Chủ quan với bệnh đường tiêu hóa dễ mắc ung thư dạ dày

Bệnh nhân mới được phẫu thuật là Nguyễn Văn N., 47 tuổi, có tiền sử viêm dạ dày nhiều năm. Khoảng 6 tháng gần đây, bệnh nhân thấy đau tức vùng thượng vị, hay đầy bụng, ăn uống kém hơn. Bệnh nhân tự mua thuốc điều trị viêm dạ dày nhưng không đỡ, đến khi tự sờ thấy khối ở vùng thượng vị mới quyết định đi khám tại BV Bạch Mai và được chẩn đoán: GIST dạ dày. Tuy nhiên khối u lớn, ở giai đoạn muộn nên đã xâm lấn vào thân đuôi tụy. GIST dạ dày (hay GIST đường tiêu hóa nói chung) ở giai đoạn sớm đa phần là lành tính. GIST nghĩa là u mô đệm dạ dày ruột, là loại u xuất phát từ mô đệm của dạ dày. Để điều trị cho bệnh nhân, các bác sĩ đã mổ mở cắt toàn bộ dạ dày, thân đuôi tụy và lách. Theo các bác sĩ, tuy ca mổ thành công nhưng bệnh của bệnh nhân N. dễ tái phát hoặc di căn…

Cũng như bệnh nhân N., ông Nguyễn Quang T., 62 tuổi, có tiền sử viêm dạ dày hơn 10 năm. Khoảng 4 năm nay, ông T. thấy đau tức thượng vị âm ỉ, nghĩ mình vẫn bị viêm dạ dày nên ông tự ra hiệu thuốc để mua thuốc về uống. Sau khi sử dụng thuốc, triệu chứng có chút thuyên giảm nhưng không khỏi. Cách đây 1 năm, thấy bụng to lên, ông T. nghĩ rằng béo bụng do tích mỡ. Ông T. ăn ít hơn để giảm béo, tuy cân nặng không tăng nhưng bụng ông vẫn to dần. Ba tháng gần đây, ăn vào có cảm giác đầy bụng, khó chịu, sờ bụng có khối cứng kể cả lúc đói nên ông T. đã quyết định đi khám tại một bệnh viện tư ở Sơn La. Sau đó, ông được chuyển xuống BV Bạch Mai.

Tại BV Bạch Mai, ông T. được chẩn đoán mắc GIST dạ dày và được chỉ định phẫu thuật tại khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy. Kíp phẫu thuật đã cắt khối u đường kính hơn 30cm, nặng 5kg cùng gần như toàn bộ dạ dày của ông T. "Giá như tôi đi khám sớm ngay từ khi thấy có bất thường hoặc đi khám sức khỏe định kỳ thì đã có thể phát hiện bệnh sớm, chứ không phải cắt bỏ gần hết dạ dày thế này", ông T. bùi ngùi.

Khi nào cần đi khám?

Theo các bác sĩ BV Bạch Mai, không giống những trường hợp ung thư dạ dày khác, dù phát hiện sớm cũng là mắc ung thư, GIST dạ dày ở giai đoạn sớm đa phần là lành tính. GIST thường gặp ở người trẻ tuổi và ở dạ dày nhưng một số ít trường hợp u có thể ở ruột hoặc thực quản. Người mắc có thể có triệu chứng như đau bụng, xuất huyết tiêu hóa nhưng cũng có thể không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe. Tiên lượng bệnh GIST dạ dày có nguy cơ tăng dần theo kích thước khối u. U nhỏ dưới 2cm có nguy cơ thấp, u kích thước từ 2-5cm có nguy cơ trung bình và u kích thước trên 5cm có nguy cơ tiến triển ác tính cao.

Phát hiện u càng sớm khi kích thước u còn nhỏ sẽ giúp bệnh nhân có cơ hội điều trị ít xâm lấn và triệt để hơn. Chẳng hạn, khi khối u dưới 5cm, người bệnh có thể được mổ nội soi cắt u, không cần cắt đoạn dạ dày, nhiều trường hợp không cần điều trị hóa chất bổ trợ sau mổ. Tuy nhiên, để phát hiện sớm khi kích thước u còn nhỏ, chưa có triệu chứng là một việc không dễ. Do vậy, vai trò của sàng lọc và tầm soát ung thư là rất quan trọng.

Theo các chuyên gia y tế, người dân cần đi khám ngay nếu xuất hiện các biểu hiện bất thường như: Chán ăn, đầy bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, đại tiện phân nhỏ dẹt, phân lẫn máu, táo bón hoặc tiêu chảy. Bên cạnh đó, cần tầm soát ung thư đường tiêu hóa (dạ dày, đại trực tràng) định kỳ ở các cơ sở y tế uy tín, ngay cả khi cơ thể không xuất hiện các dấu hiệu trên. Đặc biệt, những người thuộc nhóm có nguy cơ cao như: Trên 45 tuổi; cá nhân hoặc người thân trong gia đình có tiền sử bệnh lý liên quan đến đường ruột, polyp đại trực tràng, ung thư đại trực tràng, ung thư dạ dày; thường xuyên bị táo bón, đại tiện ra máu không rõ nguyên nhân; người có lối sống ăn uống không lành mạnh, thường xuyên hút thuốc lá, uống rượu, bia… cần đi khám tầm soát ung thư đường tiêu hóa định kỳ để được phát hiện và điều trị sớm.