Lần đầu tiên tôi thấy con Smoke là khi nó đang ở trong đống lửa! Hôm ấy, tôi cùng 3 đứa con nhỏ của mình đến bãi rác nằm ngoài thị trấn để đốt rác như thường lệ và phát hiện một con mèo bị vùi trong đống gạch đang cháy âm ỉ.
- Con sẽ cứu nó! - Scott kêu lên.
Chúng tôi mang con mèo về nông trại. Trong lúc mấy mẹ con tôi đang chăm sóc cho nó thì chồng tôi, Jim, trở về nhà sau một ngày dài sửa hàng rào mệt lử. Jim chẳng ngạc nhiên, vì đây không phải là lần đầu tiên chúng tôi đón chào anh về nhà bằng một con thú bị thương. Dù miệng lúc nào cũng càu nhàu nhưng trong lòng Jim cũng không nỡ nhìn thấy chúng đau đớn. Vì thế, anh thường giúp chúng tôi làm chuồng, lo chỗ nằm, làm rào và thanh nẹp cho những con chồn, thỏ và chim mà chúng tôi đem về. Tuy nhiên, lần này thì khác. Đây là một con mèo, mà Jim thì chẳng thích mèo chút nào.
Chẳng những thế, con mèo này lại không bình thường. Trên thân thể nó, những chỗ đáng lẽ được phủ lông mượt giờ chỉ toàn là vết bỏng. Đôi tai của nó không còn và chiếc đuôi thì bị cháy đến lộ cả xương. Các gan bàn chân nhỏ bé có thể vẫn thường in dấu trên mui những chiếc xe hơi hay xe tải đầy bụi thì nay cũng không thấy. Nó chẳng còn hình dạng của một con mèo - ngoài đôi mắt to xanh thẳm cầu xin sự giúp đỡ. Thế là chúng tôi chữa trị vết thương cho nó cẩn thận. Chúng tôi còn đặt tên cho nó là Smoke (nghĩa là "khói") để kỷ niệm lần đầu tìm thấy nó.
Sau 3 tuần, chúng tôi có thể bôi thuốc mỡ chữa bỏng cho con Smoke, khiến toàn thân nó trở thành một khối màu xanh lạ kỳ. Đuôi nó thì đã gẫy lìa và bộ lông mượt mà đầy hãnh diện của loài mèo cũng chẳng còn một sợi nào nhưng cả tôi lẫn bọn trẻ đều “ngưỡng mộ” Smoke.
Tuy nhiên, Jim lại không như vậy. Thế nên, Smoke chẳng quý anh. Tại sao ư? Vì anh có thứ dụng cụ mồi ống điếu gồm diêm quẹt và cái đèn khi đốt cháy bập bùng. Mỗi lần anh đốt chiếc đèn này lên, con Smoke lại trở nên hoảng sợ và quáng quàng bỏ chạy. Có lần nó còn làm đổ cả tách cà phê và chiếc đèn của anh trước khi chạy biến vào ống thông gió.
- Tại sao mày chẳng để tao yên chút nào thế này? - Jim rên rỉ.
Tuy vậy, càng ngày con Smoke càng quen dần với cái ống điếu và chủ nhân của nó hơn. Nó nằm trên chiếc ghế tràng kỷ, nhìn trừng trừng vào Jim khi anh hút ống điếu và phà khói thuốc ra. Một hôm, Jim nhìn tôi cười khúc khích:
- Cái con mèo chết tiệt này, nó làm anh thấy tội lỗi quá!
***
Sau gần 1 năm ở với chúng tôi, con Smoke trông vẫn thảm hại, chẳng khác cái giẻ rách là mấy. Còn thằng Scott nhà tôi lại trở nên nổi tiếng trong đám bạn vì có một con mèo xấu nhất nước - mà cũng có thể là xấu nhất trần đời.
Dần dần và cũng hết sức lạ lùng, Jim trở thành người mà con Smoke quan tâm nhất. Chẳng bao lâu sau, tôi nhận thấy một sự thay đổi ở Jim. Giờ đây, ít khi anh hút thuốc trong nhà và vào một tối mùa đông, tôi hết sức ngạc nhiên khi thấy anh ngồi trên ghế với con mèo nhỏ xấu xí đang nằm cuộn trong lòng anh. Trước khi tôi kịp lên tiếng thì Jim đã lầm bầm, nói cộc lốc như để phân trần:
- Em biết không, có lẽ nó lạnh, nó không có lông mà.
Sang năm thứ 2, một điều kỳ diệu xảy ra. Lông con Smoke bắt đầu mọc lại. Những sợi lông trắng bé xíu, mềm mại và đẹp hơn cả lông của các chú gà tơ dần dần mọc dài hơn biến con mèo bé nhỏ xấu xí của chúng tôi thành một làn khói mỏng.
Jim ngày càng thích làm bạn với con Smoke. Có lúc anh còn ôm nó theo khi ra ngoài thăm đàn gia súc, ghì sát nó vào chiếc quần vải bông của anh.
***
Hôm ấy, Smoke cùng Jim đi kiếm một con bé trong làng bị lạc. Cuộc tìm kiếm kéo dài trong nhiều giờ liền. Cứ mỗi lần dừng lại và bước ra khỏi xe phóng mắt tìm kiếm, Jim luôn để cửa xe mở. Bên ngoài là những cánh đồng nứt nẻ đầy những đám cỏ khô. Xa xa phía chân trời báo hiệu một cơn bão sắp đến, vậy mà vẫn không thấy dáng con bé đâu. Cảm thấy chán nản, không chút suy nghĩ, Jim thò tay vào túi lấy hộp diêm và quẹt lên. Một tia lửa bắn xuống mặt đất và trong vài giây, cánh đồng bốc cháy.
Lòng rối bời, Jim chẳng còn tâm trí nào nghĩ đến con mèo. Chỉ sau khi dập tắt đám cháy và tìm ra con bé, anh mới quay về và chợt nhớ:
- Con Smoke đâu rồi! - Jim kêu lên - Chắc nó đã nhảy ra khỏi xe? Hay là nó đã về nhà?
Không phải! Chúng tôi đều biết con Smoke không bao giờ có thể tìm đường về nhà từ một nơi cách xa đến 2 dặm. Trời bắt đầu đổ mưa khiến sự việc càng thêm rắc rối. Mưa nặng hạt đến nỗi chúng tôi không thể nào ra ngoài tìm kiếm nó.
Jim trở nên quẫn trí và tự đổ lỗi cho mình. Chúng tôi bỏ cả ngay hôm sau để tìm kiếm, vừa mong Smoke cất tiếng kêu để chúng tôi biết mà tìm đến, vừa hiểu là nó khó có thể sống sót nếu gặp phải thú dữ. Song, rốt cuộc cũng chẳng ích gì!
2 tuần sau, vẫn không thấy con Smoke về nhà. Chúng tôi e rằng nó đã chết đâu đó rồi vì khi mùa mưa bắt đầu thì cũng là lúc bầy diều hâu, chó sói và lũ chó hoang đi kiếm thức ăn.
***
Sau đó, khu vực chúng tôi lại bị một cơn mưa bão lớn chưa từng thấy ập đến. Nước từ trên trời như trút hết xuống đây. Đến sáng, nước lũ phủ kín hàng dặm, khiến cho muông thú và trâu bò phải trôi dạt đến các đảo nằm rải rác ở những nơi cao hơn. Những con thỏ, gấu trúc, sáo và chuột sa mạc sợ hãi chờ nước rút bớt, trong khi Jim và Scott bì bõm lội nước đưa đàn bê khát sữa về với mẹ của chúng an toàn.
Giữa lúc tôi cùng các con gái đang chăm chú quan sát thì đột nhiên Jaymee kêu:
- Ba ơi! Có một con thỏ nhỏ xíu tội nghiệp nằm kia kìa. Ba cứu nó được không?
Jim lội đến chỗ con vật nằm, khi anh đưa tay ra định bế sinh vật bé nhỏ ấy lên, anh bỗng giật bắn mình lùi lại như thể đang hoảng sợ. Anh reo:
- Không thể tin nổi. Chính là con Smoke! - Giọng anh vỡ ra - Ôi! con Smoke bé bỏng tội nghiệp!
Mắt tôi ứa lệ khi con mèo bé nhỏ thảm hại từ từ bò vào đôi găng tay giang rộng của Jim - người mà nó đã mỗi lúc mỗi dành nhiều tình cảm quý mến hơn. Anh ôm chặt cơ thể đang run rẩy của nó vào ngực, thủ thỉ những lời êm ái rồi nhẹ nhàng lau sạch bùn trên mặt nó. Suốt thời gian đó, con mèo dán chặt đôi mắt xanh vào anh với sự cảm thông không thành lời. Jim đã được tha thứ.
***
Smoke lại về nhà. Nhìn nó ngoan ngoãn để chúng tôi chăm sóc, trong lòng chúng tôi thấy vui hơn vì nó dường như đã khỏe lên.
Nhưng con Smoke chưa bao giờ thật sự khỏe mạnh. Một buổi sáng, chúng tôi thấy nó nằm rũ trong chiếc ghế của Jim. Tim nó đã ngừng đập.
Khi tôi bọc thân thể nhỏ xíu ấy trong chiếc khăn quàng cổ màu đỏ của Jim và đặt nó vào chiếc hộp đựng giày của lũ trẻ, tôi nghĩ về nhiều thứ mà chú mèo yêu quý đã dạy chúng tôi: Lòng tin cậy, sự thương yêu và tinh thần đấu tranh với những điều lạ thường, dù tất cả mọi người xung quanh cho rằng bạn không thể thắng. Nó nhắc nhở chúng tôi rằng không phải bề ngoài - mà chính những gì nằm sâu trong trái tim chúng ta - mới là điều đáng quý.