Các triệu chứng và cách điều trị bệnh sởi ở trẻ em

1. Bệnh sởi ở trẻ em là bệnh gì?

Bệnh sởi là bệnh lây truyền cấp tính qua đường hô hấp, do vi rút sởi gây nên. Bệnh có đặc điểm lâm sàng là sốt, viêm kết mạc mắt, viêm long đường hô hấp và tiêu hoá, có phát ban dát đỏ mọc tuần tự từ mặt đến thân mình. Bệnh sởi ở trẻ em nếu không phát hiện kịp thời có thể thành dịch.

2. Các triệu chứng bệnh sởi ở trẻ em

Thông thường bệnh sởi ở trẻ em diễn ra 4 thời kỳ:

- Thời kỳ ủ/nung bệnh: Từ 8 - 11 ngày, thường không có biểu hiện lâm sàng.

- Thời kỳ khởi phát (giai đoạn viêm long): Kéo dài 3-4 ngày với sốt nhẹ hoặc vừa, rồi sốt cao. Sau viêm kết mạc mắt đỏ có gỉ kèm nhèm và sưng nề mi mắt, viêm xuất tiết mũi, họng; chảy nước mắt nước mũi, ho. Ngoài ra, bé còn có thể có hạch ngoại biên to.

- Thời kỳ toàn phát (giai đoạn mọc ban): Kéo dài 4-6 ngày. Ban mọc trong 3 ngày: Tuần tự mọc ở sau tai, lan ra mặt rồi lan xuống đến cổ, ngực, lưng, tay, ngày thứ 3 lan đến chân. Dạng ban là ban hồng, dát sẩn, ban nhỏ hơi nổi gờ trên mặt da, xen kẽ các ban có khoảng da lành. Ban mọc rải rác hay lan rộng dính liền với nhau thành từng đám tròn 3-6 mm.

- Thời kỳ lui bệnh (giai đoạn ban bay): Ban bay theo thứ tự như nó đã mọc. Sau khi ban bay có để lại vết thâm trên da. Thông thường khi ban bay thì hết sốt, trừ khi có biến chứng thì trẻ vẫn sốt sau khi ban bay.

3. Bệnh sởi ở trẻ em nguy hiểm thế nào?

- Khoảng thời gian bệnh sởi thường hay xuất hiện ở trẻ em là mùa đông xuân, đặc biệt là thời điểm giao mùa. Tuy nhiên, trong một vài năm gần đây, các bác sĩ nhận thấy bệnh sởi ở trẻ em có thể bùng phát vào bất cứ thời điểm nào trong năm.

- Bệnh sởi thường "tấn công" vào trẻ em - đối tượng có sức đề kháng yếu. Đặc biệt là những trẻ được sinh ra ở những bà mẹ chưa có miễn dịch với sởi trước đó hoặc chưa được tiêm phòng.

- Bệnh sởi ở trẻ em chưa có thuốc đặc trị. Phương pháp điều trị cơ bản là điều trị các triệu chứng và biến chứng của bệnh.

- Sau khi mắc sởi, miễn dịch cơ thể trẻ vốn đã yếu sẽ càng giảm sút. Vì vậy, trẻ dễ bị các biến chứng nguy hiểm, nguy cơ tử vong vì bị bội nhiễm. Những biến chứng thường gặp của bệnh sởi:

+ Mù mắt do loét giác mạc

+ Viêm não

+ Tiêu chảy nặng gây mất nước

+ Nhiễm trùng tai

+ Viêm phổi

4. Điều trị bệnh sởi ở trẻ tại nhà thế nào?

Các bác sĩ cho hay, đối với bệnh sởi, nếu đủ điều kiện chăm sóc và cách ly, có thể chăm sóc và điều trị tại nhà cho trẻ:

+ Cách ly riêng trẻ bị nhiễm sởi với các trẻ khác.

+ Nếu sốt cao trên 38.5°C cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt nhưng phải theo chỉ định của bác sĩ.

+ Khi chăm sóc trẻ cần đeo khẩu trang, sau mỗi lần tiếp xúc với trẻ cần rửa tay sát khuẩn sạch sẽ.

+ Vệ sinh sạch sẽ cơ thể trẻ hàng ngày.

+ Giữ vệ sinh phòng ốc, đảm bảo luôn thông thoáng, sạch sẽ.

+ Cắt móng tay để tránh tổn thương da bé khi gãi.

+ Nếu trẻ vẫn còn đang bú mẹ thì vẫn tiếp tục cho bú.

+ Chế biến các món ăn mềm, dễ tiêu và phù hợp với khẩu vị của bé.

5. Cách phòng tránh bệnh sởi ở trẻ em

Để bảo vệ trẻ khỏi những biến chứng không mong muốn do sởi gây ra, các tốt nhất là phòng bệnh. Để phòng ngừa bệnh sởi cho trẻ, bố mẹ cần:

- Tiêm vắc xin đầy đủ: Tiêm vắc xin cho trẻ là biện pháp phòng ngừa bệnh sởi hiệu quả và an toàn nhất. Mũi vắc xin đầu tiên được tiêm khi bé được 9 tháng tuổi, đến khi bé được 18 tháng thì tiêm mũi hai. Ngoài ra, có thể tiêm phòng muộn hơn thời gian trên bởi tiêm phòng muộn không ảnh hưởng tới khả năng miễn dịch bệnh của vắc xin.

- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Tắm rửa sạch sẽ cho bé mỗi ngày, thường xuyên rửa tay bằng nước rửa tay hoặc xà phòng sát khuẩn và hạn chế đưa tay lên mắt, mũi. Ngoài ra, cần vệ sinh miệng, mũi, họng bằng nước muối sinh lý hằng ngày.

- Tăng sức đề kháng cho trẻ bằng việc cho con ăn uống bổ dưỡng, khoa học. Trẻ cần được ăn nhiều vitamin C, vitamin A... để phòng bệnh. Ngoài ra bố mẹ cũng nên để trẻ vận động nhiều hơn. Như thế bé sẽ khỏe mạnh và hạn chế được việc mắc bệnh.

- Giữ vệ sinh môi trường xung quanh: Ngoài việc vệ sinh phòng ốc sạch sẽ, thoáng mát thì cần phải thường xuyên vệ sinh các vật dụng trong gia đình và khu vực vệ sinh chung bằng xà phòng sát khuẩn.

- Cách ly với trẻ bệnh: Khi phát hiện trẻ bị sởi, cần cách ly riêng trẻ bệnh với trẻ lành để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

6. Trường hợp trẻ bị bệnh sởi phải đưa đến bệnh viện khám

Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Vì thế, khi thấy xuất hiện các triệu chứng sau, bộ mẹ cần đưa bé đến các cơ sở y tế kịp thời:

+ Trẻ sốt cao không ngừng (39 - 40°C).

+ Khó thở.

+ Trẻ mệt mỏi, chán ăn, tiêu chảy, không muốn chơi, mất tập trung.

+ Toàn thân nổi ban nhưng vẫn chưa có dấu hiệu hạ sốt.

7. Phân biệt bệnh sởi ở trẻ em khác sốt phát ban, dị ứng như thế nào?

+ Bệnh Rubella (hay bệnh sởi Đức): Thường sốt nhẹ, viêm long đường hô hấp nhẹ, ban dát sẩn dạng sởi nhưng thường ban nhỏ hơn, mọc thưa hơn và mọc sớm ngay trong 1-2 ngày đầu, ban mọc cùng lúc, khi bay không để lại vết thâm, hay có hạch sau tai, chẩm to, đau.

+ Bệnh do virut có phát ban khác (Vi rút Adeno, ECHO, Coxsackie...): Ban giống dạng sởi, nhưng thường mọc toàn thân không theo thứ tự.

+ Ban dị ứng: Ban sẩn cục (ban mề đay) toàn thân không theo thứ tự, thường ngứa, có nguyên nhân dùng thuốc, thời tiết, thức ăn...

8. Trẻ có bị bệnh sởi lần 2 không?

Cho đến nay theo ghi nhận của y văn thế giới, người sau khi mắc sởi sẽ có miễn dịch bền vững suốt đời, nếu người đó không bị mắc các bệnh suy giảm miễn dịch hay không bị các bệnh phải dùng các thuốc corticoid gây suy giảm miễn dịch.