Cho vay trái quy định pháp luật, trách nhiệm ngân hàng thế nào?

Tháng 11/2020, Thanh tra TPHCM đã ban hành Thông báo Kết luận Thanh tra về "Việc chấp hành quy định pháp luật trong thực hiện Dự án nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh tại phân khu số 11B, đường Nguyễn Hữu Thọ do Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại – Sản xuất – Xây dựng Đông Mê Kông làm chủ đầu tư".

Hàng loạt vi phạm pháp luật của Chủ đầu tư

Dự án nhà ở tái định cư kết hợp kinh doanh tại phân khu số 11B Nguyễn Hữu Thọ (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TPHCM) do Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại – Sản xuất – Xây dựng Đông Mê Kông làm chủ đầu tư. Quá trình thanh tra dự án, Thanh tra TPHCM phát hiện nhiều sai phạm, thiếu sót từ khi chuẩn bị đầu tư đến thực hiện đầu tư dự án.

Thanh tra TPHCM kết luận, chủ đầu tư thiếu trách nhiệm và các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cũng thiếu kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, thuế... nên cần phải xem xét, chấn chỉnh.

Công ty Đông Mê Kông làm chủ đầu tư dự án vi phạm trên nhiều lĩnh vực đất đai, xây dựng, nhà ở, kinh doanh bất động sản, như: Công ty chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất; chưa hoàn thành thủ tục về quyền sử dụng đất; chưa kê khai với chính quyền địa phương về việc triển khai dự án; chưa báo cáo định kỳ 3 tháng/lần về tình hình thực hiện dự án...

Thanh tra TPHCM xác định, Công ty Đông Mê Kông cũng chưa xây dựng và bàn giao các công trình trên đất khi chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất trên thực địa, xây dựng công trình ngoài phạm vi cho phép, sử dụng nhà thầu thi công xây dựng không có chứng chỉ năng lực hoạt động. Công ty Đông Mê Kông còn bán 298 căn hộ tại dự án khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Đến nay, dự án đã trễ hạn 24 tháng so với thời hạn được chấp thuận đầu tư nhưng vẫn chưa hoàn thành bàn giao đưa công trình vào sử dụng, chưa quyết toán đầu tư nên chưa có căn hộ để bàn giao cho thành phố phục vụ mục tiêu tái định cư cho người dân.

VPBank cho vay khi doanh nghiệp chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Kết luận nêu rõ, Công ty Đông Mê Kông đã thế chấp phần đất diện tích 22.931,2 m2 thuộc Phân khu 11B cho Ngân hàng VPBank khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là chưa thực hiện đúng Khoản 1, Điều 168, Luật Đất đai năm 2013 quy định về thời điểm được thực hiện các quyền của người sử dụng đất.

Trách nhiệm này thuộc về đại diện pháp luật Công ty Đông Mê Kông và Ngân hàng VPBank thời kỳ có liên quan.

Bên cạnh những sai phạm của Công ty Đông Mê Kông và Ngân hàng VPBank, Sở Xây Dựng TPHCM cũng có một số sai phạm. Cụ thể: Sở Xây dựng đã cấp Giấy phép xây dựng số 79/GPXD ngày 07/6/2016 khi Công ty Đông Mê Kông chưa duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình phân khu 11B1 thuộc khu dân cư Đông Mê Kông, chưa được cơ quan có thẩm quyền bàn giao trên thực địa, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

UBND huyện Nhà Bè chưa điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/500 khu dân cư Đông Mê Kông và sau đó, tiếp tục cấp Giấy phép xây dựng số 158/GPXD ngày 20/9/2016 khi Công ty chưa thực hiện các nội dung ghi tại Giấy phép xây dựng số 79/GPXD nêu trên.

Thanh tra TPHCM đã đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Chi nhánh TPHCM kiểm tra việc thế chấp phần đất diện tích 22.931,2 m2 thuộc phân khu 11B liên quan đến Hợp đồng tín dụng số 268/2016/HDTD/CMB ngày 23/12/2016 giữa VPBank và Công ty Đông Mê Kông để xử lý theo quy định của pháp luật.