Cô gái 8x quyết vay nợ để nâng tầm giá trị cam Cao Phong

 

Vũ Thị Lệ Thủy, sinh ra ở vùng biển Nghĩa Phúc, Nghĩa Hưng, Nam Định. Năm 1989, ba mẹ con cô chuyển lên Cao Phong - Hòa Bình với bố, vốn là bộ đội phục viên về làm làm công nhân Nông trường quốc doanh trồng cam Cao Phong.

 

Khi tốt nghiệp Cao Đẳng sư phạm của Trường Đại học Tây Bắc, Thủy xin được đi dạy hợp đồng tại huyện nhà. Do đồng lương giáo viên chỉ được chưa đầy 1 triệu, nên thời gian trống trước khi vào tiết dạy, cô tranh thủ giao buôn hàng hải sản cho các nhà hàng trong huyện.

 

 

 

Năm 2012, Nhà nước có chủ trương tinh giản biên chế, giáo viên thừa nhiều, không được ký tiếp hợp đồng, Thủy chính thức bị thất nghiệp. Ở nhà, ngoài bán buôn như trước, Thủy còn lấy thêm hàng và đi ngồi chợ bán lẻ. Lãi thu được Thủy vừa trang trải cuộc sống vừa đầu tư để trồng cam cùng bố mẹ.

 

Vốn không có, lãi ít, khách hàng lại nợ nhiều và nợ lâu, Thủy đành ngậm ngùi rút lui khỏi thị trường hải sản, về vay mượn vốn mở cửa hàng tạp hóa ngay tại nhà, với mong muốn có đủ lãi để trang trải hàng ngày và cho con ăn học.

 

Nhưng thực tế không như suy nghĩ, cửa hàng tạp hóa của Thủy bán ì ạch, hàng hết hạn nhiều, không quay vòng được vốn nên số tiền vay nợ để đầu tư sau 2 năm không trả được đồng nào. Một lần nữa, dự án kinh doanh lại phải tạm dừng trước khi có lãi.

 

 

Năm 2014, cam Cao Phong, Hòa Bình được công nhận chỉ dẫn địa lý. Giá cam tăng đột biến. Năm 2016 giá cam cao gấp 3 lần so với trước khi có chỉ dẫn địa lý. Diện tích trồng cam Cao Phong cũng tăng tỉ lệ thuận theo giá bán cam. 

 

Nhưng Thủy nhận ra rằng: nếu cứ trồng ồ ạt thì cam Cao Phong lại đi theo đúng vết xe của các loại nông sản trong nước như dưa hấu, thanh long…, phát triển rầm rộ, rồi thị trường không bao tiêu được hết, hậu quả là phải đổ bỏ hoặc bán với giá rẻ mạt.

 

 

 

Cô gái 8x tự nhủ: Mình phải làm cái gì đó có tính lâu dài bền vững để xây dựng vào bảo vệ thương hiệu cam Cao Phong. Nghĩ là làm, Thủy quyết định đăng ký với Chi cục bảo vệ thực vật tỉnh Hòa Bình để được trồng và chăm sóc theo quy trình sản xuất an toàn và có tem truy xuất nguồn gốc.

 

Nhưng việc làm ấy của cô không được các hộ trồng cam tán thưởng vì họ cho rằng, làm như vậy vừa mất thời gian, vừa tốn kém mà bán cam ra chẳng đắt được nghìn nào. Thậm chí cũng chẳng bán được số lượng nhiều hơn. Dù vậy, Lệ Thủy vẫn quyết tâm theo đuổi vì tin rằng muốn giữ thương hiệu lâu dài thì phải làm dựa trên yêu cầu chung của thị trường, phải đáp ứng được đòi hỏi của thị trường.

 

 

 

Tháng 8/2018, một lần nữa Thủy đánh liều, tiếp tục vay vốn để thành lập HTX 3T nông sản Cao Phong. Nợ cũ chưa trả hết, sổ đỏ đã ký trong ngân hàng, Thủy phải thuyết phục người em họ về ý tưởng của mình và nuôi niềm tin là ý tưởng sẽ thành công và vay được 200 triệu để đầu tư.

 

 

Động lực lớn nhất thúc đẩy Thủy phải kiên quyết duy trì và xây dựng cho 3T farm phát triển là do cam Cao Phong liên tục bị đánh cắp thương hiệu, bán ở khắp nơi, với giá chỉ bằng nửa, thậm chí bằng 1/3 so với giá cam chính thức bán tại vườn. Thêm nữa, người tiêu dùng còn chưa biết nhiều đến sản phẩm cam này. Đặc biệt, cam Cao Phong chỉ thu hút được khách hàng bình dân lựa chọn, còn khách hàng có thu nhập cao lại không chọn cam Cao Phong trong khi chất lượng cam không thua kém gì cam nhập khẩu.

 

Vậy tại sao mình không làm điều gì đó khác biệt để thu hút phân khúc khách hàng có thu nhập cao lựa chọn cam Cao Phong thay vì họ đi mua cam nhập khẩu? Tại sao cam Cao Phong không thể có mặt trong các giỏ trái cây để biếu tặng?

 

Trả lời cho câu hỏi đó, sản phẩm “Cam - Quà tặng cao cấp 3T farm” gắn với chuỗi sản xuất theo hướng hữu cơ vì môi trường sống xanh" của Vũ Thị Lệ Thủy đã ra đời.

 

 

 

Điểm khác biệt nhất của “Cam - Quà tặng cao cấp 3T farm” là quá trình chăm sóc theo hướng hữu cơ. Khi thu hoạch, trái cam được chọn lọc rất khắt khe, chỉ có khoảng 8-10% tổng sản lượng đủ tiêu chuẩn về màu sắc, kích cỡ và chất lượng đạt tiêu chuẩn quà tặng cao cấp.

 

Sau khi phân loại, cam sẽ được đưa vào xưởng rửa sạch, chiếu đèn cực tím để khử trùng và được dán tem truy xuất nguồn gốc trên tùng quả cam trước khi đóng gói vào hộp quà tặng được thiết kế đẹp mắt và độc đáo.

 

 

 

Sản phẩm cam quà tặng đã được khách hàng đón nhận và được các cấp lãnh đạo coi là sản phẩm đột phá tiêu biểu của Cam Cao Phong trong năm vừa qua đã giúp Thủy tự tin hơn rất nhiều.

 

 

“Có bắt tay vào làm mới biết, khó khăn luôn ập đến khi mà mình không hề có chút kiến thức kinh doanh nào”, Thủy nhớ lại. “Đơn giản nhất là lúc mình đi đặt vỏ hộp cam quà tặng, nhưng chưa có kinh nghiệm nên không có làm hợp đồng chặt chẽ, dẫn đến khi hộp giao không đảm bảo yêu cầu chất lượng, xích mích với đối tác, thiệt hại không nhỏ về kinh tế”.

 

Mô hình của Thủy hoạt động theo quy mô Hợp tác xã, nên khi phát triển vùng nguyên liệu, bà con luôn hỏi: Làm theo quy trình thì bán có đắt hơn không? Có bao tiêu sản phẩm cho tôi không? Bà con phải thấy được lợi ích ngay thì mới muốn hợp tác. Do đó việc thuyết phục để bà con thấu hiểu mục tiêu lâu dài và bền vững khi làm nông nghiệp không hề đơn giản.

 

 

 

Tiếp nữa để tìm được đối tác thì vấn đề cạnh tranh về giá cả sản phẩm để quyết định có đi đến hợp đồng thành công hay không cũng lại là một áp lực lớn cho người đại diện Hợp tác xã như Thủy.

 

“Có nhiều khi, mình có cảm giác như mình không đủ khả năng đi tiếp. Nhưng rồi tận sâu trong suy nghĩ, mình đã thành lập HTX, đã mang chức danh giám đốc, lẽ nào chức danh ấy chết chỉ trong một thời gian quá ngắn ngủi thế này sao? Và mình lại tiếp túc gồng lên. Chặng đường khởi nghiệp đầu tiên gần như chỉ có một mình,  vừa cô đơn vừa lo lắng, câu hỏi: Quyết định đúng không cứ hiện ra trong đầu mình mỗi khi đêm xuống, nằm đấy mà không thể ngủ được. Niềm tin thành công của mình cảm giác còn xa lắm”, Lệ Thủy chia sẻ.

 

Nhưng với suy nghĩ: Muốn khởi nghiệp trước hết phải có một ước mơ và thực sự sống với ước mơ ấy. Chỉ khi nào ta có ước mơ và biến ước mơ ấy thành đam mê, thành tâm huyết và kiên trì theo đuổi, sẵn sàng phấn đấu, hy sinh tất cả, đánh đổi tất cả để biến ước mơ thành hiện thực thì chắc chắn sẽ khởi nghiệp thành công. Vũ Thị Lệ Thủy đã tìm được con đường đi cho chính mình.

 

 

 

Tại Cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo “Phụ nữ và tương lai nền kinh tế xanh” năm 2019,  “Cam - Quà tặng cao cấp 3T farm gắn với chuỗi sản xuất theo hướng hữu cơ vì môi trường sống xanh" là 1 trong 35 dự án tiêu biểu đã được Hội LHPN Việt Nam lựa chọn hỗ trợ.

 

Không chỉ làm tốt công việc của mình, Thủy còn kết nối với Câu lạc bộ doanh nhân Asean xây dựng "Cửa hàng 0 đồng" với phương châm 'Ai dư mang đến, ai thiếu mang về' đặt tại xã Dũng Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình và mở cửa đều dặn vào sáng chủ nhật hàng tuần, duy trì gần 2 năm nay, để hỗ trợ bà con dân tộc có cuộc sống khó khăn.

 

Thủy chia sẻ dự định, trong thời gian tới sẽ quy hoạch vùng sản xuất để làm chứng nhận đạt tiêu chuẩn sản xuất hữu cơ và xây dựng kho bảo quản để có thể có sản phẩm cam Cao Phong bán ra thị trường kéo dài hơn thời gian thu hoạch chính vụ.