Đền - Chùa Mõ là di tích lịch sử cấp quốc gia được xếp hạng năm 1992, thuộc xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng, là nơi thờ công chúa Quỳnh Trân (thời nhà Trần) về lập am tu hành, khai khẩn đất hoang giúp dân lập nghiệp.

Tương truyền, để điều hành công việc hằng ngày, bà nghĩ ra cách dùng tiếng mõ. Công chúa Quỳnh Trân được mọi người trong vùng gọi với tên trìu mến “Bà Chúa Mõ”. Năm 1284, một năm sau khi công chúa Quỳnh Trân về lập am tu hành, bà đã trồng cây gạo này. Trải qua trên 700 năm thăng trầm của lịch sử dân tộc và thiên tai, bão gió, cây đại thụ này vẫn sừng sững vươn mình nẩy lộc, đâm chồi, tỏa bóng mát, nở hoa rực rỡ trước sân đền.

Cây gạo có đường kính trên 2m, với chiều cao cây là 30m, tỏa bóng trên một diện tích rộng lớn trước sân đền.

Từ gốc thân cây chính còn mọc thêm thân phụ bên cạnh, từ xa nhìn lại giống như hình ảnh người mẹ đang ôm ấp, vỗ về đứa con nhỏ. Vì thế, người dân trong vùng tin rằng, những cặp vợ chồng hiếm muộn đường con cái, chỉ cần cùng nhau đến chạm vào phần vỏ nơi gốc hay khấn xin “Bà chúa Mõ” và lấy một chút vỏ cây về đem gối đầu giường, sẽ nhanh chóng có con.

Người dân lấy làm lạ là qua hàng trăm năm phát triển, nhưng cây gạo này không có cành nào làm hư hại đến mái đình, vì cứ mọc gần đến thì sẽ tự khô héo, mục nát.

Cứ vào ngày 12 tháng 2 (Âm lịch), người dân lại khênh long đình bát biểu và bài vị của Công chúa Quỳnh Trân được thờ trong đền ra đàn cầu mưa trước đình, mong muốn cho một năm mưa thuận, gió hòa.

Có trên 700 năm tuổi nên thân cây phát triển thành nhiều cành, với nhiều dáng thế đẹp mắt. Vào mùa nở hoa, hoa gạo nở đỏ rực sân đền.

Về mùa hoa gạo nở, người con xa quê và khách thập phương thường đến vãn cảnh, chụp ảnh lưu niệm bên cây đại thụ này.

Năm 2011, cây gạo này được Hội bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là Cây Di sản Việt Nam (xếp thứ 65 trong 70 cây được tổ chức này vinh danh và là cây gạo duy nhất trong danh sách). (Ảnh: Minh Khang)

Năm 2012, cây gạo này tiếp tục được Trung tâm xác lập kỷ lục Việt Nam công nhận và tôn vinh là cây gạo nhiều năm tuổi nhất Việt Nam. (Ảnh: Minh Khang)