Đau lưng dưới khi nằm do đâu?

Đau lưng dưới có thể nhẹ nhàng nhưng cũng có thể gây đau nghiêm trọng tới mức cản trở giấc ngủ nếu xảy ra vào ban đêm. Ngoài ra, đau lưng dưới dẫn tới cứng cơ và hạn chế phạm vi chuyển động, từ đó ảnh hưởng tới sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Dưới đây là một số thông tin về đau lưng dưới khi nằm bao gồm nguyên nhân, triệu chứng nguy hiểm cần thăm khám bác sĩ cũng như cách giảm đau lưng dưới và phòng tránh hiệu quả.

1. Nguyên nhân đau lưng dưới khi nằm là gì?

Đau lưng có thể chia ra thành 2 cấp độ là cơn đau cấp tính (cơn đau ngắn hạn) kéo dài vài ngày tới vài tuần thường xảy ra sau một chấn thương hay một sự kiện cụ thể. Cơn đau mãn tính có thể kéo dài tới 3 tháng hoặc hơn, cơn đau mãn tính có nguyên nhân không chỉ do chấn thương gây ra.

- Căng cơ hoặc bong gân

Căng hoặc bong gân vùng thắt lưng (lưng dưới) xảy ra khi cơ hoặc dây chằng bị kéo căng quá mức. Những chấn thương như thế này rất phổ biến. Bong gân hoặc căng cơ thường được coi là cấp tính hơn là mãn tính, vì vậy các triệu chứng đau lưng dưới khi nằm sẽ kéo dài vài ngày hoặc vài tuần.

- Viêm cột sống dính khớp

Viêm cột sống dính khớp là một dạng viêm khớp hiếm gặp có thể gây viêm tại cổ và lưng dưới dai dẳng, các triệu chứng này có xu hướng nghiêm trọng hơn vào ban đêm.

Viêm cột sống dính khớp gây đau lưng dưới có thể biểu hiện bằng cảm giác đau liên tục hoặc đau âm ỉ ở vùng lưng dưới, đôi khi đau tăng lên khi bạn cử động. Cơn đau có thể lan ra hông và đôi chân.

- Viêm khớp cột sống (Spine Osteoarthritis)

Viêm khớp cột sống là nguyên nhân phổ biến gây đau, thường được gọi là thoái hóa do bệnh xảy ra khi mô sụn bị mòn dần do tuổi tác hoặc nguyên nhân khác. Trong đó, lưng dưới là một trong những vị trí bị ảnh hưởng phổ biến nhất khi mắc bệnh. Cơn đau lưng dưới khi nằm được mô tả là dữ dội vào đêm, nguyên nhân có thể do ít vận động hơn dẫn tới cứng khớp.

Cơn đau có thể tăng lên khi cử động, đặc biệt là khi trở mình nằm nghiêng. Đau lưng dưới do viêm khớp cột sống cũng có thể lan ra các vùng khác như mông hoặc chân.

Để giảm đau và hỗ trợ cột sống khi nằm, nên chọn tư thế nằm ngửa hoặc nằm nghiêng với gối đặt giữa 2 đùi và sử dụng nệm có độ cứng phù hợp.

- Đau thần kinh tọa

Đau thần kinh tọa là tình trạng đau dây thần kinh lan từ lưng qua hông và xuống chân. Một số tư thế ngủ nhất định có thể khiến tình trạng này nặng hơn khi cơn đau lan xuống chân. Đau thần kinh tọa thường ảnh hưởng đến một bên cơ thể nhưng có thể xảy ra ở cả 2 bên cơ thể. Cơn đau thần kinh tọa thường bùng phát và tự khỏi trong vòng 6 tuần đối với khoảng 80% số người.

- Khối u cột sống

Những người được chẩn đoán mắc các loại ung thư gặp khó khăn khi ngủ với tỷ lệ cao hơn nhiều. Mặc dù các khối u ở cột sống rất hiếm gặp nhưng chúng có thể gây đau nặng hơn khi nằm nếu khối u tăng áp lực lên lưng.

- Hẹp ống sống

Hẹp ống sống là tình trạng khoảng không gian bên trong ống sống bị hẹp, có thể gây áp lực lên tủy sống và/hoặc các rễ thần kinh khi đi qua cột sống. Trong đó, hẹp thắt lưng và hẹp tủy sống có thể ảnh hưởng tới lưng dưới.

Hẹp ống sống thường gây ra cảm giác đau, tê, yếu hoặc mỏi ở lưng dưới, đặc biệt là khi đi bộ hay đứng lâu. Đau có thể lan xuống chân do chèn ép dây thần kinh tại khu vực bị hẹp. Khi tình trạng hẹp trở nên nặng hơn thì việc ngồi hoặc nằm không có tác dụng giúp giảm đau nhiều nữa. Hẹp ống sống nếu không điều trị tích cực có thể dẫn tới biến chứng liệt.

- Viêm tủy xương (Osteomyelitis - OM)

Viêm tủy xương là một bệnh nhiễm trùng trong xương. Các triệu chứng có thể bao gồm đau ở một xương cụ thể với bầm đỏ quá mức, sốt và yếu. Xương dài của cánh tay và chân thường liên quan nhiều nhất đến trẻ em, trong khi bàn chân, cột sống và hông thường liên quan nhiều nhất đến người lớn.

Đau lưng là triệu chứng phổ biến nhất của viêm tủy xương ảnh hưởng đến xương đốt sống ở cột sống. Bạn cũng có thể bị sốt và các triệu chứng nhiễm trùng khác. Thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau được sử dụng để điều trị viêm tủy xương, nhưng có thể khó kiểm soát.

Ngoài những nguyên nhân liên quan tới cột sống thì đau lưng dưới khi nằm cũng có thể liên quan tới các tình trạng gây đau vào những thời điểm khác trong ngày, không chỉ riêng đau vào ban đêm nhưng hiếm khi khiến bạn nhận ra và chỉ rõ ràng hơn khi ngủ, chẳng hạn như lạc nội mạc tử cung, sỏi thận, các dạng viêm khớp khác, mang thai và u xơ tử cung.

2. Điều trị đau lưng dưới khi nằm

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đau lưng dưới khi nằm là gì mà cách điều trị sẽ có sự khác biệt. Điều trị ngắn hạn giảm đau tại nhà có thể giúp giảm nhẹ các cơn đau ở mức nhẹ, bao gồm:

- Thay đổi tư thế ngủ, cải thiện môi trường ngủ bằng cách thay gối và nệm phù hợp, không quá cứng hoặc quá mềm. Tư thế ngủ khi bị đau lưng dưới thường là:

+ Nằm ngửa: Đặt một gối dưới đầu gối để giữ cho cột sống ở tư thế tự nhiên và giảm căng thẳng.

+ Nằm nghiêng: Đặt một gối giữa hai chân để giữ cho hông và cột sống thẳng, giảm áp lực lên cột sống.

+ Tránh nằm sấp vì tư thế này có thể làm tăng áp lực lên cột sống và khiến đau lưng dưới nặng hơn.

- Chườm lạnh hoặc chườm nóng

- Thuốc giảm đau không kê đơn

- Giãn cơ hoặc tập thể dục nhẹ nhàng, dừng lại nếu thấy cơn đau tăng lên

- Vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ lõi hỗ trợ lưng dưới

- Corticosteroid để giảm viêm

- Gây tê ngoài màng cứng.

Các biện pháp điều trị bổ sung như châm cứu, chỉnh hình, yoga, thái thực quyền, thủy trị liệu, xoa bóp, chương trình quản lý căng thẳng,... cũng có thể hỗ trợ tùy từng tình trạng và mức độ đau lưng.

Nếu cơn đau của bạn nghiêm trọng hoặc không cải thiện khi áp dụng các phương pháp này, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện phẫu thuật. Phẫu thuật có thể là một lựa chọn tốt cho bệnh thoái hóa đĩa đệm, đau thần kinh tọa và viêm khớp cột sống.

Khi nào đau lưng dưới khi nằm cần đi gặp bác sĩ?

Bạn nên tới gặp bác sĩ sớm nếu:

- Gần đây gặp chấn thương do tai nạn, chơi thể thao

- Cơn đau lưng dưới khi nằm khiến bạn tỉnh dậy vào ban đêm và không ngủ lại được vì đau

- Cơn đau lan sang các bộ phận khác của cơ thể, như chân chẳng hạn

- Cơn đau kéo dài trên một tuần

- Cơn đau kèm theo cảm giác tê, yếu hoặc ngứa ran ở phần dưới cơ thể

- Có dấu hiệu nhiễm trùng như sưng, đỏ, sốt cao.

3. Chẩn đoán

Khi bị đau lưng dưới khi nằm, để tìm ra nguyên nhân chính xác bác sĩ sẽ yêu cầu bạn liệt kê các triệu chứng mà bạn gặp phải cũng như mô tả cơn đau bao gồm: khi nào cơn đau bắt đầu, điều gì khiến cơn đau tệ hơn hoặc tốt hơn, tính chất cơn đau lưng dưới khi nằm là gì (đau nhói hay đau âm ỉ,..), cường độ đau như thế nào, có các triệu chứng khác kèm theo hay không,...

Người bệnh cũng cần liệt kê tiền sử bệnh, các loại thuốc đang sử dụng để hỗ trợ cho việc chẩn đoán được chính xác hone. Bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm như kiểm tra thần kinh, chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm công thức máu toàn phần,... nếu cần thiết.

4. Dự phòng

Có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị đau lưng dưới bao gồm dư thừa trọng lượng cơ thể, tính chất công việc đòi hỏi mang vác nặng, tư thế làm việc khó khăn thường xuyên phải uốn cong lưng, tiền sử hút thuốc lá,....

Mặc dù không thể ngăn ngừa được tất cả các tình trạng gây đau lưng vào ban đêm nhưng bạn có thể cố gắng giữ cho lưng khỏe mạnh và không bị đau bằng cách duy trì cân nặng hợp lý, tập thể dục và không hút thuốc. Ngoài ra, nên duy trì tư thế ngồi và tư thế ngủ đúng, lựa chọn giày dép hỗ trợ cơ thể,...

Nhìn chung, đau lưng khi nằm có nhiều nguyên nhân gây ra, một số nguyên nhân thì nghiêm trọng nhưng số khác thì ít nghiêm trọng hơn. Điều quan trọng là tìm xem nguyên nhân gây ra là gì và có các biện pháp đối phó theo đúng chỉ định của bác sĩ.