Cứu sống 3 bệnh nhân thủng động mạch chủ do lao

Theo đó, có hai trường hợp bệnh nhân thủng gây chảy máu trong ổ bụng và một trường hợp vỡ vào tá tràng gây xuất huyết trong đường tiêu hóa mức độ nặng. Các bệnh nhân đã được phẫu thuật cấp cứu kịp thời, cắt lọc túi phình, loại bỏ đoạn mạch máu bị hủy hoại do lao, đặt ống ghép động mạch nhân tạo.

Theo bác sĩ, khác với các trường hợp vỡ động mạch chủ do vỡ túi phình thông thường, các trường hợp lao mạch máu cần được chẩn đoán sớm và điều trị theo phác đồ lao ngoài phổi ngay sau phẫu thuật. Nếu không, các tổn thương lao sẽ tiếp tục tiến triển âm thầm, tăng nguy cơ nhiễm trùng mảnh ghép gây viêm thủng mạch máu, đột tử do mất máu.

Hiện nay, cả 3 người bệnh đang đáp ứng điều trị lao và thể trạng cải thiện tốt. Siêu âm kiểm tra cho thấy ống ghép dacron (động mạch nhân tạo) hoạt động tốt, không tụ dịch xung quanh.

BS.CKII Hồ Khánh Đức, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim - Mạch máu, Bệnh viện Bình Dân cho biết, lao vách mạch máu dẫn tới phình động mạch chủ, thủng vỡ động mạch chủ là bệnh hiếm gặp. Một báo cáo hồi cứu trên thế giới từ năm 2008-2017 (9 năm) ghi nhận 28 trường hợp, gồm 18 nam và 10 nữ từ 16-84 tuổi. Trong đó, 7 bệnh nhân có tiền sử điều trị lao phổi. Bệnh thường xuất phát từ lao phổi lan ra cấu trúc xung quanh động mạch chủ, gây lao hạch, lao màng ngoài tim, mủ màng phổi, lao cột sống hoặc lao cạnh cột sống. Sau đó, trực khuẩn lao có thể xâm nhập vào thành động mạch.

Con đường thứ 2 ít gặp hơn là lan truyền qua đường máu, trực khuẩn lao di chuyển trong máu và đóng ở mảng xơ vữa của thành mạch gây các tổn thương dạng viêm ở thành động mạch chủ, dần phá hủy thành mạch. Tốc độ diễn tiến thay đổi từng bệnh nhân. Khi thủng có thể gây chảy máu ồ ạt hoặc khu trú tạo thành túi phình giả.

Biểu hiện lâm sàng điển hình của tổn thương lao động mạch chủ với một (hay nhiều hơn) xảy ra trong ba tình huống. Cụ thể, một là sốt và đau bụng liên tục liên quan đến vị trí của túi phình. Hai là sốc giảm thể tích hay có các triệu chứng của chảy máu ồ ạt, đặc biệt là trong trung thất hay đường tiêu hoá, cũng có thể trong khoang màng phổi, trong ổ bụng hay sau phúc mạc. Ba là khối u cạnh động mạch chủ đập theo mạch, lan rộng nhanh.

Theo bác sĩ Đức, lao mạch máu không có biểu hiện lâm sàng đặc hiệu, diễn tiến âm thầm nên rất nguy hiểm. Y văn ghi nhận tất cả các bệnh nhân sống sau điều trị đều phải phối hợp phẫu thuật và thuốc chống lao. Không có bệnh nhân nào sống nếu chỉ điều trị thuốc lao đơn thuần. Ngược lại, khả năng tái phát cao nếu chỉ phẫu thuật mà không dùng thuốc lao kèm theo. Người bệnh cần được phẫu thuật cấp cứu ngay khi phát hiện thủng mạch máu và điều trị lao ngay sau phẫu thuật theo chỉ định của bác sĩ.