Cần bổ sung quy định cấm hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin của người tiêu dùng

Chiều 5/4, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 3 của nhiệm kỳ khóa XV đã dành thời gian thảo luận, góp ý về dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).

Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông đề nghị bổ sung thêm quy định, cấm hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin của người tiêu dùng cho bên thứ ba khi chưa được sự đồng ý của người tiêu dùng, trừ các trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh chuyển giao thông tin được thu thập phù hợp với quy định của luật này.

Tiếp đó, tại Khoản 3, Điều 18 dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) quy định: Tổ chức, cá nhân kinh doanh phải sử dụng thông tin của người tiêu dùng chính xác, phù hợp với mục đích, phạm vi đã thông báo và phải được người tiêu dùng đồng ý. Đại biểu Dương Khắc Mai cho biết, Luật An toàn thông tin mạng và Thông tư số 20 ngày 12 tháng 9 năm 2017 của Bộ Thông tin và Truyền thông đã đưa ra yêu cầu về nghĩa vụ thông báo của bên kiểm soát dữ liệu hoặc chủ sở hữu hệ thống dữ liệu khi có sự cố hoặc hành vi xâm phạm dữ liệu xảy ra. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát lại nội dung quy định tại dự thảo luật, nhằm đảm bảo sự tương thích, thống nhất nội dung trong các văn bản pháp luật có liên quan.

Đối với các quy định tại Mục 1, Chương III về giao dịch từ xa, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát quy định các nội dung liên quan đến giao dịch điện tử như: giao kết hợp đồng trong giao dịch từ xa (Điều 38), giao dịch trên không gian mạng (Điều 39) cho phù hợp, thống nhất với các quy định tại dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) đang lấy ý kiến.

Tương tự, về các hành vi bị nghiêm cấm tại Điều 10, đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn nhận xét, các quy định như dự thảo chưa bao quát đầy đủ các hành vi có tính chất phổ biến xảy ra trong thời gian gần đây, và đối chiếu với pháp luật liên quan cũng chưa đầy đủ. Do vậy, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung thêm một số hành vi bị nghiêm cấm như: hành vi cung cấp, chia sẻ, phát tán, mua bán và trao đổi trái phép thông tin của người tiêu dùng. Đồng thời đề nghị rà soát thêm các pháp luật liên quan khác đang cấm các hành vi này để đảm bảo bao quát đầy đủ các hành vi này.

Thủ tục rút gọn giải quyết vụ án bảo vệ người tiêu dùng đang "vừa thừa, vừa thiếu"

Liên quan đến các quy định về thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga – Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng, các quy định về thủ tục rút gọn giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đang ở trạng thái "vừa thừa, vừa thiếu", chưa sát với tình hình thực tiễn.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, cần tiếp tục rà soát, tổng kết từ các vụ việc thực tiễn, từ công tác xét xử các vụ án liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để có quy định khả thi, sát với thực tế, hạn chế các trường hợp bỏ sót tình tiết, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên liên quan.

Cũng tại Hội nghị, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đã báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).

Liên quan đến thủ tục rút gọn là một trong 4 phương thức giải quyết bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bên cạnh thương lượng, hòa giải, trọng tài, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng đây là nội dung đã có quy định từ Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010 rồi. Tuy nhiên, thực tế không thực hiện được. Nguyên nhân là do quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Bộ luật Tố tụng dân sự không thống nhất. Một số điều kiện cụ thể về địa điểm cư trú; các yếu tố có liên quan yếu tố nước ngoài … không đồng bộ với nhau.

Do đó, để tiếp tục kế thừa quy định đã có trong Luật hiện hành và đảm bảo câu chuyện thực thi, các cơ quan sửa đổi hoàn thiện Điều 70 và Điều 78 đảm bảo thống nhất giữa Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cần tiếp tục nghiên cứu để hoàn thiện hơn, kết cấu phù hợp khả thi.

Liên quan đến bảo vệ thông tin của người tiêu dùng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, đây là vấn đề rất quan trọng. Bên cạnh các thông tin về nhân thân còn có các thông tin như quá trình giao dịch, các hành vi mua bán cũng là những thông tin quan trọng có thể bảo vệ bởi pháp luật bảo vệ dữ liệu cá nhân và pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. 

Theo đó, đối với những thông tin này, các tổ chức, cá nhân kinh doanh thu thập hoặc các bên thứ ba được ủy quyền khi sử dụng, thu thập thông tin của người tiêu dùng đều phải có sự đồng ý và thỏa thuận của người tiêu dùng. Kể cả qua các giao dịch truyền thống cũng như ứng dụng nền tảng số đều phải có cơ chế đồng thuận của người tiêu dùng mới có thể cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh, các tổ chức trung gian thu thập và xử lý, sử dụng các thông tin của người tiêu dùng theo đúng các mục đích được yêu cầu.