Căn bệnh có thể dẫn đến ung thư đường mật

Theo TS.BS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật, BV Hữu nghị Việt Đức, mỗi năm, khoa Phẫu thuật Gan mật của bệnh viện khám cho hơn 3.000 người bệnh có các bệnh lý về gan mật, thực hiện gần 1.600 ca phẫu thuật, trong đó có hơn 1.000 ca liên quan đến bệnh lý sỏi mật. Tỷ lệ người dân mắc sỏi mật rất cao, 90% các bệnh lý về sỏi đường mật trong và ngoài gan có liên quan bệnh lý về tụy và gan. Các ca bệnh đến khám tại BV Hữu nghị Việt Đức liên quan tới bệnh lý này hầu hết đều ở giai đoạn muộn.

TS Đỗ Tuấn Anh cho biết, sỏi mật xuất hiện do chuyển hóa, đầu tiên sỏi ở trong lòng túi mật sau đó di chuyển vào ống mật chủ, vì lý do nào đó không thể di chuyển tiếp sẽ tạo thành sỏi đường mật ngoài gan hoặc trong gan. Nguy cơ tái phát sỏi trong những trường hợp này cao là do có can thiệp vào đường mật thì khó tránh khỏi nhiễm trùng. Mỗi một lần nhiễm trùng, thành đường mật sẽ không còn nhẵn khiến cho mật lưu thông không tốt sẽ gây ra sỏi.

Theo TS Đỗ Tuấn Anh, ở mỗi người, biểu hiện của sỏi mật không giống nhau nhưng có một số triệu chứng điển hình của sỏi mật là: Đau hạ sườn phải; sốt, ớn lạnh; rối loạn tiêu hóa và vàng da. Với triệu chứng đau hạ sườn phải, cơn đau thường xảy ra ở hạ sườn bên phải hoặc vùng thượng vị lan lên vai phải và ra sau lưng. Tính chất đau thường âm ỉ hoặc dữ dội tùy theo vị trí sỏi xuất hiện.

Người bệnh sỏi mật có thể bị sốt, cảm lạnh do nhiễm trùng đường mật hoặc viêm túi mật. Người bệnh thường sốt cao trên 38^oC kèm cảm giác rét run, vã mồ hôi nhiều sau khi cơn sốt hạ xuống. Ngoài ra, một số bệnh nhân sỏi mật gặp triệu chứng sợ đồ dầu mỡ, ợ chua, đầy bụng, ăn không tiêu… Những triệu chứng liên quan đến rối loạn tiêu hóa này dễ nhầm với một số bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, đau dạ dày nên nhiều người áp dụng cách điều trị không phù hợp.

Người mắc sỏi mật có thể bị vàng da. Tùy vào tiến triển của sỏi mật mà mức độ vàng da của người bệnh khác nhau. Triệu chứng này thường kèm theo hiện tượng ngứa nhiều. Tuy nhiên, khi có những triệu chứng đau kéo dài ở vùng mạn sườn phải: đau âm ỉ hoặc đau dữ dội lan ra sau lưng hoặc vùng thượng vị; sốt cao, vàng da, nước tiểu vàng… thì là lúc bệnh sỏi mật gây biến chứng nặng.

Ăn chín, uống sôi, tẩy giun định kỳ để phòng bệnh

Để phòng bệnh sỏi mật, bác sĩ Đỗ Tuấn Anh khuyến cáo, một trong những nguyên nhân dẫn đến sỏi mật là do thói quen ăn kém vệ sinh, ăn thức ăn sống có ký sinh trùng. Tỷ lệ người dân ở nông thôn mắc bệnh sỏi đường mật cao do tình trạng nhiễm ký sinh trùng. Hiện nay, người dân sống ở thành thị cũng có xu hướng gia tăng mắc các bệnh lý sỏi túi mật, do mọi người thường ăn thức ăn đường phố, đồ ăn nhanh không đảm bảo vệ sinh… Cùng với đó, việc mắc bệnh về chuyển hóa cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi mật. Nếu tình trạng viêm đường mật tái diễn nhiều lần, kéo dài… bệnh có thể tiến triển thành ung thư đường mật.

Các bác sĩ khuyến cáo, người dân nên ăn chín, uống sôi, tẩy giun định kỳ 6 tháng đến 1 năm/lần. Cũng theo TS Đỗ Tuấn Anh, bệnh sỏi túi mật phát hiện rất đơn giản qua siêu âm và làm một số xét nghiệm cận lâm sàng. Nếu người dân thấy đau bụng, đặc biệt đau vùng gan, sốt, có dấu hiệu vàng da… thì cần đến cơ sở y tế thăm khám sớm. Bởi nếu để bệnh diễn tiến nặng sẽ dẫn tới nhiều biến chứng như viêm hoại tử túi mật hoặc sỏi rơi vào đường mật gây biến chứng viêm tụy cấp, tắc mật cấp.