Chuyên gia Giáo dục gỡ rối xét tuyển đại học

Bất cập đầu tiên phải kể đến, đó là việc Bộ GD&ĐT quy định 4 môn thi (gồm 3 môn bắt buộc và thí sinh tự chọn 1 môn) dẫn đến chuyện học lệch. Các em sẽ chỉ chăm chăm vào những môn để phục vụ cho thi cử. Trong khi đó, các môn còn lại, dù không học các em vẫn phải tới lớp - đây là sự lãng phí lớn. Bất cập là có những kiến thức rất phổ thông các em cũng không hề biết, thế mới có chuyện có học sinh nói Quang Trung - Nguyễn Huệ là… 2 anh em.

Theo tôi, ngoài 3 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, cần thêm 2 bài thi là Khoa học Tự nhiên (gồm Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (gồm Lịch sử, Địa lý, Giáo dục Công dân) để học sinh nắm được những kiến thức sơ đẳng nhất.

Việc tính điểm để xét tốt nghiệp THPT không nên chỉ tính điểm trung bình của năm lớp 12 mà cần tỉnh tổng của cả 3 năm học THPT để giảm bớt những tiêu cực về “chạy” điểm.

Cách xét tuyển ĐH, CĐ năm nay khiến học sinh bị đẩy vào cảnh chọn trường/ngành nào có nhiều cơ hội đỗ được vào ĐH hơn là vào được trường/ngành mà các em thực sự thích và định hướng từ đầu. Điều này cũng đi ngược với mục đích hướng nghiệp và nâng cao chất lượng đào tạo bậc ĐH mà ngành giáo dục hướng đến.

Việc xét tuyển nên giao thẳng về cho các trường và nên để học sinh đăng ký nguyện vọng ngay khi còn đang trên ghế trường THPT. Trước kỳ thi, trường ĐH cũng biết được có bao nhiêu thí sinh đăng ký vào để đề xuất Bộ GD&ĐT và công bố số chỉ tiêu, mức điểm chuẩn. Học sinh đủ điểm thì nộp vào trường, không đủ thì sẽ vào các trường có điểm chuẩn thấp hơn, nhưng cũng đã đăng ký nguyện vọng từ trước. Các trường ĐH sẽ theo số chỉ tiêu mà lấy từ trên xuống. Trường hợp chưa đủ chỉ tiêu thì trường ĐH sẽ xin Bộ xem xét hạ ngưỡng điểm chuẩn đăng ký ban đầu.

Nộp hồ sơ nguyện vọng 1 tại trường ĐH Công nghiệp sáng 20/8. Ảnh: HẢI ANH

Bất cập của kỳ thi năm nay có thể gói gọn bằng 2 từ “vất vả”. Kỳ thi cần được tổ chức thông minh hơn để giảm khó khăn cho cả thí sinh, phụ huynh và các trường ĐH, CĐ. Khâu xét tuyển cần được cải tiến thêm bằng cách đẩy mạnh công nghệ thông tin, trên nền tảng những gì mà năm nay Bộ GD&ĐT đã triển khai. Bộ đã xây dựng phần mềm toàn quốc, mở cho thí sinh các tài khoản ngay từ khi thi tốt nghiệp THPT để sửa thông tin trước thi và xem điểm, vậy tại sao không dùng ngay tài khoản này cho việc đăng ký xét tuyển?

Ở trường ĐH Bách khoa, sau khi thí sinh đến nộp hồ sơ, chúng tôi mở cho mỗi em 1 tài khoản, các em có thể ngồi nhà, chủ động thay đổi nguyện vọng, không tốn chi phí đi lại.

Ở phạm vi toàn quốc, Bộ GD&ĐT nên xem xét nâng cấp và cho phép thí sinh sử dụng tài khoản để có thể ngồi ở nhà mà vẫn đăng nhập để đăng ký xét tuyển, tiếp đó là thay đổi trường/nguyện vọng. Tuy nhiên, giải pháp này sẽ khó khăn với một bộ phận thí sinh dân tộc, miền núi không quen, ít tiếp xúc với internet và máy tính. Với những trường hợp này, Bộ có thể “nhờ” các trường THPT hỗ trợ giáo viên giúp các em đăng ký. Cũng có thể quy định 1 trung tâm thông tin sẽ đảm nhận việc hỗ trợ các em đăng ký xét tuyển.

Với kinh nghiệm mà trường ĐH Bách khoa đã triển khai thành công, tôi nghĩ Bộ GD&ĐT hoàn toàn có thể làm được điều này.