Cần có biện pháp quản lý, loại bỏ biến tướng trong dạy thêm

Minh chứng về nhu cầu dạy thêm, học thêm

Ngày 18/11/2024, Đại học Quốc gia TPHCM đã công bố báo cáo nghiên cứu về đời sống giáo viên mầm non và phổ thông, thực nghiệm tại Bình Thuận, Tây Ninh và Hậu Giang. Kết quả khảo sát 12.500 giáo viên tham gia cho thấy có 25,4% giáo viên cho biết đã dạy thêm trong trường và 8,2% có dạy thêm ngoài trường. 

Việc dạy thêm chủ yếu tập trung vào các môn học như Toán, Văn, tiếng Anh, Lý, Hoá. Trong đó, giáo viên dạy thêm ở cấp tiểu học là 8,6 giờ/tuần, cấp trung học cơ sở là 13,75 giờ/tuần và cấp phổ thông trung học là 14,91 giờ/tuần.

Các thầy cô tham gia khảo sát cho biết, dù lương cơ sở đã tăng từ 1,8 triệu lên 2,34 triệu đồng, thu nhập của giáo viên chỉ đáp ứng 51,8% nhu cầu chi tiêu gia đình hàng tháng. Riêng giáo viên có thâm niên dưới 10 năm đánh giá thu nhập của nghề giáo chỉ đáp ứng trung bình 45,7% nhu cầu chi tiêu hàng tháng của gia đình. 

Với thực tế này, kết quả khảo sát cho thấy, 63,57% giáo viên bày tỏ nguyện vọng được hợp pháp hóa việc dạy thêm, bao gồm cả dạy thêm ở nhà và dạy thêm online, để tăng thu nhập từ chính năng lực của mình.

Xét về góc độ phụ huynh học sinh, vẫn có không ít ý kiến cho rằng đang xảy ra tình trạng học sinh bị ép học thêm dưới nhiều hình thức không minh bạch, gây quá tải cho các em khi phải học nhiều ca và gây tốn kém về tiền bạc cho gia đình. 

Chị Hoàng Vân Anh, phụ huynh học sinh trường THCS Nguyễn Công Trứ (quận Ba Đình, Hà Nội), cho biết, con mình vẫn đi học thêm bởi nhu cầu ôn luyện để thi lớp 10 vì Hà Nội chỉ đáp ứng được 60% học sinh tốt nghiệp THCS được học tại các trường THPT công lập. 

Điều này là hoàn toàn tự nguyện, xuất phát từ nhu cầu của phụ huynh học sinh. Tuy nhiên, chị Vân Anh cho rằng vẫn còn nhiều học sinh vừa phải đi học thêm thầy cô trên lớp lẫn trung tâm bên ngoài. 

Điều này chứng tỏ trên lớp, giáo viên chưa truyền đạt được hết kiến thức cho học sinh hoặc thời lượng học chưa đủ để giáo viên làm được việc đó.

Đặc biệt, không ít phụ huynh bức xúc bởi tình trạng con em không học thêm thì kết quả đánh giá thấp, nội dung các bài kiểm tra không được giảng trên lớp học mà chỉ có ở phần học thêm.

Chị Vân Anh đề xuất, nhà nước nên để các trung tâm giáo dục có giấy phép tổ chức dạy thêm, còn nếu để giáo viên tự ý dạy thêm thì vừa không quản lý được là do tự nguyện hay ép buộc vừa không thu được thuế thu nhập.

Bộ Giáo dục chủ trương cấm hành vi vi phạm đạo đức về dạy thêm

Nêu quan điểm về vấn đề dạy thêm, học thêm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cảnh cho rằng, chỉ việc học thêm với mục đích có điểm không đúng với năng lực thực sự do người dạy thêm không khách quan mới là điều cần chấm dứt vì thực tế nhu cầu dạy thêm, học thêm vẫn tồn tại. 

Do đó, Bộ GD-ĐT cần phối hợp với các cơ quan để đưa ra quy định cụ thể cũng như cơ chế quản lý đối với vấn đề này. Trong dự án Luật Nhà giáo cần có cơ chế quản lý về việc dạy thêm, học thêm.

Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn khẳng định, chủ trương của Bộ là không cấm dạy thêm nhưng cấm những hành vi vi phạm đạo đức về dạy thêm, trong đó có việc "giáo viên ép buộc học sinh học thêm". 

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ GD-ĐT đang xây dựng quy định mới, loại bỏ các thủ tục hình thức. Chẳng hạn, thay vì xin phép hiệu trưởng để được dạy thêm ngoài nhà trường với học sinh chính khóa của mình, thầy cô có thể dạy nhưng cần lập danh sách học sinh, báo cáo hiệu trưởng và cam kết không bắt buộc các em.

 Đồng thời, giáo viên không sử dụng những ví dụ, câu hỏi, bài tập đã dạy thêm để kiểm tra, đánh giá học sinh.

Đồng tình với biện pháp này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Cảnh đề xuất, nếu cơ sở giáo dục nào cho phép thầy cô của mình dạy thêm cho chính học sinh của mình thì các bài kiểm tra ở đó phải được lấy ngẫu nhiên từ ngân hàng câu hỏi với đầy đủ các độ khó trước khi làm bài kiểm tra, phản ánh đúng năng lực học sinh, đảm bảo công bằng cho tất cả học sinh.

Bên cạnh đó, Bộ GD-ĐT cũng đề xuất đưa dạy thêm vào ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nhằm tránh biến tướng, giúp thuận lợi trong quản lý, đảm bảo quyền lợi của cả thầy và trò.