Đại biểu Quốc hội lo ngại tình trạng mỹ phẩm kém chất lượng tràn lan trên thị trường

Tiếp tục phiên chất vấn với nhóm nội dung thuộc ngành Y tế, chiều 11/11, đại biểu Dương Tấn Quân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm rõ: trước thực trạng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm kém chất lượng được quảng cáo, bày bán tràn lan trên thị trường, Bộ Y tế đã có những kế hoạch gì để phối hợp với các cơ quan chức năng để xây dựng hệ thống giám sát toàn diện từ khâu sản xuất đến khâu phân phối nhằm đảm bảo chất lượng và ngăn chặn các vi phạm trong lĩnh vực thực phẩm chức năng, mỹ phẩm và giải pháp trong thời gian tới như thế nào?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: vấn đề quản lý thực phẩm chức năng đã được quy định trong Luật Dược. Còn quản lý mỹ phẩm đã có Thông tư 43 năm 2014 của Bộ Y tế và vấn đề an toàn thực phẩm liên quan tới thực phẩm chức năng đã có Luật An toàn thực phẩm. Các quy định của pháp luật tương đối đầy đủ để tăng cường quản lý vấn đề này. Tuy nhiên, thực tiễn vẫn có trường hợp lách luật để buôn bán thực phẩm chức năng giả hoặc thổi phồng công dụng hoặc dấu hiệu lừa đảo người tiêu dùng.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã tăng cường kiểm soát các mặt hàng này, đồng thời rà soát các quy định pháp luật để đảm bảo tính chặt chẽ, phù hợp. Thứ nhất, triển khai nghiêm túc các biện pháp để quản lý các mặt hàng này. Rà soát lại các quy định của pháp luật để thấy những vấn đề cần điều chỉnh; trong đó cũng đang xây dựng Luật Dược (sửa đổi), Luật An toàn thực phẩm cũng được Chính phủ giao Bộ Y tế xây dựng hồ sơ sửa đổi. Bộ trưởng Bộ Y tế kỳ vọng đầu năm 2025, các Luật này được trình Chính phủ để xin ý kiến, hoàn thiện và trình Quốc hội.

Riêng với mỹ phẩm, liên quan tới Thông tư của Bộ Y tế, đến thời điểm này, Bộ nâng cấp Thông tư này thành Nghị định. "Trong tháng 11 này, Bộ Tư pháp đã thẩm định Nghị định này để quản lý tốt hơn các vấn đề liên quan tới mỹ phẩm" - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.

Đồng thời, Bộ Y tế cũng phối hợp với các bộ ngành khác như Bộ Công Thương, Ban chỉ đạo 389, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch, để đẩy mạnh việc quản lý hoạt động quảng cáo, website bán hàng, phòng chốn buôn lậu… để có những giải pháp chấn chính cụ thể với từng loại vi phạm liên quan tới hoạt động quản cáo, bán hàng mỹ phẩm.

Tiếp tục chất vấn nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Báo cáo số 1467, Bộ Y tế đã đánh giá hệ thống pháp luật quản lý về thực phẩm chức năng tương đối đồng bộ, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, thực trạng về thực phẩm chức năng vẫn tràn lan trên thị trường với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, thậm chí có chứa chất cấm khiến cử tri vô cùng lo lắng, bức xúc. Với thực trạng này, đại biểu Nguyễn Thị Xuân đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ lỗ hổng và có các giải pháp căn cơ như thế nào?

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thực phẩm chức năng đến nay cơ bản đáp ứng. Chúng ta đã có Luật An toàn thực phẩm, Luật Thanh tra, Bộ luật Hình sự, Luật Quảng cáo, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các Nghị định, thông tư, quy chuẩn liên quan đến thực phẩm chức năng… Bộ trưởng Y tế nêu rõ, nếu sản xuất thực phẩm chức năng tốt thì đây là lợi thế để chúng ta xuất khẩu, trong đó các loại vitamin. Hiện nay thực phẩm chức năng của nước ta đã xuất khẩu ở trên 30 nước trên thế giới. Đây sẽ là thế mạnh nếu nước ta quan tâm và đầu tư tốt vào lĩnh vực này.

Về quy định liên quan tới sản xuất thực hành tốt - GMP đối với thực phẩm chức năng từ năm 2019, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, nếu các nhà máy sản xuất thực phẩm chức năng ở nước ta nếu đáp ứng được thì phải đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chuẩn về sản xuất thực hành tốt và Việt Nam là nước đầu tiên của ASEAN áp dụng quy chuẩn này.

Trước đây có khoảng 1.000 cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng thì đến nay có 201 cơ sở thực hiện đúng theo quy định về sản xuất và đảm bảo chất lượng. Bên cạnh đó, các quy định về xử phạt về sản xuất, tiêu thụ, quảng cáo các sản phẩm thực phẩm chức năng cũng đã quy định rõ trong Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên thời gian qua, vẫn có vi phạm liên quan đến lĩnh vực này. Bởi sản xuất thực phẩm chức năng, sản xuất hàng giả đem lại lợi nhuận cao và họ lợi dụng, thổi phồng các giá trị của mặt hàng được sản xuất ra để thu lợi…

Để giải quyết các vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hiện Bộ Y tế đã có trang web của Cục An toàn thực phẩm để cấp giấy chứng nhận để cho các doanh nghiệp sản xuất đúng quy định để các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể tra cứu các mặt hàng sản xuất đúng theo quy định. Còn đối với những người vi phạm, Bộ Y tế cũng có cảnh báo như gửi công văn đến đến các bộ ngành liên quan để kịp thời xử lý. Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay quảng cáo trên các trang mạng xã hội còn gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý. Do đó, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị cần xử lý nghiêm khắc các doanh nghiệp vi phạm để làm gương như biện pháp cấm xuất cảnh.