngừa thai không nội tiết. Đảm bảo ngủ đủ số giờ mà cơ thể cần (từ 6-8 tiếng/ngày), không thức khuya qua 12 giờ đêm. Tranh thủ tiếp xúc với môi trường tự nhiên có ảnh sáng mặt trời ban mai; không lạm dụng các phương tiện điện tử và nên dùng thiết bị đảm bảo chất lượng tốt; điều tiết trạng thái tinh thần chan hòa với mọi người và suy nghĩ tích cực.

- Để biết cơ thể của mình cân đối hoặc gầy, hoặc thừa cân, nên kiểm soát cân nặng định kỳ hàng tháng qua chỉ số khối cơ thể (BMI: Body Mass Index) bằng cách lấy cân nặng hiện tại chia chiều cao bình phương (cân nặng tính bằng kg, chiều cao tính bằng mét). Khi đã tính ra kết quả BMI của mình đưa vào tra bảng Phân loại BMI của Tổ chức Y tế Thế giới sau đây:

- Để giúp cơ thể thải độc ra ngoài là nhờ chức năng của gan và thận tốt, chính vì thế nên bảo vệ gan và thận bằng cách không lạm dụng thuốc chữa bệnh kể cả giảm đau hạ sốt; Ăn uống thực phẩm giàu đạm động vật có đủ các acid amin cần thiết, tránh phơi nhiễm tia phóng xạ (lạm dụng chụp phim, siêu âm, chụp cắt lớp, chụp cộng hưởng từ); tránh đi máy bay quá nhiều và cũng không lạm dụng các phương tiện nghe nhìn.

"Ngày nay có rất nhiều cây lá cũng thuộc loại thực phẩm, có thể làm thức ăn và đồ uống hỗ trợ để bồi bổ sức khỏe, nên xem xét xuất xứ sản phẩm được bào chế từ những nguyên liệu gì, nguồn gốc từ đâu, các chất phụ gia có đảm bảo tiêu chuẩn an toàn không thì mới dùng", bác sĩ Hoa khuyến cáo.