Chánh án Nguyễn Hòa Bình: "Trại giam sẽ làm các cháu trở nên chai sạn với hình phạt phạm tội"

Hạn chế tối đa đưa các cháu vào trại giam

Sáng 8/6, thảo luận tại tổ về dự án Luật Tư pháp người chưa thành niên, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hoà Bình cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên tham gia Công ước của Liên Hiệp Quốc về quyền trẻ em. Tại Công ước này có khuyến cáo các quốc gia thành viên phải có đạo luật riêng về tư pháp cho người chưa thành niên độc lập. ASEAN có 10 nước thì hiện nay chỉ còn 2 nước chưa có Luật Tư pháp cho người chưa thành niên, trong đó có Việt Nam.

Dù việc xử lý người chưa thành niên phạm tội đã được quy định trong 10 luật khác, song theo chánh án, việc xử lý mà cần tới 10 đạo luật thì rất khó khăn cho các cơ quan tư pháp, cần tích hợp vào một luật riêng để xử lý vừa nghiêm khắc, vừa nhân văn.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình nhận định hình phạt hiện nay với người chưa thành niên phạm tội không hợp lý, rất bất cập và quá nặng. Các cháu phạm tội, kiến thức pháp luật không có, ngay lập tức bắt tạm giam đưa vào trại, việc này chỉ làm các cháu dễ tái phạm. Trong khi việc áp dụng biện pháp chuyển hướng đưa các cháu khỏi nhà tù, tỷ lệ phạm tội giảm khoảng 85%. Ông Bình thông tin, ở dự thảo cho phép bắt, kiểm soát tại nhà bằng các biện pháp tư pháp chuyển hướng, kiểm soát bằng các thiết bị điện tử, không cho ra ngoài.

Chánh án Nguyễn Hòa Bình chỉ rõ việc dự luật được xây dựng trên kinh nghiệm của nhiều nước và khuyến cáo của Liên Hiệp Quốc. Trong đó, rất nhiều yêu cầu tiến bộ trong luật này, vừa nghiêm khắc để bảo đảm an toàn trật tự xã hội.

Nhân văn có phải là thả tội phạm ra đường?

Ông Bình cho biết, một số cơ quan băn khoăn là chúng ta nhân văn quá với các cháu, có phải thả tội phạm ra đường không? Về vấn đề này, ông Nguyễn Hòa Bình cho hay, ở các nước, trẻ em là đối tượng giáo dục là chính, chứ không phải trừng phạt là chính.

"Nhà tù không bao giờ được coi là môi trường giáo dục tốt cả. Con cháu chúng ta đưa vào trường chuyên, lớp chọn. Nhưng nếu các cháu có lỗi và sử dụng biện pháp nhà tù thì không đúng. Coi biện pháp xử thật nặng để có tính răn đe với các cháu là sai lầm. Roi vọt, trại giam sẽ làm các cháu trở nên chai sạn với hình phạt phạm tội", ông Bình nhìn nhận.

Với người lớn, toàn bộ quá trình phạm tội phải được công khai nhưng Chánh án nhấn mạnh với người chưa thành niên, phải nghĩ đến cuộc đời rất dài của các cháu sau này. Nếu bị công khai, các cháu sẽ bị xã hội kỳ thị, phần đời còn lại sẽ rất mong manh. Vì vậy thông tin phạm tội của các cháu phải được bảo mật.

Theo ông, với những hành vi như đánh nhau, ăn cắp vặt trong siêu thị…. hoàn toàn có thể áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng, không nhất thiết phải đưa vào trại giam. "Thế giới đã chứng minh và chỉ áp dụng biện pháp trừng phạt đưa vào nhà tù khi không còn giải pháp nào khác. Đừng hy vọng tù thật nhiều, phạt thật nhiều, tình hình tội phạm sẽ giảm. Đó là quan điểm sai", ông Bình nói thêm.