Đại biểu Quốc hội: Toà án xét xử được 5.400 vụ theo hình thức trực tuyến là tỷ lệ không cao

Phiên chất vấn tại phiên họp thứ 21 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng 20/3 với ngành toà án, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm tới nội dung tổ chức phiên toà trực tuyến. Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn, nêu câu hỏi chất vấn về kết quả triển khai Nghị quyết của Quốc hội về việc tổ chức phiên tòa trực tuyến.

Trả lời đại biểu, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết: Về xét xử trực tuyến, Tòa án nhân dân tối cao đã phối hợp ban hành các văn bản liên quan để hướng dẫn thực hiện, tổ chức tập huấn ở các địa phương… Đến nay, các trang bị cho xét xử trực tuyến đã cơ bản đầy đủ, đã xét xử hơn 5400 vụ theo hình thức trực tuyến, đảm bảo công lý thực thi không chậm trễ, tạo điều kiện cho người ở xa, người ở nước ngoài tham gia phiên tòa; góp phần tiết kiệm nhiều nguồn lực trong tổ chức xét xử.

Hiện nay, khó khăn trong việc xét xử trực tuyến là việc trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị còn hạn chế, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị Quốc hội phê duyệt các chương trình liên quan để ngành Tòa án tiếp tục trang bị tốt hơn nữa cho việc tổ chức phiên tòa trực tuyến. Ngoài ra, việc nâng cao kỹ năng chuyên môn trong xét xử cho đội ngũ cũng là việc cần thực hiện.

Tiếp tục chất vấn về nội dung này, đại biểu Lê Thị Song An - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An, cho biết: Theo báo cáo của Chánh án Toà án nhân dân tối cao, tính đến hết tháng 2/2023, cả nước đã đưa ra xét xử bằng hình thức trực tuyến hơn 5400 vụ. Tuy nhiên so với tổng số vụ việc các cấp đã giải quyết trong thời gian qua, "tỉ lệ xét xử trực tuyến chiếm tỉ lệ không cao".

Theo đại biểu, qua nghiên cứu báo cáo và thực tế tại cơ sở, áp lực rất lớn cho toà án ở địa phương hiện nay là thiếu nguồn kinh phí để đầu tư, kĩ năng xét xử trực tuyến và trình độ chuyên môn, đặc biệt ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xét xử chưa đáp ứng yêu cầu. Với trách nhiệm của mình, đại biểu đề nghị Chánh án cho biết nguyên nhân và các giải pháp cơ bản để giải quyết bất cập, hạn chế nêu trên nhằm tháo gỡ khó khăn cho các địa phương, nâng cao chất lượng xét xử bằng hình thức trực tuyến.

Tiếp tục trả lời đại biểu, Chánh án Toà án nhân dân tối cao đề nghị Quốc hội sớm phê duyệt các chương trình liên quan để có nguồn lực trang bị các trang thiết bị cần thiết phục vụ cho việc xét xử trực tuyến, đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các phiên tòa này.

Chưa thoả mãn với câu trả lời, đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước, tranh luận: Phiên tòa trực tuyến là một nền tảng pháp lý bước đầu cho việc triển khai thực hiện Tòa án điện tử. Tuy nhiên, việc xét xử trực tuyến là một phương thức mới, pháp luật hiện hành lại chưa có quy định hoặc nếu có quy định cũng chưa đầy đủ dẫn đến các cơ quan tiến hành tố tụng còn lúng túng trong tổ chức triển khai.

Trong khi đó, để xét xử vụ án thường liên quan đến nhiều quy định pháp luật tố tụng hiện hành và có tác động đến quyền, nghĩa vụ hợp pháp của tổ chức, cá nhân và thực tế các vụ án hành chính, dân sự chưa được tổ chức xét xử trực tuyến.

Do các phiên tòa này thường rất phức tạp, cho nên trước khi xét xử trực tuyến thì phải chuẩn bị kỹ lưỡng mọi vấn đề, nhất là các quy định về hoạt động tố tụng. Đại biểu đề nghị, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình nêu rõ giải pháp trong thời gian tới như thế nào để việc triển khai phiên tòa trực tuyến được đồng bộ hơn?