Báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7, Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết: Về kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 6, trong đó, cử tri ở nhiều tỉnh thành đã liên tục đề nghị Bộ Y tế cần có chủ trương, giải pháp để bố trí, sắp xếp khám, chữa bệnh cho người có thẻ BHYT vào tất cả các ngày trong tuần tại tất cả các cơ sở y tế có khám chữa bệnh BHYT. Qua đó đảm bảo quyền lợi cho người dân, nhất là đối với học sinh, sinh viên, công chức, viên chức, công nhân và người lao động, họ chỉ được nghỉ vào các ngày thứ bảy, chủ nhật.
Trả lời cử tri, Bộ Y tế cho rằng, để được hưởng khám chữa bệnh theo BHYT vào ngày nghỉ, ngày lễ thì người dân có thể tìm hiểu cơ sở có thực hiện khám chữa bệnh BHYT vào ngày nghỉ, ngày lễ để đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu. Như vậy cũng có nghĩa là không phải 100% các cơ sở có khám chữa bệnh BHYT tổ chức khám vào ngày nghỉ, ngày lễ mà người dân phải tự tìm hiểu.
Theo bà Nguyễn Thanh Hải, trả lời của Bộ Y tế như trên là chưa đúng với quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 36 của Luật BHYT. Theo đó người tham gia BHYT được khám, chữa bệnh và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT tại tất cả các cơ sở có khám chữa bệnh BHYT mà không bị giới hạn việc khám, chữa bệnh từ thứ 2 đến thứ 6 trong tuần.
Do vậy, “việc Bộ Y tế chưa chỉ đạo toàn bộ các cơ sở khám, chữa bệnh BHYT tổ chức khám chữa bệnh cho người có thẻ BHYT vào tất cả các ngày trong tuần là chưa đảm bảo quyền lợi của người dân đã được quy định trong Luật trong suốt nhiều năm qua (từ năm 2008). Đây là kiến nghị chính đáng của cử tri cần được Bộ Y tế giải quyết”.
Về lĩnh vực BHXH, bà Nguyễn Thanh Hải cho biết: Nhiều năm qua, cử tri đã phản ánh về tình trạng chậm đóng, trốn đóng, nợ đóng BHXH của các doanh nghiệp, xuất hiện nhiều hình thức trục lợi quỹ BHXH của các cá nhân, đơn vị ngày càng tinh vi, khó phát hiện gây thiệt hại lớn đến quyền lợi của người lao động, cử tri kiến nghị cần tăng cường kiểm tra, xử lý tình trạng trốn, nợ đóng bảo hiểm xã hội.
Tiếp thu kiến nghị, ngành BHXH đã tích cực áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp trong công tác quản lý, thực hiện thu hồi nợ có hiệu quả như thông báo kịp thời hàng tháng cho chủ doanh nghiệp về kết quả đóng BHXH để doanh nghiệp chủ động đóng tiền; thực hiện thường xuyên các cuộc kiểm tra, thanh tra chuyên ngành, liên ngành. Năm 2018 đã tiến hành 16.093 cuộc thanh tra tại 16.387 đơn vị, phát hiện và kịp thời xử lý nhiều sai phạm.
Tuy nhiên, tính đến hết năm 2018, tổng số tiền nợ phải tính lãi chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN vẫn là 5.715 tỷ đồng. Trong đó 2.750 tỷ đồng là số tiền nợ của các doanh nghiệp đã giải thể, phá sản, mất tích, khó có khả năng thu hồi.
Đặc biệt, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã bổ sung quy định đối với các tội về hành vi trục lợi, trốn đóng, nợ đọng, gian lận các loại BHXH và BHYT. Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thanh Hải, sau hơn 1 năm luật có hiệu lực vẫn chưa khởi tố vụ án nào, nguyên nhân là do còn thiếu một số văn bản hướng dẫn về áp dụng các quy định của Bộ luật Hình sự về tội phạm liên quan đến bảo hiểm; tư cách pháp lý của cơ quan BHXH trong việc tham gia tố tụng.
Đối với các tranh chấp dân sự liên quan đến lĩnh vực bảo hiểm, như việc khởi kiện dân sự ra tòa đối với các hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền lợi về BHXH của người lao động còn một số vướng mắc về quy trình, thủ tục cũng như tâm lý chung của người lao động còn e ngại trong việc tự mình hoặc ủy quyền cho tổ chức công đoàn khởi kiện ra tòa đối với chính người chủ doanh nghiệp nơi họ đang làm việc, do vậy số vụ việc khởi kiện ít, quyền lợi người lao động vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng.