Cuộc chạy đua thành 'Tesla thứ 2' khó nhằn của các startup xe điện

Tờ WSJ mở đầu bài viết nhận định, các startup xe điện đã có một năm 2021 thành công rực rỡ khi các nhà đầu tư đặt cược rằng họ sẽ là những Tesla tiếp theo. Năm nay, tình huống đã hoàn toàn thay đổi.

Các công ty khởi nghiệp đã huy động được hàng tỷ USD trong thời kỳ bùng nổ đang phải vật lộn với các vấn đề về chuỗi cung ứng và giá hàng hóa tăng vọt. Các nhà đầu tư đã nhận ra rằng việc chế tạo ô tô cực kỳ tốn nhiều vốn và các công ty sẽ đốt nhiều tiền mặt trước khi có thể sản xuất các mẫu xe của mình trên quy mô lớn và thu được lợi nhuận.

Thay vì tập trung vào tăng trưởng bằng mọi giá, các nhà sản xuất ô tô đang cắt giảm chi tiêu để bảo toàn tiền mặt. Đối với các nhà đầu tư, có thể dễ dàng nghĩ rằng đây sẽ là sự lặp lại "trải nghiệm cận kề cái chết" của Tesla khi công ty ra mắt mẫu xe sản xuất đại trà đầu tiên. Nhưng tình huống bây giờ đã khác trước rất nhiều.

Giám đốc điều hành Tesla, Elon Musk thời điểm 2018 đã tweet rằng công ty của ông "còn khoảng một tháng nữa là phá sản" khi ra mắt Model 3. Giờ đây, họ là nhà sản xuất ô tô có giá trị nhất thế giới.

Tesla sẽ không chỉ tồn tại mà còn phát triển với lợi thế đáng kể là người đi trước. Sau khi ra mắt, Model 3 và Model Y SUV tiếp theo đã thống trị doanh số bán xe điện tại Mỹ. Ngay cả khi có sự cạnh tranh mới từ các nhà sản xuất ô tô khác, Model 3 và Y vẫn chiếm 60% doanh số bán xe điện của Mỹ trong năm nay tính đến tháng 8, theo cho công ty dữ liệu ngành Motor Intelligence.

Và doanh số bán hàng của Tesla cho phép hãng bán tín chỉ khí thải trị giá hơn 3 tỷ USD cho các nhà sản xuất ô tô khác, những người thiếu doanh số bán xe điện đáng kể của riêng họ vào năm 2020 và 2021.

Các công ty khởi nghiệp mới có giá trị nhất đang tung ra các mẫu xe đầu tiên của họ trong một môi trường rất khác, tìm cách thiết lập chỗ đứng trước sự cạnh tranh gay gắt hơn nhiều từ các thương hiệu khác.

Cổ phiếu của Rivian - công ty đã huy động được 12 tỷ USD vào tháng 11 năm ngoái trong đợt IPO lớn nhất của Mỹ kể từ năm 2014, giảm 68% vào năm 2022. Chiếc xe bán tải điện R1T của công ty là mẫu xe đầu tiên trên thị trường khi bắt đầu bán vào tháng 9 trước.

Rivian có trụ sở tại Irvine, California cho biết họ đã sản xuất khoảng 7.000 xe trong nửa đầu năm. Tỷ lệ cần tăng hơn gấp đôi trong nửa cuối năm nếu công ty muốn đạt được mục tiêu (vốn đã giảm một nửa) là 25.000 xe được sản xuất vào năm 2022. Viện dẫn các vấn đề về chuỗi cung ứng và giá hàng hóa cao bất ngờ, công ty đã nâng dự báo mức lỗ dự kiến vào năm 2022 lên 5,5 tỷ USD và sa thải 6% nhân viên vào tháng bảy.

“Chúng tôi sẽ luôn tập trung vào tăng trưởng, tuy nhiên, Rivian không tránh hoàn toàn được bối cảnh kinh tế hiện tại”, Giám đốc điều hành RJ Scaringe cho biết trong một bức thư nội bộ thông báo về việc cắt giảm nhân sự. Một phát ngôn viên của công ty cho biết họ đang đi đúng hướng để đạt được mục tiêu 25.000 xe.

Detroit đã bắt kịp đà phát triển của mình. Ford Motor Co. đã bắt đầu bán một chiếc xe phiên bản chạy điện của chiếc bán tải F-150 — mẫu xe bán chạy nhất ở Mỹ trong nhiều thập kỷ. Họ cũng báo cáo đã bán được gần 7.000 chiếc trong số đó cho đến hết tháng 8. General Motors Co. có một phiên bản chạy điện của chiếc Silverado phổ biến của mình sẽ được tung ra thị trường vào năm tới.

Lucid Group đã niêm yết cổ phiếu trong thương vụ SPAC lớn nhất năm 2021, huy động 4,4 tỷ USD. Cổ phiếu của nhà sản xuất ô tô điện sang trọng có trụ sở tại Newark, California, giảm 62% vào năm 2022.

Giống như Rivian, Lucid cũng đã cắt giảm mạnh mục tiêu cho năm 2022, cho biết tháng trước họ dự kiến sẽ sản xuất từ 6.000 đến 7.000 chiếc sedan hạng sang chạy điện cao cấp vào năm 2022, giảm so với mục tiêu ban đầu là 20.000 chiếc.

Và Lucid cũng phải đối mặt với nhiều cuộc đấu tranh tương tự với các vấn đề về nguồn cung. Việc sản xuất mẫu sedan Lucid Air của hãng đã bị hạn chế và công ty đã bán được khoảng 1.000 xe trong nửa đầu năm. Mercedes-Benz chỉ bán được hơn 4.000 chiếc sedan hạng sang chạy điện EQS của mình tại Mỹ chỉ trong nửa đầu năm.

Ngay cả công ty xe điện mới nổi Polestar cũng cho biết vào tuần trước rằng họ đang trên đà đạt mục tiêu bán 50.000 xe trong năm nay. Tuy nhiên, cổ phiếu của họ đã giảm 48% kể từ khi niêm yết vào tháng 6. Polestar là một đơn vị của Volvo Cars AB, thuộc sở hữu của Zhejiang Geely Holding Group Co. của Trung Quốc.

Hiện tại, các công ty khởi nghiệp có đủ tiền mặt để tồn tại.

Rivian báo cáo kết thúc quý II với khoảng 15,5 tỷ USD tiền mặt và các khoản tương đương tiền. Lucid, công ty đã báo cáo 4,6 tỷ USD tiền mặt vào cuối tháng 6, đã đệ trình một thỏa thuận về thời hạn sử dụng vào tuần trước rằng họ cho biết sẽ cho phép huy động thêm 8 tỷ USD trong ba năm tới.

Nhưng nếu không có tiềm năng thống trị thị trường ban đầu như của Tesla, cũng như không thể kiếm được hàng tỷ USD bán tín chỉ khí thải như Tesla, những công ty mới tham gia vào lĩnh vực xe điện có thể sẽ không bao giờ đạt được loại định giá mà các nhà đầu tư đã hy vọng vào thời điểm này vào năm ngoái.

Nguồn: WSJ