 |
| Nhiều cha mẹ Việt đã bỏ qua triết lý vàng nuôi dạy con thành công. Ảnh minh họa internet. |
Chị Nguyễn Thị Thu (Tokyo, Nhật Bản) rất tâm đắc khi nghe chia sẻ của một nữ sinh Việt giành được học bổng Harvard. Bí quyết thành công của em là nhờ cha mẹ dạy rất kỹ: Hãy cho con tự quyết định, tự chịu trách nhiệm và cho con ngủ sớm (10 giờ là tốt nhất với trẻ đi học). Hai điều này vốn là triết lí vàng của cha mẹ nuôi dạy con thành công ở Nhật và các nhà giáo dục Nhật cũng viết trong sách như vậy. Tuy nhiên, các cha mẹ Việt Nam lại không coi trọng hai điều này.
Phân tích về vấn đề cho con tự quyết định, tự chịu trách nhiệm, chị Thu cho biết: Trong một cuốn sách dạy con của người Nhật, tác giả đã điều tra với hàng ngàn học sinh đỗ vào các trường top đầu của Nhật về bí quyết nào khiến học sinh đó thành công và điều gì khiến các em cảm thấy hạnh phúc nhất, biết ơn nhất khi cha mẹ làm cho mình? Câu trả lời là: Ba mẹ đã luôn cho em tự quyết định mọi thứ liên quan đến bản thân, họ chỉ đưa ra lời khuyên, còn quyền quyết định cuối cùng là do chính em. Vì chỉ khi được tự mình quyết định, em mới có trách nhiệm với quyết định ấy, cũng như có trách nhiệm với việc mình làm.
Việc học ngoại khóa môn gì, học thêm môn gì là do con. Tuy nhiên, ở Việt Nam, đa phần cha mẹ là người quyết định, dù con không thích, dù con không có khả năng. Cha mẹ kiểm soát và lo cho con mọi thứ, từ học gì, chơi với ai, ăn gì... Trong mắt cha mẹ Việt truyền thống thế mới là thể hiện tình yêu dành cho con. Chính điều đó khiến đứa trẻ bị tước đoạt đi mọi cơ hội đưa ra phán đoán và quyết định. Chúng chỉ việc ngồi lên một cỗ xe đã được cha mẹ thuê sẵn người lái và lộ trình có sẵn chạy thẳng đến trường đại học mà cha mẹ muốn, rồi sau đó là một chỗ làm khi ra trường. Biết bao đứa trẻ Việt Nam đã, đang và sẽ lớn lên như thế.
 |
| Nhiều cha mẹ không cho con tự quyết định và tự chịu trách nhiệm. Ảnh minh họa internet. |
Từ kinh nghiệm của bản thân, chị Thu cho rằng, năng lực phán đoán để đưa ra quyết định là một trong những năng lực quan trọng nhất của mỗi con người, đặc biệt là với những ai làm lãnh đạo. Cuộc sống này là sự lựa chọn, mà ở đó nếu bạn có năng lực phán đoán giỏi, bạn sẽ đưa ra được lựa chọn tốt cho cuộc đời mình. Năng lực ấy rất cần phải có nhiều trải nghiệm trong quá khứ để tích lũy thành kinh nghiệm. Chính những lần thành công hay thất bại ấy sẽ rèn cho bạn một kỹ năng phán đoán tình huống, cũng như một giác quan thứ sáu.
Đôi khi, sự lựa chọn không phải nhờ lí trí, nó còn cần trực giác nhạy bén, mà trực giác chỉ được xây nên nhờ trải nghiệm. Mình tuộc nằm lòng một câu nói của Einstein: "Trực giác là thứ duy nhất thực sự có giá trị, là món quà tặng thiêng liêng mà Thượng Đế ban cho mỗi con người". Rất nhiều những thành tựu khoa học được khám phá đều nhờ trực giác.
Chị Thu nhấn mạnh với các cha mẹ: Trực giác được hình thành từ chính những trải nghiệm của con với thiên nhiên, kỹ năng phán đoán được hình thành từ chính những công việc hàng ngày như việc nhà, dọn phòng, phơi quần áo, dọn bát đĩa, đi đổ rác, quét nhà... Vì thế, thay vì để mẹ nai lưng ra làm, hãy để con được làm chính những điều ấy. Bởi, đứa trẻ có kỹ năng sống giỏi nhất, biết quan tâm đến người khác, biết tự lập cho cuộc sống của chính mình, học tập giỏi giang nhất chính là những đứa trẻ giỏi làm việc nhà.
 |
| Ngủ sớm, ngủ đủ giấc rất quan trọng với trẻ nhỏ và học sinh. Ảnh minh họa internet. |
Liên quan đến việc cho con ngủ trước 10 giờ tối, chị Thu cho biết: Ngủ đủ giấc rất quan trọng với trẻ nhỏ và học sinh. Vì không ngủ đủ giấc, đi ngủ muộn - dậy muộn khiến tinh thần trẻ rất uể oải, hay cáu gắt, không thể tập trung nghe giảng trên lớp rồi ngủ gục trong giờ. Vì thiếu ngủ, cơ thể trẻ cũng không còn năng lượng để vận động, mà thiếu vận động lại dẫn đến bộ não không được kích hoạt, cứ thế tạo nên một vòng luẩn quẩn.
Nhiều mẹ than phiền phải cho con học đến 11 giờ khuya mới xong bài tập. Các mẹ cần thay đổi thói quen này bằng việc tính thời gian cho con. Hôm nay bài tập môn này con chỉ được làm trong khoảng thời gian nhất định, để 10 giờ tối đi ngủ. Nếu đến giờ đi ngủ mà con chưa làm xong thì vẫn phải dừng lại. Hôm sau bị điểm kém con sẽ tự biết cách điều chỉnh thời gian để cố học xong trước 10 giờ. Nuôi con đừng nhìn vào thành tích ngay trước mắt với tầm nhìn ngắn hạn. Mọi người thử nghĩ đến năng lực cần thiết con cần ở 18 năm sau là gì thì sẽ nhận ra, đâu là điều quan trọng hơn.