Đề xuất tổng rà soát toàn diện trẻ em có nguy cơ bị bạo hành

Sáng 22/2, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì Phiên giải trình về "Tăng cường thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống bạo lực trẻ em".

Phát biểu khai mạc Phiên giải trình, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh: Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là sự nghiệp có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, bảo đảm cho sự phát triển của đất nước. Công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các ngành, các địa phương và nhân dân mà trực tiếp là mỗi gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư. 

Theo ông Trần Thanh Mẫn, trong những năm qua, việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống bạo lực trẻ em đã đạt được những kết quả tích cực. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, kiến thức, kỹ năng phòng, chống bạo lực trẻ em được quan tâm hơn. Việc xử lý tin báo, tố giác về các hành vi vi phạm pháp luật và các biện pháp hỗ trợ, can thiệp đối với trẻ em có nguy cơ bị bạo lực và bị bạo lực được chú trọng hơn. Các vụ việc, vụ án xâm hại trẻ em cơ bản được xử lý kịp thời, nghiêm minh...

Tuy nhiên, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát 2 năm qua, tạo áp lực kinh tế và đời sống khó khăn tăng lên đối với các gia đình, dẫn đến bạo lực gia tăng với phụ nữ và trẻ em. Ông Trần Thanh Mẫn cho rằng: "Trẻ em non nớt cả về thể chất và tinh thần, rất cần được chăm sóc, yêu thương, nhưng điều khiến chúng ta xót xa, đau buồn, dư luận phẫn nộ là nhiều vụ bạo hành dã man trẻ em lại do chính những người làm cha, làm mẹ, người thân, người ruột thịt trong gia đình gây ra, thương tâm hơn khi họ còn nhẫn tâm, mất nhân tính ném con nhỏ xuống sông, dùng đòn roi, đinh sắt, đánh đập, tra tấn dã man, gây thương tật, thậm trí bị tử vong".

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội  chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực trẻ em. Trước hết là do nhận thức của gia đình, cộng đồng dân cư về vấn đề bảo vệ trẻ em chưa đầy đủ; nhiều thói quen, phong tục, tập quán như văn hoá ″Thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi" khiến có người coi chuyện đánh con là quyền của cha mẹ. 

Bên cạnh đó, hiểu biết về pháp luật nói chung và pháp luật về quyền trẻ em nói riêng chưa được các cấp, các ngành quan tâm thỏa đáng. Nhận thức về sự nguy hại nhiều mặt và hậu quả lâu dài, nghiêm trọng của các hành vi bạo lực đối với trẻ em chưa được cảnh báo đúng mức. 

Cộng đồng xã hội chưa chủ động phát hiện sớm và chưa kịp thời báo cho các cơ quan chức năng để xử lý, can thiệp; kiến thức và kỹ năng bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của cha mẹ, người chăm sóc trẻ và của chính bản thân trẻ chưa đầy đủ. 

Tình trạng nhiều gia đình hoàn cảnh kinh tế khó khăn; cha mẹ mâu thuẫn, ly hôn, ly thân; cha mẹ mắc các tệ nạn xã hội, nghiện hút, cờ bạc, rượu chè, lối sống ích kỷ, thiếu trách nhiệm với con cái, vi phạm pháp luật…là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ em bị bạo lực. Bên cạnh đó, pháp luật chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe những người có hành vi bạo lực; bất bình đẳng giới cũng là nguyên nhân sâu xa dẫn đến bạo lực với trẻ em.

Tại phiên giải trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Thường trực đề nghị các đại biểu tiếp tục làm rõ, phân tích cặn kẽ những nguyên nhân xảy ra tình trạng bạo lực trẻ em, trách nhiệm của các cơ quan liên quan từ trung ương đến địa phương, cơ sở; sự phối hợp giữa các Bộ, ngành trong việc cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em.

Đồng thời đề xuất các giải pháp, nhất là về hoàn thiện thể chế; về tổ chức triển khai, thực hiện; về tổ chức bộ máy và bố trí các nguồn lực thỏa đáng cho công tác trẻ em.

Đặc biệt là nghiên cứu, xem xét, thảo luận để có thể thống nhất đề nghị Bộ LĐ-TB&XH chủ trì phối hợp với các cơ quan có liên quan tiến hành tổng rà soát toàn diện trẻ em có nguy cơ bị bạo hành hiện nay trên phạm vi cả nước, làm cơ sở, dữ liệu giúp cho việc thường xuyên theo dõi, nắm chắc tình hình để chủ động phòng ngừa, xử lý các tình huống phát sinh từ địa phương, cơ sở.