Cần xóa bỏ cơ chế "xin – cho" trong phân cấp, phân quyền bộ máy Chính phủ

Sáng 22/7, tiếp tục ngày làm việc thứ 3 kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV, ĐBQH nghe Chính phủ trình bày phương án cơ cấu tổ chức nhiệm kỳ khóa XV, theo hướng giữ nguyên cơ cấu như hiện tại. Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đánh giá tổng quát cơ cấu tổ chức nhiệm kỳ 2016 – 2021.

Đánh giá cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, đại diện cơ quan thẩm tra – Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, qua thảo luận, các thành viên Ủy ban Pháp luật cơ bản nhất trí với đánh giá về những kết quả đạt được và những tồn tại, hạn chế trong tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo cơ cấu tổ chức nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV như trong Tờ trình.

Theo đó, cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm 18 Bộ và 04 cơ quan ngang Bộ tuy là giữ ổn định từ nhiệm kỳ khóa XII nhưng trong nhiệm kỳ khóa XIV, các Bộ, cơ quan ngang Bộ tiếp tục được sắp xếp, kiện toàn theo mô hình tổ chức quản lý đa ngành, đa lĩnh vực và không ngừng được bổ sung, hoàn thiện cả về quy mô, phạm vi quản lý để bảo đảm bao quát tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.

Bên cạnh đó, một số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật cho rằng việc thực hiện cơ cấu tổ chức của Chính phủ trong nhiệm kỳ qua vẫn còn những việc phân công, phối hợp chưa thật rõ, hợp lý về thẩm quyền và trách nhiệm.

"Đặc biệt, kết quả thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế còn hạn chế do sự thiếu quyết liệt ở một số cơ quan, đơn vị, công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm hiệu quả chưa cao. Do đó, đề nghị Chính phủ nhiệm kỳ tới cần quan tâm, xác định rõ trách nhiệm, đề ra giải pháp hiệu quả và kiên quyết lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện, khắc phục các tồn tại, bất cập nêu trên" – ông Hoàng Thanh Tùng cho hay.

Đánh giá thẩm tra phương án cơ cấu Chính phủ nhiệm kỳ mới theo hướng giữ nguyên như hiện tại, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, cơ quan thẩm tra nhất trí phương án giữ cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV như nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, gồm 18 Bộ, 04 cơ quan ngang Bộ.

"Việc giữ ổn định cơ cấu tổ chức của Chính phủ sẽ là cơ sở để tiếp tục phát huy ưu điểm và kết quả hoạt động của Chính phủ đã đạt được trong nhiệm kỳ khóa XIV, bảo đảm yêu cầu chỉ đạo, điều hành trong điều kiện Chính phủ tập trung thực hiện "mục tiêu kép" – ông Tùng cho hay.

Tuy nhiên, để thực hiện tốt hơn chức năng nhiệm vụ của Chính phủ nhiệm kỳ mới, Ủy ban Pháp luật đề nghị Quốc hội lưu ý Chính phủ quan tâm một số vấn đề sau:

Thứ nhất, cần xây dựng lộ trình tiếp tục thực hiện việc kiện toàn cơ cấu tổ chức của Chính phủ để đáp ứng đầy đủ yêu cầu của Quốc hội, trong đó, có yêu cầu "một cơ quan thực hiện nhiều việc và một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì thực hiện và chịu trách nhiệm chính".

Thứ hai, việc "đẩy mạnh phân cấp, phân quyền" cần gắn với các điều kiện bảo đảm thực hiện, xóa bỏ cơ chế "xin - cho", đề cao trách nhiệm của các Bộ, tăng tính chủ động, tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp, phân quyền. Vấn đề này còn liên quan chặt chẽ đến các luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội , do vậy, đề nghị Chính phủ lưu ý chỉ đạo rà soát để đề xuất sửa đổi, bổ sung, bảo đảm đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện.

Thứ ba, cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ và rà soát kỹ các nội dung giao thoa giữa các Bộ, cơ quan ngang Bộ để sớm có phương án giải quyết triệt để, đồng thời, đẩy mạnh sắp xếp cơ cấu tổ chức bên trong các Bộ, đặc biệt là đối với các tổng cục và tổ chức tương đương tổng cục thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ.