Chuyển đổi để thích ứng

Hợp tác xã (HTX) Đồng Tâm phường Giang Biên (quận Long Biên, Hà Nội) được thành lập từ ngày 03/7/2007, với 203 thành viên.

Từ khi thành lập đến trước khi hình thành mô hình hợp tác xã kiểu mới theo Luật HTX năm 2012, HTX Đồng Tâm hoạt động trên lĩnh vực kinh doanh dịch vụ và sản xuất rau an toàn. Qua quá trình hoạt động, HTX Đồng Tâm gặp rất nhiều khó khăn về nhân lực tham gia HTX. Do đó, bộ máy điều hành chưa phát huy tính tập thể. Bên cạnh đó, việc sản xuất rau an toàn còn hạn chế vì quy mô sản xuất rau nhỏ lẻ, ruộng không đồng đều, các thành viên còn làm việc manh mún là những yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động của HTX. Ông Nguyễn Xuân Hoàng - chủ nhiệm HTX Đồng Tâm (kiểu cũ) cho biết khó khăn nhất là sản xuất chưa được tập trung, thị trường chưa có đầu ra ổn định, giá cả bấp bênh và chưa tương xứng với chi phí đã bỏ ra. Có thể nói hoạt động HTX trong giai đoạn này còn mờ nhạt, năng suất, chất lượng rau cung cấp thị trường còn hạn chế, thu nhập của xã viên bấp bênh, làm cho tinh thần làm việc của người lao động bị giảm sút, không còn thiết tha với đồng ruộng.

Cửa hàng rau sạch của HTX

Đứng trước nguy cơ HTX phát triển không hiệu quả về quản lý và điều hành sản xuất, mở rộng thị trường, xã viên bỏ hoang ruộng. HTX kiểu cũ không còn phù hợp với hội nhập và kinh tế thị trường hiện nay nảy sinh cạnh tranh gay gắt, khốc liệt. Từng hộ nông dân sẽ rất khó khăn trong sản xuất và bán sản phẩm, do đó cần phải có sự đổi mới trong công tác quản lý và điều hành, áp dụng kinh nghiệm, sáng kiến trong công việc để đổi mới hoạt động của HTX theo Luật HTX kiểu mới năm 2012.

Để vượt qua khó khăn trước mắt, HTX Đồng Tâm đã phối hợp với dự án 20 (CFRC) mở 3 quầy hàng bán lẻ rau an toàn, phục vụ bà con khu đô thị Việt Hưng và địa phương, cung cấp rau cho các trường học, cơ quan. Bên cạnh đó, Hợp tác xã cũng chủ động phối hợp với doanh nghiệp trang trại giáo dục Erahouse xây dựng mô hình liên kết về sản xuất - tiêu thụ rau giữa xã viên và doanh nghiệp thông qua hợp tác xã Đồng Tâm.

Lúc đầu HTX Đồng Tâm lựa chọn 5 hộ xã viên có kinh nghiệm và cam kết sản xuất kinh doanh theo đúng quy trình kỹ thuật và mùa vụ do Erahouse hướng dẫn. Các xã viên bán sản phẩm cho trang trại với giá ổn định, theo hợp đồng kinh tế giữa HTX Đồng Tâm và Giám đốc trang trại Erahouse. Cùng với đó, tại Trang trại giáo dục Erahouse sẽ mở phiên chợ cuối tuần để phục vụ khách thăm quan, du lịch giáo dục, sinh thái đồng thời cũng phục vụ sản phẩm rau an toàn theo quy chuẩn của Erahouse tới khách thăm quan.

Trồng rau an toàn

Trong quy trình sản xuất kinh doanh “Rau liên kết”, Trang trại giáo dục Erahouse đảm nhận các trách nhiệm như giúp bà con chọn mua giống rau chất lượng đảm bảo. Bên cạnh đó, cơ sở giáo dục Erahouse cũng hướng dẫn các xã viên xử lý đất, thay đổi phương pháp bón phân và lựa chọn các loại phân sử dụng hiệu quả khoa học, giúp nhận dạng sâu bệnh, hướng dẫn dùng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học để trừ sâu bệnh khi cần thiết.

Hợp tác xã Đồng Tâm đã chủ động phối hợp với Trang trại giáo dục Erahouse và dự án 20 tập huấn lập kế hoạch sản xuất và bán hàng cho các xã viên tham gia liên kết, xây dựng thực hiện vùng suản xuất cụ thể như làm đất, ươm hạt, ứng dụng các khoa học kỹ thuật vào gieo trồng, chăm sóc, và thu hoạch có hiệu quả, chất lượng cao nhất.

Có thể nói, thành công bước đầu của hợp tác xã Đồng Tâm là việc liên kết với trang trại giáo dục Erahouse để tìm ra hướng đi mới cho sản phẩm rau an toàn, giúp các xã viên có nơi để tiêu thụ sản phẩm do mình làm ra ổn định, giá thành cao. Khi đã tham gia mô hình liên kết, các xã viên nâng cao ý thức trách nhiệm hơn trong việc thực hiện quy trình sản xuất rau an toàn, truy rõ nguồn gốc xuất xứ. Trong thời gian tới, HTX sẽ giúp người nông dân thực hiện sản xuất rau an toàn theo hướng Vietgap. Hy vọng, mô hình liên kết sẽ là bước đệm để người nông dân có thể kết nối thị trường thông qua các sản phẩm an toàn do mình sản xuất.