Cựu Biệt động Sài Gòn và thời khắc lịch sử ngày thống nhất non sông

Những năm tháng oanh liệt

Những ngày cuối tháng 4, chúng tôi có dịp trò chuyện với ông Phùng Bá Điền, cựu binh đặc công Biệt động Sài Gòn anh dũng năm xưa. Trong căn nhà nhỏ, ông không nhắc nhiều về những chiến công, mà là những tháng ngày lửa đạn với tâm thế của một người đã đi qua biết bao ranh giới tử - sinh - điềm tĩnh, bình thản.

Nhập ngũ năm 1970, bấy giờ, chàng trai miền biển Cửa Lò Phùng Bá Điền 19 tuổi, được biên chế vào huấn luyện ở Đoàn 126 - Đặc công hải quân. Khi vào chiến trường, chàng trai miền biển Cửa Lò trở thành chiến sỹ đặc công của Đoàn 10 Trường Sa. Sau đó ông Điền chuyển sang nhận nhiệm vụ ở Lữ đoàn 316 đặc công Biệt động Sài Gòn. Lữ đoàn 316 đặc công biệt động là đơn vị đặc biệt của quân đội ta trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, nhằm chuẩn bị cho những trận đánh cuối cùng giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Lữ đoàn ra đời trên cơ sở tổ chức lại các lực lượng biệt động và đặc công ở Sài Gòn - Gia Định, sau khi thành lập, Lữ đoàn gồm 4 tiểu đoàn đặc công và 12 đơn vị biệt động (mật danh là Z). Lực lượng nòng cốt chuyên lặn sông gài mìn phá kho xăng, tàu tiếp tế quân lương của địch. Tại lữ đoàn 316, Phùng Bá Điền lúc bấy giờ là chiến sĩ của tiểu đội K19, Z24 đóng ở vùng biển Bà Rịa - Vũng Tàu.

Năm 1971, nắm được thông tin địch sẽ cập cảng Rạch Dừa (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) để tiếp tế lương thực và hàng quân sự (gồm súng, đạn, thuốc men) cho quân lính. Được lệnh cấp trên, ông cùng 3 chiến sĩ đưa 5 quả mìn hẹn giờ lợi dụng đêm tối, bơi ra sông gắn mìn dưới thân tàu của địch. Khi vừa bơi ra  khỏi tàu khoảng 200m, chiếc tàu nổ tung nhấn chìm hàng nghìn tấn lương thực tiếp tế xuống biển. May mắn trận đó cả tiểu đội an toàn.

"Để đảm bảo bí mật, các tiểu đội hoạt động độc lập, tiểu đội này không hề biết đến sự tồn tại của tiểu đội kia. Mỗi tiểu đội chỉ phiên chế từ 3 - 8 chiến sỹ, sau khi nhận lệnh từ cấp trên, chúng tôi tự lên kế hoạch tác chiến cho từng trận đánh", ông Điền nói.

Một ngày giữa năm 1974, K19 nhận mật lệnh phải nổ tung, phá hủy kho xăng Nhà Bè. Đây là lần thứ 2 Bộ Tham mưu miền ra chỉ thị tiến đánh kho xăng Nhà Bè, lần thứ nhất do đặc công rừng Sác thực hiện vào ngày 3/12/1973 đã thành công rực rỡ, đốt hàng chục triệu lít xăng, dầu tương đương khoảng 20 triệu USD, gây chấn động dư luận quốc tế.

Với tính chất hoạt động bí mật, sau khi nhận lệnh, Phùng Bá Điền cùng các đồng đội lên phương án tiếp cận kho xăng. Tuy nhiên, sau thất bại bởi các trận đánh úp lần trước, Mỹ - Ngụy tiến hành các biện pháp phòng thủ chặt chẽ hơn, khiến cho công tác trinh sát, tấn công của chiến sỹ biệt động trở nên khó khăn gấp bội. Địch siết chặt đường bộ, các chiến sỹ phải âm thầm tiếp cận bằng đường sông.

Ông Điên cho biết: "Lúc đó, Mỹ cho xây dựng một quân cảng lớn ở Nhà Bè cách Sài Gòn 8km để làm kho xăng. Quân cảng này chủ yếu để tiếp tế nhu yếu phẩm phục vụ chiến tranh, đặc biệt là xăng dầu. Bên cạnh cảng là hệ thống kho hoàn chỉnh của ba hãng Caltex, Shell và Esso; kho Shell lớn nhất, rộng 14ha có 72 bồn, cung cấp 60% xăng dầu quân sự và dân sự cho miền Nam. Chính vì thế, địch càng siết chặt nhiều biện pháp nhằm bảo vệ".

"Chúng không thể ngờ chúng ta bơi được qua lòng sông ước tính rộng khoảng 8km rồi vượt qua 27 lớp hàng rào gồm rào song sắt, rào chẻ ba bùng nhùng cao 3,5m, hệ thống tháp canh, tường bê tông cao 2,5m, hàng rào tôn, chó nghiệp vụ, bẫy mìn, tuần tiễu trên bộ, dưới nước, trên không… Trong khi đó, cả kho xăng không một bóng cây ẩn nấp. Ông và đồng đội không có máy móc gì hỗ trợ, chỉ bơi "bộ" thôi, trinh sát đi về trong đêm" - ông Điền nhớ lại".

Nhằm tránh sự chú ý của quân địch và chó nghiệp vụ, ông Điền cùng đồng đội lợi dụng đêm tối bơi ra giữa lòng sông chờ thời cơ tiếp cận kho xăng Nhà Bè. Lúc này, dòng sông phẳng lặng, trăng sáng vằng vặc, anh em phải ngậm "phễu" (phễu được làm bằng vòi cao su ngậm vào miệng để thở - PV) bơi ngửa chờ địch bất cẩn sẽ tiến sát đánh vào kho xăng. Cuối cùng, bằng kỹ năng trinh sát tinh nhạy, các chiến sỹ biệt động của Lữ đoàn 316 đã tìm được lối vào nhỏ vừa bằng một người chui lọt - lối đi được lính Ngụy lén mở để trốn gác ra ngoài. Đêm hôm đó, 8 chiến sỹ biệt động, trong đó có Phùng Bá Điền, mỗi người ôm 8 quả mìn hẹn giờ tiến vào kho xăng.

"Khi tiếng nổ vang lên, kho xăng Nhà Bè bốc cháy lần thứ 2, hàng triệu lít xăng, dầu bị đốt cháy, gây thiệt hại nặng nề cho Mỹ - Ngụy trong khi chiến trường miền Nam đang vào giai đoạn ác liệt nhất", ông Điền nhớ lại.

Thời khắc lịch sử

Những năm tháng trong lực lượng đặc công biệt động Sài Gòn, hiểm nguy không kể xiết, vết thương do đạn, bom trên cơ thể từ trận đánh vào đồn Long Sơn tháng 2/1973 đến giờ vẫn nhức nhối mỗi khi trái gió, trở trời! Trận đánh đó, ta đã tiêu diệt được 16 lính Mỹ, đốt cháy kho lương của quân địch. Cũng ở trận đánh này, ông Điền bị thương nặng, còn đồng đội hi sinh rất nhiều.

"Đó là trận đánh rất ác liệt, trong lúc chiến đấu, tôi bị mảnh đạn găm vào đầu, mất máu rất nhiều.  Trước khi được chuyển đến trạm xá quân y Trung đoàn 10 Rừng Sác chữa trị, tôi đã được đồng đội sơ cứu không thì không thể giữ được tính mạng do mất máu quá nhiều. Về trạm xã quân y, tôi đã phải mất 6 tháng ròng rã để chữa trị, phục hồi lại sức khỏe", ông Điền kể lại.

Thế nhưng, mỗi khi nghĩ lại, ông vẫn luôn thấy mình may mắn khi vẫn còn sống, còn được trở về với gia đình, với quê hương. "Nhiều đồng đội đã nằm lại trong lòng đất, lòng sông của miền Nam ruột thịt mãi mãi…", ông Điền ngập lừng lời, chông chênh cảm xúc, trên khóe mắt rưng rưng xót cảm.

Nhớ lại về ký ức ngày toàn thắng, ông Điền vẫn không dấu nổi niềm xúc động: "Trưa 30/4/1975, chúng tôi đứng, ngồi vây quanh chiếc đài radio nhỏ, nghe lời đầu hàng của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Dương Văn Minh. Đến tối, khoảng 20h, đài phát thanh Sài Gòn giải phóng thông báo cuộc kháng chiến trường kỳ đã chấm dứt, miền Nam hoàn toàn giải phóng!", ông Điền nói.

Theo lời ông kể, khi nghe đài phát tin Việt Nam chiến thắng, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa đầu hàng, vào thời khắc lịch sử thiêng liêng ấy không tả xiết xúc cảm của ông và các đồng đội. "Chúng tôi ôm chầm lấy nhau, người cười, người khóc như những đứa trẻ… Những mất mát, hy sinh được đắp đổi xứng đáng bằng ngày vui thống nhất non sông", ông Điền chia sẻ.

Với sự chỉ huy tài tình, cùng lối đánh mưu trí, sáng tạo và quả cảm, Phùng Bá Điền cùng đồng đội Biệt động Sài Gòn đã xuất sắc lập nhiều chiến công góp phần giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Đồng thời, ông cũng được Đảng và Nhà nước tặng nhiều huân, huy chương, bằng khen, giấy khen vì có công trong sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.

Đến tháng 6/1976, ông chuyển ngành về Ủy ban Nông nghiệp tỉnh Nghệ An. Sau đó, ông lập gia đình và sống hạnh phúc bên vợ và 3 người con ở TP Vinh.